HÀNH TRÌNH HOÁN CẢI VÀ TIN VÀO TIN MỪNG

Mùa chay cũng là thời gian sám hối và đổi mới, thời gian chúng ta cùng tham dự với Chúa Giêsu vào cuộc lữ hành thiêng liêng, một cuộc ra đi từ sự chết đến sự sống, từ thân phận tội lỗi và nô lệ để đến với Thiên Chúa là Đấng hằng sống và mời gọi chúng ta tham dự vào sự sống của ngài. Ngay từ bài đọc thứ nhất, chúng ta được nghe tường thuật về giao ước của Thiên Chúa với Nôê sau trận lụt hồng thủy. Trận lụt hồng thủy là trận lụt tiêu diệt mọi loài trên mặt đất lớn nhất trong lịch sử loài người. Nguyên nhân là vì con người đã phạm tội làm mất lòng Thiên Chúa. Thiên Chúa là Đấng hằng sống và đã tạo dựng loài người, lẽ nào Thiên Chúa lại tiêu diệt con người như thế. Thiên Chúa rất hối tiếc vì đã tiêu diệt loài người, và vì thế Thiên Chúa quyết định giao ước với Nôê và chúc phúc cho gia đình ông. Giao ước này mở ra một thời kỳ đầy hứa hẹn. Thiên Chúa bảo đảm, hứa hẹn với con người là sẽ không bao giờ tiêu diệt loài người nữa và ban cho họ dấu chỉ là cái mống trên bầu trời để nhắc nhớ giao ước giữa Thiên Chúa với con người.

Thánh Phêrô khai triển ý nghĩa của cuộc hành trình thiêng liêng của người kitô hữu cùng với Chúa Giêsu nhờ bí tích rửa tội họ đã lãnh nhận. Chúa Giêsu là Đấng công chính, người đã đón nhận cái chết thập giá cách bất công nhưng nhờ đó người chết cho chúng ta là những người tội lỗi để chúng ta tất cả được tha thứ và được dẫn đưa đến cùng Thiên Chúa. Thánh Phêrô nhắc nhở chính nhờ Thánh Thần mà Chúa Giêsu đã chết, được phục sinh trong quyền năng và giải thoát cho mọi người còn đang bị giam cầm trong tội lỗi vì bất vâng phục. Tất cả những điều này báo trước phép rửa, qua đó chúng ta cũng được giải thoát khỏi tội để đến với Thiên Chúa hằng sống và khởi đầu một đời sống mới trong ân sủng Thánh Thần.

Các bài đọc vì thế hướng chúng ta cùng tham dự vào cuộc xuất hành mới với vị lãnh đạo mới là Đức Giêsu, người sẽ dẫn chúng ta trong cuộc hành trình thiêng liêng để đi từ sự chết đến sự sống bất diệt. Tin mừng theo Marcô tường thuật  câu chuyện Chúa Giêsu chịu cám dỗ nơi hoang địa, rất có thể là hoang địa ở miền Giuđêa nơi Gioan Tẩy giả làm phép rửa. Vừa sau khi  chịu phép rửa ở sông Giorđan, Chúa Giêsu được Thánh Thần thúc đẩy đi vào hoang địa để ăn chay cầu nguyện bốn mươi đêm ngày. Để khởi đầu sứ vụ rao giảng Tin mừng cứu độ, Chúa Giêsu đón nhận phép rửa và lãnh nhận Thánh Thần, đồng thời Thánh Thần thúc đẩy người đi vào hoang địa để chiến đấu chống lại cám dỗ.   Về ý nghĩa, hoang địa nhắc nhở lại hành trình ở hoang địa Sinai xưa khi dân Ítraen rời bỏ đất Ai cập để dấn thân theo lời mời gọi của Thiên Chúa qua Môisen. Chúa Giêsu vào hoang địa, người sống lại hành trình thiêng liêng của Ítraen, người cũng sẽ chịu những cám dỗ của ma quỉ. Trong khi Ítraen xưa kia đã vấp ngã dưới những cám dỗ thì giờ đây Chúa Giêsu sẽ chiến thắng và hướng dẫn một cuộc xuất hành mới, người sẽ khai mạc thời đại Đấng cứu thế bằng việc rao giảng Tin mừng của người và lôi kéo một nhân loại mới, biết tỉnh thức dưới sự hướng dẫn của Thánh Thần theo gương của người để chiến thắng mọi cám dỗ của ma quỉ, biết hoán cải và tin vào Tin mừng.

Con số bốn mươi ngày thật là ý nghĩa, gợi nhớ lại thời gian bốn mươi năm của dân Chúa trong sa mạc Sinai. Tin mừng nói rõ trong suốt bốn mươi ngày, Chúa Giêsu chịu cám dỗ bởi Satan. Satan là tên gọi của kẻ thù bí nhiệm vẫn luôn chống lại việc thực hiện Nước Chúa. Về nội dung những cám dỗ của Satan, thánh Marcô không thuật lại rõ, chỉ vắn tắt nói người chịu cám dỗ bởi Satan và để cho độc giả tìm hiểu những cám dỗ mà Chúa Giêsu đã gặp trong suốt thời gian thực hiện sứ vụ rao giảng của người. Đồng thời thánh sử ghi một cảnh tượng thơ mộng, người ở giữa các loài dã thú, và các thiên thần hầu hạ người. Hình ảnh này gợi lại những lời tiên báo của tiên tri Isaia (11,6) mô tả thời đại thanh bình của Đấng cứu thế, lúc đó sói sẽ sống chung với chiên, báo nằm ngủ với dê con, và một trẻ thơ sẽ chăn dắt chúng. Thánh sử Marcô muốn mô tả Chúa Giêsu như một con người mới sống hoà hợp với trời và đất, hoàn toàn vâng phục theo thánh ý Thiên Chúa, Người sẽ trở nên vị Mục tử của đoàn dân mới của Thiên Chúa biết sống vâng phục theo thánh ý Thiên Chúa. Về những cám dỗ Chúa Giêsu thường phải đương đầu trong cuộc đời rao giảng, chúng ta có thể hình dung người vẫn luôn bị cám dỗ dùng quyền năng Thiên Chúa để làm cho triều đại Nước Chúa biểu lộ một cách đắc thắng thay vì phải sống khiêm nhường và vác thập giá đón nhận cái chết đau khổ. Chúa Giêsu đã chiến thắng cám dỗ này của ma quỉ khi người đón nhận một đời sống khiêm nhường vâng phục Thánh ý Chúa Cha và chu toàn công việc rao giảng của mình cho đến chấp nhận bị bắt bớ, đương đầu với những tố cáo của người do thái và bị kết án chịu đóng đinh chết trên thập giá. Cho đến cùng, người luôn tỏ ra hiền lành và trung tín thực thi con đường khổ nạn thập giá và mở đường cho nhân loại mới biết sống vâng phục và vác thập giá mỗi ngày.

Kết thúc thời gian chay tịnh bốn mươi đêm ngày ở hoang địa và chiến thắng cám dỗ của ma quỉ, Chúa Giêsu khởi đầu công việc rao giảng Tin mừng Nước Thiên Chúa. Đây là lời loan báo đầy niềm vui ơn cứu độ của Thiên Chúa ban tặng nhờ người con một là Đức Giêsu. Niềm vui này hệ tại đón nhận Đức Giêsu Kitô, Đấng cứu thế, người Con một của Thiên Chúa mà các tiên tri đã loan báo: “Thời gian đã hoàn tất, Nước Thiên Chúa gần đến. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin mừng”. Sám hối và tin vào Tin mừng là điều căn bản để xứng đáng đón nhận Nước Thiên Chúa. Sám hối là thay đổi lòng trí để trở về với Thiên Chúa. Lòng trí con người là nơi hướng dẫn mọi tư tưởng và mọi hoạt động. Thay đổi lòng trí là sự thay đổi triệt để nhất để con người biết từ bỏ những lối sống kiêu căng, tham lam, ích kỷ, gian dâm, ngoại tình để từ nay biết sống phù hợp với Nước Chúa và Tin mừng Chúa Giêsu rao giảng.

Những cơn cám dỗ luôn khiến chúng ta phải chọn lựa. Chọn lựa của Chúa Giêsu là dứt khoát mạnh mẽ từ chối hoàn toàn những lời cám dỗ phù phiếm của ma quỉ và tuyệt đối trung tín với Thiên Chúa không một chút nhân nhượng hay thỏa hiệp. Vì thế, dám can đảm để chiến đấu chống lại các cám dỗ của ma quỉ để sống đời sống mới trong Chúa là lời mời gọi của Lời Chúa của tuần I mùa chay. Đây cũng là bước đầu của hành trình hoán cải thiêng liêng mà chúng ta bắt đầu dấn thân từ khi lãnh bí tích rửa tội. Hành trình này bao gồm những việc căn bản là sám hối và tin tưởng vào Tin mừng Chúa Giêsu rao giảng, đồng thời chu toàn theo thánh ý Thiên Chúa với những công việc bổn phận hằng ngày. Đây quả là một hành trình khó khăn vì con người của chúng ta vốn tội lỗi yếu hèn, chúng ta luôn muốn trở về với con người cũ tội lỗi của mình. Chúng ta cần khôn ngoan để luôn biết cầu nguyện và chay tịnh để nhờ sức mạnh của Thánh Thần Chúa Giêsu nâng đỡ chúng ta trong cuộc hành trình này.

 CHÚA NHẬT I MÙA CHAY-B

CÁM DỖ ĐỜI NGƯỜI- Lm. GB.Trần Văn Hào SDB

Một triết gia đã nói: “Sống là tranh đấu”. Trong kiếp sống làm người, chúng ta phải đấu tranh liên lỉ để chọn lựa giữa sự thiện và sự ác, giữa ánh sáng và bóng tối, giữa hạnh phúc và đau khổ, đặc biệt lựa chọn giữa sự sống và sự chết. Đây là quy luật muôn đời của cuộc sống nhân sinh.

Bước vào mùa chay, chúng ta cũng được mời gọi nhìn vào nguyên mẫu nơi Chúa Giêsu. Khi mang thân phận con người, Ngài cũng phải chiến đấu, vượt qua những thử thách và cám dỗ để thực hiện sự lựa chọn căn bản. Đó là lựa chọn con đường Thập giá hầu thực thi sứ mạng cứu thế mà Chúa Cha đã trao phó.

Ý nghĩa của thử thách và những cơn cám dỗ

Ngạn ngữ pháp có câu: “Người ta dùng lửa để thử vàng, dùng vàng để thử đàn bà, dùng đàn bà để thử đàn ông”. Tình, tiền, tài luôn là những mồi nhử hấp dẫn, và sự cám dỗ về những tham sân si vẫn luôn xảy đến trong kiếp người. Một nhà tu đức đã nói: “Tiền bạc có thể giúp ta xây được một căn nhà sang trọng nhưng chưa chắc đã là mái ấm gia đình. Tiền bạc có thể khiến ta kiếm được những cô gái xinh xắn nhưng chưa chắc đã là một người vợ hiền thục. Tiền bạc giúp ta quen biết được nhiều người, nhưng chưa chắc họ là những bạn bè tốt”. Bởi vì, tiền bạc chỉ là phương tiện giúp ta kiến tạo hạnh phúc, nhưng lúc nào nó cũng giống như  con dao hai lưỡi. Khi ma quỷ tấn công Chúa Giêsu, nó cũng dùng bả sang giàu phú quý như một miếng mồi nhử. Nơi chúng ta cũng vậy, tiền bạc vẫn là tên cám dỗ khủng khiếp nhất luôn tấn công để gặm nhấm nhân cách con người. Nó lúc nào cũng trở nên như một ‘con bò vàng’ của thời đại hôm nay khiến chúng ta dễ cúi đầu bái lạy giống dân Do Thái trong sa mạc năm xưa.

Tương tự như thế, những nhu cầu của thân xác như việc ăn uống nghỉ ngơi là những nhu cầu chính đáng để con người duy trì sự sống. Nhưng từ nhu cầu để sinh tồn chuyển sang lối sống hưởng thụ chỉ cách nhau một bước. Sống tiện nghi an nhàn để thụ hưởng (consumerism) là một hình thái duy vật mà Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô 2 đã từng cảnh báo. Kiểu sống như thế sẽ dần gậm nhấm đức tin, làm xói mòn tình yêu của chúng ta đặt để nơi Thiên Chúa.

Những vinh quang trần thế mà ma quỷ đưa ra nhằm chiêu dụ Đức Giêsu cũng là một cái bẫy rất nguy hiểm đối với chúng ta, vì thói ưa thích thượng tôn cái tôi ích kỷ nơi mỗi người. Thánh Tôma Aquinô đã từng nói hơi cường điệu rằng khi chúng ta chết đi, 15 phút sau cái tôi của chúng ta mới chết hẳn. Cái tôi đó vẫn đeo bám dai dẳng, và đi sâu vào phận người.

Đây là những cám dỗ căn bản vẫn luôn xảy ra trong cuộc sống. Chúa Giêsu cũng từng trải qua những cơn cám dỗ như thế trong hoang mạc năm xưa. Ngài đói, ma quỷ đến xúi Ngài biến đá thành bánh để ăn. Ngài nhìn thấy những sang giàu trần thế khi đứng trên núi cao, ma quỷ chỉ vào những của cải đó như một miếng mồi nhử. Ngài là con Thiên Chúa đầy vinh quang và quyền năng, ma quỷ xúi bẩy Ngài gieo mình xuống đất. Đó là những mưu chước rất thâm độc. Nhưng cuối cùng, Chúa Giêsu đã chiến thắng và không bao giờ đầu hàng trước mưu chước của quỷ dữ.

Trong cơn đói cồn cào, Chúa Giêsu đã không chọn bánh để ăn nhưng luôn tìm thánh ý Chúa Cha làm lương thực nuôi sống mình. Đứng trước sự giàu sang phú quý, Đức Giêsu đã chọn cho mình một lối sống khó nghèo tận căn để hiến trao tất cả, ngay đến cả mạng sống. Đặc biệt đứng trước mồi nhử vinh quang, Đức Giêsu đã không nghe lời ma quỷ gieo mình xuống đất, nhưng đã chọn treo mình lên cao, lên đỉnh cao của Thập giá để khai mở chân trời cứu độ cho con người.

Vì thế, những thử thách đến trong cuộc đời mỗi người hôm nay luôn hàm ngậm ý nghĩa sâu xa. Đó là quà tặng Thiên Chúa gửi trao để tôi luyện đức tin chúng ta. Vàng thử lửa, gian nan thử anh hùng. Mẫu gương Chúa Giêsu trong bài Tin mừng hôm nay là bài học chúng ta phải học mãi và phải học cho đến suốt đời.

Thử thách để tôi luyện đức tin

Có lẽ nhiều người trong chúng ta đã từng đọc cuốn sách ‘Thép đã tôi thế đấy’. Tác giả nêu ra mẫu gương của anh chàng Paven, một con người đầy nghị lực đã vượt qua bao thử thách để luôn trung thành với lý tưởng cách mạng. Nhưng đây chỉ là một câu chuyện hư cấu mang tính phóng đại và huyền thoại. Còn đối với các Kitô hữu, chúng ta có một mẫu gương có thật và rất sống động là chính Đức Giêsu. ‘Thép’ trong trái tim Ngài đã được ‘tôi’ rất kỹ, và cao điểm của quá trình tôi luyện là Ngài đã chịu phân thây trên Thánh giá cách nhục nhã như một tên cướp. Ngài là hình mẫu, là lý tưởng và là đối tượng duy nhất của niềm tin chúng ta. Thánh Phaolô đã viết: “Trong khi người Hy Lạp tìm kiếm sự khôn ngoan, người Do Thái tìm kiếm những dấu lạ, chúng tôi lại rao giảng một Đức Kitô chịu đóng đinh vào Thập giá”. Cũng vậy trong bài đọc hai của phụng vụ hôm nay, Thánh Phêrô nhắc lại niềm tin này và mời gọi chúng ta nhìn vào Thập giá và cái chết của Đức Kitô để kiện cường đức tin mỗi ngày. Thánh Tông đồ viết: “Đức Kitô đã chịu chết một lần vì tội lỗi chúng ta, hầu dẫn đưa chúng ta đến cùng Thiên Chúa. Người đã đến rao giảng cho các vong linh bị giam cầm” (Rm 10, 8-9). Niềm tin vào Đức Kitô phải được tôi luyện qua những gian nan và thử thách. Có như thế chúng ta mới đạt đến đức tin kiên định và luôn bám chặt vào Thập giá Đức Kitô. Nhà văn Nikos Kazanzakis viết một câu chuyện giả tưởng với tựa đề ‘The last temptation of Christ’ (Cơn cám dỗ cuối cùng của Chúa). Cho dù đó chỉ là một câu chuyện hư cấu, nhưng nhà văn cũng muốn nói lên rằng những thử thách và cám dỗ trong cuộc đời con người chúng ta luôn có liên hệ mật thiết với Thập giá Chúa Giêsu.

Kết luận

Có một giai thoại trong cuộc đời thánh Antôn tu rừng ngày xưa. Một bữa nọ trong khi Thánh nhân cầu nguyện, ma quỷ hiện lên và nói với Ngài : “ Tại sao các ông chiến đấu và tấn công tôi dữ dằn như vậy?”. Thánh nhân hỏi ngược lại: “Tại sao ma quỷ chúng mày cứ hay cám dỗ chúng tao?”. Ma quỷ trả lời: “Chúng tôi đâu có cám dỗ các ông. Sự ác đã bén rễ nơi tâm hồn mỗi người giống như một cục than hồng đặt sẵn ở đó. Bổn phận của chúng tôi chỉ là đứng bên ngoài để quạt cho cục than cháy đỏ lên mà thôi”.

Chúng ta đã bắt đầu bước vào mùa chay, mùa chiến đấu và tập luyện thiêng liêng. Xin Chúa Thánh Thần ở bên chúng ta mọi ngày. Ngày xưa Thần Khí đã đưa Chúa Giêsu vào sa mạc để chịu ma quỷ tấn công. Xin Chúa Thánh Thần cũng ở cận kề chúng ta trong cuộc sống sa mạc trần gian hôm nay giữa bao thử thách.