Khi Chúa thương gọi con về

(Suy niệm của Alphonse Marie Trần Bình An)

Lâu nay, nhiều người vẫn quan niệm rằng suy giảm trí nhớ là dấu hiệu tuổi già. Vì quan niệm này mà suy giảm trí nhớ ít được quan tâm tại các nước đang phát triển. Theo báo cáo tại hội thảo Sa sút trí tuệ trong thực hành y khoa của Trường Đại học Y Dược Sài gòn, kết hợp với Công ty Dược phẩm Janssen-Cilag tổ chức vừa qua, khoảng 50% người bị suy giảm trí nhớ sẽ chuyển sang thành bệnh sa sút trí tuệ 3 năm sau đó.

Sa sút trí tuệ là tình trạng suy giảm mức trí tuệ đã đạt được từ trước. Bệnh nhân sẽ bị suy giảm trí nhớ, khả năng xét đoán, định hướng không gian và thời gian, ngôn ngữ, tư duy nhận thức, hành động… ảnh hưởng nặng nề đến chức năng và chất lượng cuộc sống.

Quá trình phát triển của hệ thần kinh từ trong phôi thai đến năm 25 tuổi thì hoàn chỉnh. Sau lứa tuổi này, mỗi ngày khoảng 3.000 nơron thần kinh bị hủy đi mà không có sự sinh sản thêm. Càng lớn tuổi, cơ thể càng ít tạo ra các chất trung gian cần thiết cho não hoạt động. Vì vậy, bước vào tuổi trung niên bạn đã có thể phải đối mặt với tình trạng suy giảm trí nhớ. Nguyên nhân do tình trạng lão hóa nhanh của các tế bào thần kinh, môi trường sống, stress, thiếu một số chất quan trọng trong cơ thể… (Thanh Niên)

Tuy khoa học đã minh chứng sự lão hóa của cơ thể theo năm tháng, cụ thể như các nơ rôn, tế bào não chỉ mất dần đi theo tuổi tác, chứ không còn khả năng tái sinh. Nhưng mấy ai chịu tin rằng mình sắp chết dần, đang chết dần, chết mòn, mà hầu như ai cũng nghĩ mình còn sống mãi, sống dai, sống dài, sống hoài!

Dù vài chục năm ký cóp chút của cải, chút danh vọng, rồi cũng phải bỏ lại tất cả trên cõi trần. Dù tình yêu có mặn nồng cách mấy, thì cũng phai nhạt dần theo năm tháng với người quá cố. Như vậy, cái chết là dấu chấm hết cho đời người? Đúng với người vô thần. Nhưng sai với người Kitô hữu chúng ta, vì cái chết là khởi điểm cho cuộc đời mới, hoàn toàn tùy thuộc vào nhân quả của đời trước.

Chết đi để sống mãi

Chúa Giêsu còn nâng cao tầm quan trọng của cái chết. Không phải chỉ cái là chết thể lý đơn giản, mà còn là cái chết của các ham muốn, đam mê, dục vọng, bản năng, thú vui xác thịt, hy sinh, quên mình vì phục vụ tha nhân, vì Bát Phúc, vì Danh Cha Cả Sáng. Như thế, cái chết mới phát sinh sức sống mới, tràn trề hoa thơm trái ngọt, gặt hái mùa bội thu, như dòng máu đào của các Thánh Tử Vì Đạo đã giúp cho Giáo Hội thêm bền vững, phát triển.

Thật, Thầy bảo thật anh em, nếu hạt lúa gieo vào lòng đất không chết đi, thì nó sẽ trơ trọi một mình, còn nếu chết đi, nó mới sinh được nhiều hạt khác. (Ga 12, 24)

Thiên hạ nói: “Hổ chết để da, người ta chết để tiếng.” Nhưng cái danh để lại có khi chỉ là xú danh, chứ không phải thanh danh. Dẫu thế, tốt hay xấu thì cũng chẳng nghĩa lý gì với người quá cố, chỉ có chút ảnh hưởng nào đó đến thân bằng quyến thuộc.

Nhưng với lẽ đạo, Thiên Chúa bao giờ cũng công bằng chánh trực, thưởng phạt phân minh từng người theo công đức và tội lỗi vấp phạm.

Như thế chết đi để được sống viên mãn mãi, hay là trầm luân muôn kiếp, đều tùy thuộc cuộc đời dương thế. Một khi sống để hưởng thụ, góp nhặt, chiếm đoạt, say mê danh lợi, bon chen của cải phù vân, thì đâu còn hy vọng chi đời sau? Một nắm xương tàn kết thúc cuộc đời, chẳng mang gì theo, ngoài những tam độc, lục dục và thất tình chăng?

Do vậy Chúa Giê su khuyên bảo hãy chết đi cái tôi mau hư nát, hãy mau mắn đổi của hèn, cuộc sống phù du ngắn ngủi, lấy của của trọng, cuộc sống vinh hiển muôn đời:

Ai yêu quý mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai coi thường mạng sống mình ở đời này, thì sẽ giữ lại được cho sự sống đời đời.” (Ga 12, 25)

Thánh Phaolô cũng tha thiết khuyên nhủ tín hữu Philipphê: “Những gì xưa kia tôi cho là có lợi, nay vì Đức Kitô tôi cho là thiệt thòi. Hơn nữa, tôi coi tất cả mọi sự là thiệt thòi, so với mối lợi tuyệt vời, là được biết Đức Ki tô Giêsu, Chúa của tôi. Vì Người tôi đành mất hết, và tôi coi tất cả như rác, để được Đức Ki tô, và được kết hợp với Người.” (Pl 3, 7-9)

Sống theo Thầy

Đề được hưởng phúc trường sinh, Chúa Giêsu mời gọi sống theo Thầy, phục vụ Thầy mọi nơi, mọi lúc. Phục vụ Chúa cũng có nghĩa là phục vụ tha nhân đồng loại bất cứ khi nào và ở đâu.

“Ai phục vụ Thầy, thì hãy theo Thầy; và Thầy ở đâu, kẻ phục vụ Thầy cũng sẽ ở đó”. (Ga 12, 26)

Tuy nhiên, không phải dễ dàng sống theo Đấng Ki tô, một khi còn nặng tính xác thịt, nặng đam mê phù vân thế gian. Chính vì thế, Thánh Phaolô đã phải khóc thét lên, cảnh báo về sự chọn lựa quan trọng và dứt khoát sống còn này.

“Bây giờ tôi phải khóc mà nói lại, có nhiều người sống đối nghịch với thập giá Đức Kitô: chung cục là họ sẽ phải hư vong. Chúa họ thờ là cái bụng, và cái họ lấy làm vinh quang lại là cái đáng hổ thẹn. Họ là những người chỉ nghĩ đến những sự thế gian. Còn chúng ta, quê hương chúng ta ở trên trời và chúng ta nóng lòng mong đợi Đức Giêsu Kitô từ trời đến cứu chúng ta. Người có quyền năng khắc phục muôn loài, và sẽ dùng quyền năng ấy biến đổi thân xác yếu hèn của chúng ta nên giống thân xác vinh hiển của Người. (Pl 3, 18 -21)

Theo Thầy sống mãi

Phần thưởng cao quý vô ngần, đó chính là Đức Chúa Cha yêu quý, khen thưởng trên Nước Trời những ai quên mình, bỏ mình, phục vụ Chúa Giêsu Kitô, cùng tha nhân bất kể bạn hay thù.

“Ai phục vụ Thầy, Cha của Thầy sẽ quý trọng người ấy.” (Ga 12, 26)

Con người vốn bất toàn, thiếu sót và tội lỗi, nay được vinh hạnh diện kiến Thánh Nhan nhờ ơn Cứu Rỗi của Chúa Giêsu, thì còn hồng phúc nào dưới thế này có thể sánh nổi?

Đừng để lúc sắp bước chân vào ngưỡng cửa đời đời, con hối tiếc vì đã đồi”của thiệt” lấy toàn “đồ giả” (Đường Hy Vọng, 676)

Các Thánh Tử Vì Đạo chúng ta đã sáng suốt phó dâng mạng sống, từ bỏ bản thân và mọi cám dỗ xác thịt, để anh dũng tuẫn đạo, theo chân Chúa đến hơi thở cuối cùng. Các ngài đã được ân thưởng trên cõi phúc viên mãn muôn đời. Các ngài đã hiệp thông cùng Chúa Giêsu mà đồng thanh ”Lạy Cha, xin tôn vinh Danh Cha!”

Lạy Chúa, con vẫn biết Chúa luôn mời gọi phục vụ, nhưng lòng dạ con còn nặng nề thế tục, xin cứu giúp con biết từ bỏ ý riêng, chết đi tà tâm, để trung thành và bên vững phục vụ Chúa luôn mãi.

Lạy Mẹ Maria, xin Mẹ đồng hành, che chở con thoát khỏi cạm bẫy danh lợi, quyền thế, dục vọng, để mãi vững tâm đi theo Chúa, Amen.

4. Thời gian Yêu Thương và thời gian Công Thẳng

(Suy niệm của Lm. Anthony Trung Thành)

Con người có sinh có tử. Vũ trụ này có ngày khởi đầu chắc chắn sẽ có ngày kết thúc. Đó là chân lý. Hôm nay, Chúa nhật áp chót của năm phụng vụ, Giáo hội cho chúng ta suy niệm Lời Chúa liên quan đến ngày cánh chung. Chúng ta thấy được hai khung cảnh của ngày tận thế.

Khung cảnh thứ nhất ở bài đọc I, do sách Đanien diễn tả. Tác giả nói tới một thời gian kinh hoàng “Đó là thời kỳ khốn khổ chưa từng xảy đến từ khi có các dân tộc cho tới bây giờ”. Trong ngày đó, có tổng lãnh sứ thần Micae can thiệp. Người lành sẻ được thưởng. Đó là những người được “Ghi trong sổ sách”, là “Những người thông minh” và “Những kẻ khuyên dạy sự công chính”. Còn kẻ dữ sẽ bị luật phạt. Họ “Phải tủi nhục muôn đời”.

Khung cảnh thứ hai do Tin mừng hôm nay diễn tả, tác giả Thánh Marcô cho biết: “Trời đất sẽ qua đi”. Nghĩa là có ngày cùng tận của vũ trụ. Nhưng ngày đó đến khi nào chúng ta không biết được: “Còn về ngày đó hay giờ đó, thì không một ai biết được, dù các thiên thần trên trời, dù Con Người cũng chẳng biết, chỉ có mình Cha biết thôi”. Tuy vậy, tác giả cho chúng chúng ta biết có những dấu hiệu báo cho biết ngày đó sắp đến: (1) “Mặt trời sẽ ra tối tăm, mặt trăng sẽ mất sáng, các ngôi sao sẽ từ trời rơi xuống và các sức mạnh trên trời sẽ bị lay chuyển”. (2) “Thiên hạ sẽ thấy Con Người ngự đến trên đám mây với đầy quyền năng và vinh quang”. (3) “Và bấy giờ Người sẽ sai các Thiên thần của Người đi qui tụ những kẻ đã được tuyển chọn từ khắp bốn phương, từ chân trời cho đến cùng kiệt trái đất”.

Qua hai khung cảnh mà bài đọc I và bài Tin mừng diễn tả chúng ta xác tín hơn: Có ngày Tận Thế, Thiên Chúa sẽ phán xét nhân loại và kẻ lành được thưởng, kẻ dữ bị phạt. Đó cũng là tín điều chúng ta tuyên xưng trong Kinh Tin Kính: “Người sẽ lại đến trong vinh quang để phán xét kẻ sống và kẻ chết”.

Vậy, khi chúng ta tin chắc có sự chết, có ngày tận thế và ngày đó lại đến cách bất ngờ thì chúng ta cần phải làm gì?

Thứ nhất, phải sống tỉnh thức và sẵn sàng. Chính Chúa Giêsu đã từng nhắc nhở: “Anh em hãy sẵn sàng, vì chính giờ phút anh em không ngờ, thì Con Người sẽ đến” (Mt 24,44; Lc 12,40). Tỉnh thức như chủ nhà canh phòng kẻ trộm (Mt 24, 43-44). Tỉnh thức như năm cô trinh nữ khôn ngoan đi đón chàng rể chuẩn bị dầu đèn đầy đủ (Mt 25, 1-3). Tỉnh thức và sẵn sàng chính là biết chu toàn bổn phận: Bổn phận đối với Thiên Chúa và bổn phận đối với tha nhân, đó là thực thi trọn vẹn Mười điều răn của Chúa và các điều răn Hội thánh, tóm lại trong hai điều: Mến Chúa và Yêu Người. Đến ngày phán xét, Thiên Chúa sẽ phán xét chúng ta theo một tiêu chuẩn duy nhất đó là Tình Yêu (x. Mt 25, 31-46).

Thứ hai, phải tỉnh thức và sẵn sàng khi còn có thể. Trần gian chỉ là quán trọ. Thiên Đàng mới là ngôi nhà vĩnh cửu. Thời gian chúng ta đang sống trên trần gian này là thời gian của Ân Sủng. Thời gian của Thiên Chúa Yêu Thương chúng ta. Trong thời gian này, Thiên Chúa ban cho chúng ta đủ điều kiện để làm lành lánh dữ: Ban thời gian, ban sức khoẻ, ban khả năng, ban phương tiện, như những nén bạc để chúng ta sử dụng mà lo phần rỗi. Thời gian này thật đáng quý. Quý đến nỗi có thể chỉ cần một tích tắc thôi cũng có thể biến tội nhân thành thánh nhân. Thời Gian tạm bợ quyết định cho số phận vĩnh cửu. Thánh Gioan Viannay đã nói với một phụ nữ có người chồng mới chết rằng: “Ông ấy đã được rỗi. Giữa thành cầu và giòng nước, ông đã kịp ăn năn tội…”.

Chết là hết thời gian Yêu Thương, Thiên Chúa cứ Công Tội mà thưởng hay phạt chúng ta, đó là thời gian của Công Thẳng. Thiên Chúa chỉ dựa vào công để thưởng và dựa vào tội để phạt: “Những ai đã làm điều lành, thì sẽ sống lại để được sống; ai đã làm điều dữ, thì sẽ sống lại để bị kết án” (x. Ga 5, 28-29). Vậy hãy sử dụng thời gian Yêu Thương để làm những gì có thể làm được “Việc gì làm hôm nay đừng để đến ngày mai”, để khi bước sang thời gian Công Thẳng sẽ không còn hối hận và nuối tiếc.

Câu chuyện sau đây phần nào giúp chúng ta hiểu hơn về chân lý trên: Một cô bá tước nọ rất xinh đẹp nhưng lại mồ côi cha mẹ lúc còn bé, nàng lớn lên trong một lâu đài tráng lệ và rất hãnh diễn về gia tộc quí phái của nàng. Một hôm có một cô bé, con của bác thợ gặt nghèo, hổn hển chạy đến lâu đài của cô bá tước và thưa: “Thưa cô, ba cháu sắp chết, và ba cháu xin cô tới ngay vì ba cháu có một điều rất quan trọng cần nói cho cô biết trước khi nhắm mắt”.

Cô bá tước kiêu căng đáp lại: “Ta không hiểu tại sao một bác thợ gặt nghèo hèn như ba của mày, lại có điều gì phải nói với ta”. Và cô bá tước tức giận, đóng cổng, đuổi đứa bé đi. Một lúc sau đứa bé lại hổn hển đến gõ cửa lâu đài và run sợ phân trần một lần nữa với cô bá tước kiêu hãnh: “Xin cô đến mau trước khi ba cháu chết. Ba cháu nói là trước khi má cô qua đời, trong trận chiến tranh cuối cùng, bà đã chôn dấu rất nhiều vàng bạc và một kho tàng lớn cho cô. Ba cháu định để tới khi cô đến tuổi trưởng thành sẽ tỏ cho cô biết má cô đã nhờ ba cháu chôn dấu ở đâu, nhưng bây giờ ba cháu sắp từ trần nên muốn trối lại cho cô kho tàng đó”.

Nghe vậy, cô bá tước vội vàng đi theo đứa bé, vừa đi vừa chạy, nhanh bao nhiêu có thể. Nhưng khi cô bá tước vừa bước chân đến cửa nhà người thợ gặt nghèo khổ, thì ông ta cũng vừa tắt thở không kịp nói cho cô biết kho tàng được cất dấu ở đâu. Kế đó, cô bá tước cho đục khoét nhiều lộ trong phòng, trong tường, nhưng đã quá trễ, không tìm thấy kho tàng chôn dấu ở đâu cả.

Cô bá tước trong câu chuyện trên đây vì kiêu hãnh nên bỏ lỡ cơ hội không lấy được kho tàng quí báu mà mẹ để lại. Nước Trời là kho tàng quí giá, nếu chúng ta bỏ lỡ cơ hội tức là nếu chúng ta không biết sử dụng Thời Gian Yêu Thương để lo phần rỗi thì chúng ta cũng có nguy cơ đánh mất kho tàng quý giá đó. Amen.