CUỘC GẶP GỠ LỊCH SỬ

Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Hữu An)

Ở đời, khi người ta dựng vợ gã chồng cho con cái thường chọn nơi môn đăng hộ đối; khi chọn bạn mà chơi thì cũng chọn người hiền. Bình thường ai cũng chọn cái tốt cái hay. Không ai lại chọn cái xấu cái dở bao giờ.Thiên Chúa là Đấng Thánh. Nếu Người vào đời mà liên đới với những bậc Thánh Hiền, với những Người Công Chính thì chẳng ai phản đối. Nhưng không, Chúa Giêsu đã gắn bó thân phận mình với loài người tội lỗi.Trước khi bắt đầu công cuộc rao giảng Tin mừng, Chúa Giêsu đã làm một cử chỉ thật lạ lùng là Người tới bên bờ sông Giođan và xin Gioan làm phép rửa cho mình.

Đây là sự hạ mình sâu thẳm của Đấng Thánh và là một cuộc gặp gỡ lịch sử Cưụ ước - Tân ước. Biến cố không chỉ loan báo trước cuộc khổ nạn của Đức Giêsu mà còn loan báo về sự phục sinh vinh quang của Người.

1. Khiêm hạ thẳm sâu

Nếu đem so sánh với sông Cửu Long mênh mang thuyền qua lại thì dòng nước Giođan nơi Gioan làm phép rửa cho Đức Giêsu có thể gọi là con kênh nhỏ. Nếu đặt bên cạnh sông Hồng cuồn cuộn xiết chảy thì dòng Giođan chỉ là con lạch. Nếu đứng kề bên sông Hương thơ mộng lững lờ trôi thì Giođan chỉ là con suối nhỏ. Đứng bên bờ này sông Giođan ném hòn đá qua bờ kia, nó có thể đi xa hơn.

Thế mà Đức Giêsu đã chọn dòng nước bé nhỏ này, không phải như Môisen hay Giôsua giơ tay cho dòng nước rẽ đôi, nhưng để dìm mình xuống dòng nước nhỏ cùng với đoàn chịu phép rửa của Gioan Tẩy Giả.

Thiên Chúa, Đấng cho Cửu long giang tuôn chảy tưới mát đồng bằng miền Nam; Đấng cho sông Hồng tuôn nước lũ bồi đắp phù sa cho đồng bằng miền Bắc; Đấng cho Hương giang lững lờ lãng mạng gợi hồn thơ đã chọn dìm mình vào dòng nước Giođan bé nhỏ.

Trong các dòng sông nổi tiếng khắp thế giới thì Giođan bé nhỏ là dòng sông quen thuộc nhất đối với người Kitô hữu. Dòng sông ấy gắn liền với những sự kiện quan trọng của Thánh Kinh.

Như một thân thể của xứ Palestine, sông Giođan góp phần quan trọng trong lịch sử Israel ngay từ những ngày đầu Chúa chọn dân Do thái. Từ Giođan chuyển từ tiếng Do thái, hayyarden, có nghĩa “chảy xuôi dòng thời gian”. Bắt nguồn từ Syria, do ba phụ lưu hợp thành. Sông dài 300km, rất nhiều chỗ cạn, nhiều chỗ uốn khúc, chảy qua biển hồ Galilê và cuối cùng đổ vào Biển Chết. Lòng sông rất dốc, thượng lưu ở độ cao 45 mét, đến cửa sông là 390 mét với mặt nước biển, lưu vực 93 mét khối/s. Mặc dù là con sông rộng nhất của Palestin, sông Jordan khác với những con sông của nhiều nước ở chỗ: Khúc sông từ Biển Hồ Galilê đến Biển Chết có đến 27 ghềnh thác khó lưu thông, lắm chỗ nước chảy qua tạo thành những thung lũng như đầm lầy, nhiều nơi có thú dữ, cây cối hai bên dòng sông mọc tươi tốt, không có thành phố lớn nào được thành lập dọc theo dòng sông. Kinh Thánh nói nhiều đến dòng sông này, khởi đầu là việc liên hệ giữa Abraham và ông Lot ở sông Giođan (St 13,10). Giacob từ Kharan trở về đã vượt qua sông Giođan, các chi tộc vượt sông Giođan cách kỳ diệu dưới sự hướng dân của Giosuê (Gs 3,14-17). Con sông là ranh giới vì dân du mục vượt qua sông vào Cannaan để cướp bóc. Người Israel tìm nơi nương náu bên kia tản ngạn sông Jordan (Tl 6,33; 2Sm 17,22) và được xem như sự che chở: “Trong bụi rậm sông Jordan...” (Gr 12:5; 49:19; 50:44) qua Naaman nước Aran nghe lời ngôn sứ Êliđeo xuống sông tắm 7 lần nên được khỏi bệnh phong hủi (2V 5,1-19). Ngôn sứ Êdêkiel (chương 47) diễn tả sức sống sung túc của sông Giođan, nước sông chảy đến đâu thì trao ban sự sống đến đó.

Chính tại dòng sông Giođan bé nhỏ, Đức Giêsu đã đến khai mạc sứ vụ công khai bằng cách đón nhận phép rửa bởi Gioan Tẩy Giả.

Thật lạ lùng, trong số những người đến “xưng thú tội lỗi” ( Mc1,5) và chịu “ phép rửa sám hối để đước ơn tha tội” (Mc 1,4) lại có Đức Giêsu. Ngài là Đấng Thánh, là Thiên Chúa, siêu việt tuyệt đối, tại sao lại đến xin Gioan làm phép rửa sám hối? Ngài là Đấng mà Gioan “không đáng cúi xuống cởi quai dép cho Ngài” sao lại có thể đứng chung với đám đông người tội lỗi chờ đến lượt mình để được chịu thanh tẩy?

Trong đêm Giáng sinh chúng ta đã chứng kiến một Thiên Chúa hạ mình xuống làm người, sinh ra nơi hang đá máng cỏ, làm một người nghèo hèn bé nhỏ, dường như chưa đủ đối với tình yêu thương vô biên của Thiên Chúa. Hôm nay, Người lại hạ mình xuống thêm một bậc nữa, xuống tận cùng xã hội nhân loại khi đến xin Gioan làm phép rửa cho mình như một người dân tầm thường và tội lỗi. Và đã xuống bậc tận cùng khi Chúa hạ mình thẳm sâu chấp nhận chết trên thập giá vì yêu nhân loại.

Biết nói gì về Người bây giờ nếu không phải là cúi đầu cảm phục và tôn thờ sự khiêm hạ thẳm sâu đó của con Thiên Chúa làm người!

2. Cuộc gặp gỡ lịch sử

Cuộc gặp gỡ giữa Chúa Giêsu và Gioan là lúc Tân - Cựu ước giao duyên, là lễ bàn giao giữa hai niên đại cũ và mới mà Chúa Giêsu và Gioan là đại biểu. Gioan, ngôn sứ cuối cùng của Cựu ước gặp gỡ trao đổi bàn giao với Đức Kitô,vị ngôn sứ của thời kỳ mới.

Cuộc gặp gỡ này không phải là một cuộc tranh cãi dành ưu thế, nhưng thật thú vị tuyệt vời khi cả hai đại biểu đều khiêm nhường đón nhận nhau trong sứ vụ. Đức Giêsu từ tốn bước xuống dòng nước Giođan và xin Gioan làm phép rửa cho mình.Gioan hân hạnh xin Đức Giêsu rửa cho mình vì ông nhìn thấy đây mới chính là nhân vật ban phép rửa trong Thánh Thần như ông đã loan báo.

Nơi cuộc gặp gỡ lịch sử này,Thiên Chúa đã xuất hiện và chứng nhận. Lúc ấy các tầng trời mơ ra, Thánh Thần đáp xuống như chim bồ câu và có tiếng Chúa Cha tuyên phán: Con là Con Ta yêu dấu. Ba Ngôi Thiên Chúa tỏ hiện vào chính lúc lịch sử của hai niên đại mới và cũ chuyển giao.Từ nay Đức Giêsu sẽ lên đường vào sứ vụ mới với niềm hy vọng mọi sự sẽ tốt đẹp theo thánh ý Chúa Cha.

Cuộc gặp gỡ giữa hai Đấng tại sông Giođan đã làm nên lịch sử và đã được Giáo hội chọn làm khởi điểm cho mùa thường niên là mùa phụng vụ cử hành các mầu nhiệm cuộc đời rao giảng tin mừng của Chúa Giêsu.

Biến cố này không chỉ là cuộc bàn giao cũ mới mà còn là điểm giao duyên giữa trời và đất, giữa Thần khí và nước, giữa Tân ước và Cựu ước.Từ nay nhân loại được tái sinh trong đời sống mới. Qua Bí tích Rửa tội của Chúa Giêsu, chúng ta nhận đước ấn tín của Chúa Thánh Thần, trở nên con cái Thiên Chúa.

3. Hãy nhớ mình đã được Thanh Tẩy

Chúa Giêsu chịu phép rửa của Gioan là một sự hạ mình sâu thẳm, một sự khiêm nhường cao cả đã làm cho cửa trời mở ra, ân sủng tuôn đổ, ơn cứu độ được trao ban và lan truyền. Mỗi người Kitô hữu qua bí tích rửa tội, được thần linh ngự xuống, được nghe tiếng Chúa Cha vang dội: này là con yêu dấu của Ta, Ta đặt trọn vẹn yêu thương trên con. Tâm hồn mỗi người trở nên Đền Thờ Ba Ngôi Thiên Chúa.

Ngày lễ hôm nay mời gọi chúng ta hãy ý thức tới ân huệ cao trọng mà Chúa Giêsu đã đem lại cho chúng ta nhờ Phép rửa của Người. Phép Rửa tội là cửa đưa chúng ta vào sự sống mới, vào Nước trời. Đó là bí tích đầu tiên của luật mới. Đó cũng là bí tích Chúa đã trao lại cho Giáo hội cùng với Tin mừng khi Người truyền cho các Tông đồ: “Các con hãy đi giảng dạy muôn dân, rửa tội cho họ nhân danh Cha và Con và Thánh Thần” ( Mt 28,19). Vì thế, Thánh Tẩy là bí tích của đức tin, làm cho loài người được tham dự vào bản tính Thiên Chúa và được ơn làm nghĩa tử, khởi đầu cuộc sống mới trong Đức Kiô. Do vậy, trong nghi thức tiếp nhận, Giáo hội luôn hỏi người dự tòng: “Con xin gì cùng Hội Thánh?”. “Thưa, con xin đức tin”. “Đức tin mang lại điều gì cho con? ”. “ Thưa, sự sống đời đời”. Và trước khi nhận bí tích Thánh Tẩy, người dự tòng xác nhận công khai từ bỏ tội lỗi và tuyên xưng đức tin trước mặt cộng đoàn.

Người Kitô hữu được thánh hiến cho Thiên Chúa, đi vào đời sống hiệp thông với Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần qua bí tích rửa tội. Ý thức ân huệ cao trọng này để mỗi người chúng ta xây dựng đền thờ tâm hồn mình xứng đáng cho Ba Ngôi Thiên Chúa ngự trị bằng một đời sống công chính, đạo đức, trong sạch.

Ước mong mỗi tín hữu chúng ta luôn nhớ mình đã được xức dầu, được mặc áo trắng tinh tuyền, được trao nến sáng Phục sinh, được thanh tẩy trong nước và Thánh Thần để sống xứng đáng mỗi ngày với ân huệ đã lãnh nhận.

30.Dòng sông ơn thánh

(Suy niệm của Lm. Giuse Lê Danh Tường)

Ngày lễ Chúa Giê-su chịu phép rửa của ông Gioan, đưa chúng ta về lại khung cảnh đất trời tại dòng sông Giodan. Nơi ấy, cả một dòng người phô diễn cái khốn khổ tột cùng của mình trong vũng lầy tội lỗi, và họ đang vùng vẫy giữa dòng nước mong được giải thoát. Cũng chính nơi ấy, Thiên Chúa bày tỏ dung nhan hiền từ đầy lòng thương xót của Ngài, và chính Ngài lao mình xuống cứu vớt nhân sinh. Trời đã rộng mở bàn tay ban nguồn ơn thánh tuôn đổ chan hòa khắp nhân gian.

Nước chảy chỗ trũng

Sông Giodan nối hồ Galile với Biển Chết. Con sông nhỏ bé nhưng nước chảy suốt đêm ngày. Dòng nước lưu chuyển bởi mặt nước hồ Galile cao hơn mặt nước Biển Chết 218m. Nước chảy chỗ trũng là quy luật tự nhiên. Nước là thế, nước luôn tìm chỗ trũng. Đức Lão Tử đã biện giải thật sâu về nước trong sách Đạo Đức Kinh: nước luôn điền vào chỗ thiếu và trào ra từ chỗ thừa; Nước làm lợi cho vạn vật mà không tranh giành lợi ích.

Nước không bao giờ đọng lại nơi cao và bằng lòng dừng lại. Bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu, hễ có chỗ trũng, chỗ thấp hơn, nước liền chảy tới. Dòng nước trong xanh nơi hồ Galile nuôi dưỡng bao sinh vật tốt tươi. Trái lại, nước ở Biển Chết thì mặn đắng khiến chẳng có sinh vật nào sống nổi. Thế nhưng con sông Giordan vẫn ngày đêm tuôn chảy nguồn nước từ hồ Galile tới Biển Chết. Dòng nước đã làm tốt tươi bao thảo mộc đôi bờ.

Thân phận tội lỗi

Bên bờ dòng sông Giordan mà thánh sử Luca thuật lại, ta thấy cả một đoàn người đang quây quanh Gioan tẩy giả để xin làm phép rửa sám hối. Họ dìm mình xuống dòng sông không để tẩy rửa tấm thân thể lý, nhưng là khao khát tâm hồn được tẩy sạch những vết nhơ lỗi lầm.

Thân phận con người là thế. Vốn nó được tạo thành trong sự thanh sạch. Phận làm người thì thật cao quý, nhưng thân phận con người tội lỗi thì thật khốn cùng. Tội lỗi là cái khốn cùng nhất của con người. Nó biết mình nhuốc nhơ mà không tài nào tẩy cho sạch.

Con người đã không còn khả năng đón nguồn ơn thánh từ nơi Thiên Chúa. Bởi một lẽ đơn giản là vì con người đã tự loại trừ Thiên Chúa, tự rời xa Thiên Chúa. Như những kẻ lạc bước trong sa mạc khát khao dòng nước, con người khát khao ơn thánh để có thể vượt thắng tội lỗi.

Thiên Chúa nhân từ

Nhìn đến thân phận con người trong cơn quẫn bách, không ai đau lòng hơn Đấng đã tạo dựng nên con người. Tiên tri Isaia đã diễn tả tâm trạng của Thiên Chúa trong bài đọc thứ nhất: “Người không bẻ gẫy cây lau bị giập, không dập tắt tim đèn còn khói. Người trung thành đem lại lẽ công bình.” Dù chỉ còn là chút hy vọng mong manh, Đức Chúa vẫn không muốn mất đi một con người nào. Bàn tay Ngài vẫn nhẹ nhàng chăm sóc, tìm cách chở che, nâng đỡ con người.

Giữa dòng người thân mang đầy tội lỗi ấy, Thiên Chúa đã xuất hiện. Thánh Luca mô tả: “chính lúc Chúa Giêsu cũng đã chịu phép rửa xong, Người đang cầu nguyện, thì trời mở ra và Thánh Thần Chúa ngự xuống trên Người dưới hình chim bồ câu”. Chúa Giê-su đã không đứng trên trời để ngó nhìn con người, nhưng Ngài đã xuống mặt đất với con người; Ngài đã không đứng trên bờ để nhìn con người đang trầm mình dưới dòng nước, nhưng Ngài đã lội xuống dòng nước với con người; Ngài đã không đứng dưới dòng nước để dìm những con người tội lỗi, những Ngài ngụp lặn xuống dòng nước cùng với con người.

Thiên Chúa đã đến giữa dòng người tội lỗi, đã ngụp lặn xuống tận cùng của sự khốn khổ nơi con người. Dòng sông ơn thánh đã khơi nguồn từ lòng Chúa Cha từ ái tuôn chảy xuống thung lũng khổ đau trong tâm hồn con người. Nếu như có ai đó ngăn cản không cho nước chảy tới chỗ trũng thì việc ngăn cản ấy chỉ làm cho lực tuôn trào của nước ngày càng mạnh hơn. Để rồi khi đến thời đến buổi, nước sẽ vượt thắng tất cả để tìm đến chỗ trũng. Nguồn ơn Thánh Chúa đã không chịu thua tội lỗi của con người. Ngày ấy, Trời đã mở ra tuôn đổ Ơn Thánh xuống trần gian; Thiên Chúa làm người để con người được làm con Thiên Chúa; Chim hòa bình xuất hiện báo hiệu cảnh thái bình đã trở lại, một cuộc tạo dựng mới đã khởi đầu.

Quả thực Đức Giê-su là Con Thiên Chúa. Mỗi bước đi của Ngài luôn đem lại nguồn sức sống dồi dào, mang lại sự tươi mới cho những ai theo Ngài; Ánh mắt của Giê-su luôn tìm đến những con người nghèo khổ nhất trong đám đông; Tâm hồn Ngài luôn chạm đến những nỗi đau sâu thẳm nơi những người gặp gỡ để xoa dịu; bàn tay Ngài luôn đụng đến những con người đau yếu nhất để chữa lành… Dòng sông ơn thánh phát nguồn từ Thiên Chúa luôn tìm đến những tâm hồn nghèo khổ trước hết.

Lạy Chúa, con xấu hổ vì tội lỗi con, nhưng con vui mừng vì được ở trong Nhà của Chúa. Xin bàn tay từ mẫu của Chúa khơi mở tâm hồn con, để con được đón nhận nguồn Ơn Thánh, và để con được sống mãi trong Nguồn Ơn Thánh Ngài.