KHÔN NGOAN LÀ ĐẶC ÂN CAO CẢ ĐẾN TỪ THIÊN CHÚA

(Trích trong ‘Mở Ra Những Kho Tàng’ của Charles E. Miller)

Khi chúng ta suy nghĩ về sự khôn ngoan, chúng ta có thể liên tưởng đến một ông lão với bộ râu dài bạc trắng như cước, miệng phì phèo điếu tẩu, nằm ngả lưng trên chiếc ghế bố và một sự khôn ngoan có thể nói được là: “Một xu để dành là một xu được hưởng”. Nhưng sự khôn ngoan theo Thánh Kinh thì không có nghĩa như thế. Trong Thánh Kinh sự khôn ngoan không phải là lý thuyết suông hay trừu tượng. Nó thì rất thực tiễn. Đó là sự thực hành theo lẽ phải, khôn ngoan con đường sống.

Vua Salomon đã cầu xin sự khôn ngoan, không phải để ông ngồi yên vị nơi hoàng cung và suy tư về những chân lý trong vũ trụ. Ông xin Thiên Chúa ban cho mình sự khôn ngoan, một trái tim hiểu biết để ông có thể trị vì vương quốc cách đúng đắn đem lại hạnh phúc cho dân tộc.

Chúng ta cầu xin Thiên Chúa ban cho chúng ta tặng ân này hay chính xác hơn là tăng thêm sự khôn ngoan cho chúng ta, bởi vì chúng ta đã lãnh nhận sự khôn ngoan rồi, là linh ân của Chúa Thánh Thần khi chúng lãnh nhận phép Thêm sức. Khôn ngoan hướng dẫn chúng ta, giúp chúng ta chu toàn những trách nhiệm của mình. Các bậc cha mẹ có bổn phận chăm sóc dưỡng dục con cái. Họ là những nhà giáo dục đầu tiên và trước hết của con cái họ, ngay cả trong vấn đề tôn giáo. Kế tiếp chúng ta mới nghĩ đến các linh mục, thầy cô giáo, bác sĩ, cảnh sát và nhiều ngành nghề khác đã phục vụ cho con người. Tất cả chúng ta có trách nhiệm hướng đến ta nhân khi chúng ta sống trong cùng một xã hội. Mặc dù chúng ta không nghĩ đến vấn đề này một cách thường xuyên, chúng ta cũng có trách nhiệm với chính bản thân của mình nữa.

Có lẽ cách khôn ngoan nhất để xem những trách nhiệm của chúng ta là suy nghĩ xem những giá trị thực tiễn trong đời sống này là gì? Những mục đích của chúng ta là gì? Những tham vọng của chúng ta là gì? Chúng ta thật sự muốn gì trong đời sống?

Năm 1849 nhiều người nghĩ rằng họ biết những gì họ muốn trong đời sống. Vàng đã được khám phá ở California. Những nhà chăn nuôi và những trại chủ đã đua nhau cách điên cuồng trên những chiếc xe ngựa và những toa xe kéo theo băng qua lục địa với một nỗ lực lớn lao nhằm thu hoạch một mùa gặt kim loạt vàng.

Một chủ nông trại ở Kansas, không bằng lòng với những mùa nho hết năm này đến năm khác, ông nghĩ rằng chắc mình phải xa rời gia đình và nông trại để tìm kiếm một cơ hội may mắn. Vợ của ông đã lo lắng vì chuyện đó. Bà có bốn đứa con nhỏ phải chăm sóc và bà nghi ngờ cái biến cố mà chồng bà luôn mơ tưởng là có thể thành công. Miễn cưỡng, người trại chủ ở lại nhà. Một đêm, ông nằm mơ thấy mình ở trong một căn phòng đầy vàng. Sau khi quá sung sướng để cho những miếng vàng rơi xuống qua tay mình, ông nhận ra mình đang đói lắm. Khi đó ông liền tìm kiếm xem có gì để ăn không, những ông chỉ thấy có vàng thôi. Ông gọi vợ ông, hy vọng sẽ được an ủi bởi tình yêu nồng ấm của vợ, nhưng chỉ có sự lạnh lùng của những thỏi kim loại màu vàng. Ông ước ao nhìn thấy những đôi mắt lấp lánh của những đứa con nhưng chỉ có vàng lấp lánh, ông liền thấy sự giàu có vô hồn biết bao đối với ông. Ông chợt tỉnh dậy. Sau một lúc suy nghĩ, ông nhận ra những giá trị thật mà ông đang có. Qua giấc mơ, ông đã trở nên một người khôn ngoan, một người hiểu biết và chấp nhận những trách nhiệm của mình.

Những trách nhiệm, ngay đối với một người khôn ngoan, có thể là một gánh nặng. Thánh Phaolô, chắc chắn là một trong những người khôn ngoan, đã viết: “Chúng ta biết rằng Thiên Chúa thực hiện tất cả công trình này là để mưu ích lợi cho những kẻ yêu mến Người”. Đó là một phần sống động của sự khôn ngoan là tùy thuộc vào Thiên Chúa, hãy đặt tất cả những gì chúng ta có ở trong tay Người, hãy cầu xin sự trợ giúp của Người, hãy nhận biết rằng tất cả mọi sự ngay lành đều đến từ Thiên Chúa. Những điều này sẽ là tâm tình của chúng ta khi chúng ta hợp với Đức Kitô để hiến dâng trong hy tế Thánh Thể là một dấu chắc chắn chúng ta biết điều gì là những giá trị thật trong đời sống chúng ta, rằng chúng ta hành động theo đặc ân cao cả là sự khôn ngoan.

47. Bán hết tất cả?

Chúa Giêsu có vẻ như người bán hàng rong của Thiên Chúa! “Hỡi các ông bà, hãy dừng lại, hãy lắng nghe lời tôi, đây là ngày may mắn của quý vị, tôi đem đến cho quý vị một cơ hội duy nhất, một viên ngọc và một kho tàng. Đừng để tuột mất khỏi tay quý vị. Tôi sẽ kể cho quý vị câu chuyện một người kia tìm được một kho tàng và câu chuyện người nọ mua lại của anh ta viên ngọc đẹp nhất trong số các viên ngọc”.

Cơ may lớn chăng? Đó là khám phá ra rằng Chúa Giêsu là viên ngọc và là kho tàng. Một bài đọc, một cuộc gặp gỡ, một cuộc tĩnh tâm, một niềm vui rất lớn hoặc một nỗi khổ, và rồi chúng ta hiểu rằng sự sống, chính là Chúa Giêsu. Trong ánh sáng này tất cả đều được đơn giản hoá, tất cả đều có ý nghĩa, từ nay chúng ta hiểu tại sao chúng ta sống và sống như thế nào.

Chúng ta có nắm lấy cơ may này hay không? Hai dụ ngôn đẹp là những quan toà của chúng ta. Bạn muốn có kho tàng, bạn muốn có viên ngọc! Nhưng bạn bỏ đi không quyết định bán tất cả để mua chúng.

Bởi vì cơ may này thật tuyệt vời, nhưng đắt quá. Người nông dân bán “tất cả những gì anh ta có”, người lái buôn bán “tất cả những gì anh ta có”. Nếu không phải bán gì cả thì có lẽ tất cả chúng ta sẽ là những người mua Chúa Kitô.

Bán cái gì đây? Tôi không thể trả lời thay bạn. Tôi thấy cái mà tôi ngần ngại bán, và tôi nghĩ rằng nếu bạn nhìn một chút vào cuộc sống của bạn vào lúc này đây, bạn cũng sẽ thấy cái gì ngăn cản bạn mua viên ngọc và kho tàng.

Hai dụ ngôn nhỏ này cuối cùng là những lời kêu gọi gay go nhất trong các lời kêu gọi từ bỏ. “Bán tất cả” nếu tôi muốn mua sự sống. Nói rõ hơn, điều này có nghĩa là: từ bỏ cái gì ngăn cản tôi chọn lựa Chúa Giêsu. Do đó tôi phải bán sự an toàn, sự ích kỷ, tính hợm hĩnh, tính lười biếng, lòng tự kiêu của tôi. Mỗi lần đọc các dụ ngôn này, có một sự nhiệt tình chiếm lấy chúng ta. Để chiếm được Chúa Giêsu, chúng ta sẽ từ bỏ cái nầy và cái kia, tất nhiên rồi! Không, than ôi, không phải thế đâu! Chúng ta tránh mất mặt bằng cách nghĩ rằng dầu sao thì chúng ta cũng không đóng vai trò các thánh Phanxicô.

Cho nên việc từ bỏ vì viên ngọc có thể mang những hình thức cùng cực theo kiểu thánh Phanxicô Atxidi nhưng Tin Mừng là vì tất cả mọi người. Chúa Giêsu không chỉ rao giảng cho một vài vị tiên tri nổi tiếng về sự từ bỏ, và Ngài cũng không rao giảng điều hão huyền. Lời “bán tất cả” của Ngài thật khó theo nhưng phải có thể được cho bất cứ người nào, trong bất cứ hoàn cảnh nào.

Đơn giản là phải ý thức rằng người ta không theo Chúa Giêsu với hàng tấn tiện nghi hoặc hàng núi ngập ngừng trước một trong những bó buộc nhất định, chẳng hạn như việc bó buộc tha thứ. “Bán tất cả” có thể có nghĩa là sự lột bỏ lòng tự ái, hoặc sự chọn lựa anh hùng đó là tin tưởng trước khi chịu đựng một căn bệnh, và chắc chắn cũng có nghĩa là chấp nhận một ơn gọi.

Trong hai dụ ngôn này mà mỗi dụ ngôn đều được cân nhắc, có một tiếng cho chúng ta biết việc chọn Chúa Giêsu là một cơ may lớn lao như thế nào mặc dầu phải ra giá: “Trong niềm vui… Điên lên vì vui mừng, người đó đi bán tất cả. Cơ may của cuộc đời của chúng ta đó là khi nào tiếng “bán tất cả” bị thiêu đốt bằng ngọn lửa niềm vui.

48. Kho báu và ngọc quý – R. Veritas

(Trích trong ‘Sống Tin Mừng’)

Một em học sinh thuộc câu lạc bộ bơi lội Saint Clara, Hoa Kỳ, mỗi ngày thức dậy lúc 5 giờ 30 sáng, rồi em ra hồ bơi luyện tập suốt hai tiếng đồng hồ, sau đó vội vàng lo đi học. Sau suốt ngày học ở trường, chiều về em lại ra hồ bơi luyện tập thêm hai tiếng đồng hồ nữa rồi mới về nhà làm bài và ngủ đúng chín giờ tối. Ngày nào cũng vậy, em luôn luôn trung thành với chương trình luyện tập, và chỉ nhận sinh hoạt khi nào sinh hoạt đó không cản trở chương trình học và luyện tập bơi lội của em.

Có người tò mò hỏi, tại sao em dám làm như vậy?

Em trả lời cách xác quyết, vì em muốn đoạt giải vô địch trong kỳ thi thế vận hội sắp tới.

Trên đời có nhiều người dám hy sinh tất cả cho mục đích, hay lý tưởng mà họ đã chọn. Phần chúng ta thì sao? Nước Trời, ơn cứu rỗi đã được Chúa ban cho chúng ta, chúng ta những người Kitô hữu hôm nay có hiểu, đánh giá và chấp nhận như là mục đích cuối cùng của chúng ta hay chưa? Chúng ta có chấp nhận hy sinh những điều khác để chiếm đoạt được Nước Thiên Chúa hay không?

Người Kitô hữu theo Chúa có một thái độ dấn thân, quyết chọn Chúa và những gì thuộc về Ngài như là mục tiêu duy nhất của lòng trí, của mọi hành động và lời nói của mình, sao cho hành động và lời nói của mình được hòa hợp với những gì mà Chúa dạy. Nhiều khi con cái thế gian dấn thân hy sinh cho những lợi lộc vật chất, cho những mục đích trần thế như đoạt giải thể thao trong thế vận hội, đạt được một địa vị xã hội nào đó, v.v… nhiều hơn là chúng ta thực hiện giới răn của Chúa.

Thánh Phaolô tông đồ nơi thư thứ nhất Corintô đã nói như sau: “Mọi lực sĩ sống trong thời gian luyện tập, chấp nhận theo một kỷ luật nghiêm khắc đến độ để đạt tới phần thưởng có thể bị hư nát. Nhưng chúng ta thì khác, chúng ta luyện tập những điều không hư nát” (1Cr 9,25).

Vào giây phút cuối cùng cuộc đời, khi chúng ta đối diện với cái chết của chính mình thì chỉ cần một điều cần thiết mà thôi, đó không phải là chúng ta có lãnh được nhiều giải thưởng này nọ hay không, có đạt được hạt ngọc này, hạt ngọc khác hay không, nhưng điều quan trọng là chúng ta đã trở nên như thế nào để đạt được viên ngọc quí hay kho tàng là chính Nước Chúa, là chính ân sủng Chúa ban cho chúng ta. Chúng ta cần xác tín điều này, và khi đã xác tín thì sẽ được biểu lộ trong đời sống rằng, trên đời này không có gì cao quí đối với chúng ta hơn là Nước Chúa và chúng ta càng phải cố gắng làm sao để đạt được Nước này.

Nói thì dễ, nhưng làm thì khó. Thánh Phaolô đã ý thức điều đó trong chính kinh nghiệm sống của ngài khi ngài tâm sự với các tín hữu Corintô như sau: “Kho tàng ấy, kho tàng Thiên Chúa ban cho mỗi người chúng ta, chúng ta lại chứa trong những bình sành dễ vỡ, để chứng tỏ quyền năng phát xuất từ Thiên Chúa chứ không phải từ chúng ta. Chúng ta bị dồn ép tư bề nhưng không bị đè bẹp, hoang mang nhưng không bị tuyệt vọng, bị bạc đãi nhưng không bị bỏ rơi, bị quật ngã nhưng không bị tiêu diệt. Chúng ta luôn luôn mang nơi thân mình cuộc thương khó của Chúa Giêsu, để Chúa Giêsu cũng được biểu lộ nơi thân phận chúng ta. Thật vậy, đang sống nhưng tôi hằng bị cái chết đe dọa vì Chúa Giêsu, để cái của Chúa Giêsu cũng được biểu lộ nơi thân xác hay chết của chúng ta”.

Thiên Chúa ban cho chúng ta kho tàng ân sủng của Ngài, và để chiếm đoạt được kho tàng ấy, chúng ta cần phải chiến đấu chống lại những cám dỗ, chống lại những tội lỗi, chống lại với tinh thần trần tục hóa của thế gian để được trung thành với ơn Chúa. Đây là điều mà thánh Phaolô gọi là: “Chúng ta luôn luôn mang nơi thân mình cuộc thương khó của Chúa Giêsu, để Chúa Giêsu cũng được biểu lộ nơi thân phận mỏng giòn của chúng ta. Thật vậy, đang sống nhưng tôi hằng bị cái chết đe dọa vì Chúa Giêsu, để cái của Chúa Giêsu cũng được biểu lộ nơi thân xác hay chết của chúng ta”.

Để sống trung thành với kho tàng đức tin, với kho tàng ân sủng mà Chúa ban cho chúng ta trong thế giới có nhiều cám dỗ này, chúng ta cần phải cố gắng hy sinh, cần phải cầu xin ơn Chúa ban cho mỗi người chúng ta, giúp chúng ta luôn trung thành với kho tàng đức tin, kho tàng ân sủng mà làm cho kho tàng đức tin đó, kho tàng ân sủng đó phát triển đến mức độ hoàn hảo nơi mỗi người chúng ta. Amen.

49. Khôn ngoan để chọn lựa những giá trị Nước Trời

Ngày nọ tôi đến thăm người bạn thân đã lâu không gặp. Sau một lúc trò chuyện, người bạn ấy mới buông tiếng thở dài than về người vợ của mình. Anh ta nói mình đã lầm khi lấy cô ta. Sự thật là lúc cưới nhau do anh tưởng rằng tài sản, của cải có thể làm cho gia đình hạnh phúc. Cho nên anh đã nhắm mắt làm liều để cưới cô ta. Không ngờ rằng sau khi lấy nhau, những người trong gia đình bên vợ và thậm chí cả người vợ cũng xem anh không hơn gì một đứa ở!!! Chỉ vì thiếu khôn ngoan trong lựa chọn nên bạn tôi đã chuốc lấy hậu quả hết sức ê chề.

Phụng vụ Lời Chúa Chúa nhật hôm nay, Giáo hội muốn cho chúng ta biết khôn ngoan là điều quý nhất của con người. Vua Salomon đã không xin Chúa cho mình được sang giàu hay sống lâu. Ông chỉ xin cho mình được khôn ngoan sáng suốt. Chính vì được khôn ngoan nên ông đã biết khôn phân xử những vụ án thật khéo léo cũng như xây dựng đất nước thật phồn thịnh.

Nhờ có khôn ngoan người tín hữu chúng ta mới có thể biết chọn lựa đâu là những giá trị của nước trời. Những giá trị của nước trời thì vĩnh cửu và chắc chắn. Ngoài ra các giá trị khác như tiền bạc, quyền lực, danh vọng chỉ là hư vô, chóng qua, tạm bợ.

Bởi lẽ: “Nước Trời giống như chuyện kho báu chôn giấu trong ruộng. Có người kia gặp được thì liền chôn giấu lại, rồi vui mừng đi bán tất cả những gì mình có mà mua thửa ruộng ấy. “Nước Trời lại cũng giống như chuyện một thương gia đi tìm ngọc đẹp. Tìm được một viên ngọc quý, ông ta ra đi, bán tất cả những gì mình có mà mua viên ngọc ấy” (Mt 13, 44 – 46).

Vậy đâu là những giá trị của nước trời? Đó là gắn bó mật thiết với Chúa Giêsu và sống theo những gì Người dạy. Muốn được như thế đòi hỏi mỗi người chúng ta cần phải nỗ lực hết sức mình. Đồng thời, chúng ta cũng được mời gọi can đảm dứt khoát để từ bỏ những gì không thích hợp với giá trị của Nước Trời. Đây chính là sự lựa chọn khôn ngoan nhất. Cái lầm của người bạn tôi sẽ qua đi nhưng cái lầm vì thiếu khôn ngoan để chọn lựa các giá trị của Nước Trời sẽ không thể nào có cơ hội làm lại.

50. Kho tàng

Dụ ngôn kho tàng chôn dấu trong thửa ruộng là một câu chuyện không có gì xa lạ với dân chúng Do Thái, bởi vì họ vẫn thường kể cho nhau nghe về một câu chuyện cổ tích tương tự như thế.

Ngày hôm ấy Abba Giuđa đang cố gắng cày nốt thửa ruộng còn lại, thì bỗng con bò của anh ta bị ngã quị và gẫy mất một chân vì gặp phải một cái hố nhỏ. Bực mình, anh ta dừng lại vuốt những giọt mồ hôi trên trán, rồi qùy xuống nâng chân con bò lên.

Đột nhiên, Đức Giavê mở mắt cho anh ta và anh ta đã nhìn thấy một kho tàng quí giá ngay trong cái hố nhỏ ấy. Anh ta tự nhủ:

– Chính vì chú bò này mà mình được lợi đây.

Kho tàng ấy là của một ai đó đã chôn dấu, có lẽ từ lâu lắm, vì sợ trộm cắp, giặc giã hay chiến tranh. Anh ta cẩn thận vùi đất lại, trở về nhà, thu góp tiền bạc, bán tất cả những đồ đạc, để gom cho đủ số tiền, hầu tậu lại thửa ruộng, bởi vì anh ta chỉ là một nông dân nghèo đi cày thuê cuốc mướn mà thôi.

Dĩ nhiên, anh ta mua được thửa ruộng ấy, dù với một giá hơi mắc, nhưng anh ta trở thành triệu phú, bởi vì luật pháp đã qui định: kể từ ngày anh ta làm chủ mảnh đất, thì anh ta cũng làm chủ tất cả những gì có trong mảnh đất ấy.

Có lẽ Chúa Giêsu đã lấy chính câu chuyện bình dân này để nói về Nước Trời. Việc chôn dấu vàng bạc cũng là một việc thông thường ở xã hội Việt Nam nơi những người giàu có, nhất là trong thời buổi loạn lạc.

Rất có thể một tai nạn bất ngờ xảy ra, người chủ của kho tàng đã phải ra đi, hay đã chết một cách đột ngột mà không có người thừa kế. Kho tàng trở thành vô chủ, bị vùi dưới ba tấc đất mà chẳng một ai hay biết.

Mặc dù câu chuyện không đưa ra một kết luận hiển nhiên, nhưng ai cũng biết rằng kể từ nay anh nông dân may mắn ấy đã có được một cuộc sống an nhàn.

Tuy nhiên đều quan trọng đối với chúng ta chính là thái độ của anh ta: tìm được kho tàng, anh ta rất vui mừng, tuy nhiên anh ta cũng không quên cẩn thận: bới đất và vùi lại cho kỹ hơn, rồi vội chạy về nhà, tìm đủ mọi cách như bán tất cả đồ đạc, thậm chí kể cả việc vay mượn bà con lối xóm, để có đủ số tiền tậu thửa ruộng ấy.

Hành động của anh ta thật khôn ngoan, nhanh nhẹn và hợp lý. Anh đã dám liều, dám hy sinh tất cả chỉ vì kho tàng quí giá ấy.

Hình ảnh anh nông dân cũng là hình ảnh của mỗi người chúng ta. Kho tàng của chúng ta là Nước Trời, là Tin Mừng, hay nói một cách mạnh mẽ hơn, là chính Đức Kitô. Tuy nhiên thái độ của chúng ta là như thế nào?

Rất có thể chúng ta đã háo hấc về Chúa, nhưng khi Ngài đòi hỏi chúng ta phải từ bỏ, phải hy sinh, thì chúng ta lại cúi mặt xuống, rồi buồn bã bỏ đi, không đáp trả lời mời gọi của Ngài, như chàng thanh niên giàu có trong Phúc Âm.

Tìm gặp Chúa không phải chỉ là biết mặt rồi để đấy. Nghe lời Chúa không phải chỉ là ghi nhận rồi làm ngơ và quên lãng. Điều quan trọng là phải đáp trả với tất cả con người, có nghĩa là phải sống và thực thi những điều Ngài truyền dạy.

Tin Chúa không phải chỉ là chấp nhận Ngài, mà còn phải gắn bó mật thiết với Ngài. Phải dám liều, dám dấn thân, dám hy sinh bằng tất cả cuộc sống, vì gặp gỡ cũng có nghĩa là yêu thương.

Đã tin Chúa, đã gặp Chúa, thì cũng phải có can đảm đổi thay cuộc sống và xoay ngược dòng đời, bắt đầu bằng thái độ từ bỏ: từ bỏ danh vọng, vui thú và tiền bạc. Lúc đó, vui thú trở thành vô nghĩa, tiền bạc trở thành tro bụi và danh vọng trở thành mây khói trước vẻ huy hòang của kho tàng vừa tìm thấy.

Đức Kitô chính là kho tàng quí giá, mà mối mọt không thể đục khoét và trộm cướp không thể lấy đi. Hãy dám đánh đổi tất cả để có được kho tàng quí giá ấy. Bởi vì, có Đức Kitô là có tình yêu và hạnh phúc bất diệt. Như vậy, có Đức Kitô là có tất cả.

51. Kho báu và ngọc quý – John Nguyễn

1. Mỗi người có một kho tàng quí giá ngay trong bản chất mình.

Mỗi người, người nào cũng đều có một kho tàng hết sức quí báu ở ngay bản thân mình mà hầu như chẳng mấy ai biết hay nhận ra. Rất nhiều người đã nghe nói về kho tàng ấy, nhưng họ chẳng để ý, hay chẳng quan tâm, hoặc chẳng tin. Chính vì thế kho tàng trở thành bị dấu kín, không được dùng tới, nên chẳng đem lại lợi ích gì cho người có nó. Người ấy vẫn thiếu thốn thậm chí suốt cả cuộc đời, và luôn luôn phải ăn mày hay ngửa tay xin xỏ người khác bố thí. Kho tàng ấy chính là “cái mà con người là”, nó thuộc về bản chất, ở trong con người, chứ không phải là thứ ở ngoài con người hay “cái mà con người có”.

Kho tàng ấy được Kinh Thánh mạc khải: Con người là “hình ảnh của Thiên Chúa”, được dựng nên “giống Thiên Chúa” (St 1,26.27; 9,6), là “con cái Thiên Chúa” (Lc 20,36; Ga 11,52; Rm 8,14.16.21; Gl 3,26; 1Ga 3,1.2.10), “được thông phần bản tính Thiên Chúa” (2Pr 1,4). Nếu biết suy xét, ta thấy đó đúng là một kho tàng quí báu. Ý thức và xác tín những điều ấy, ta sẽ thấy phẩm giá của chúng ta hết sức cao quí. Phẩm giá ấy cao quí hơn tất cả những gì mà ta có thể có được ở trần gian. Với bản chất cao cả ấy như một chìa khóa, một bí quyết, một nền tảng cần thiết, con người có thể có tất cả, nhất là có hạnh phúc đích thực ở trần gian này, và hạnh phúc vĩnh cửu mà Thiên Chúa dành cho con cái Ngài.

2. Cần khám phá ra kho tàng ấy.

Chúng ta là con cái Thiên Chúa, được tạo dựng nên giống như Ngài. Thế nhưng hiện nay, chúng ta vẫn sống như thể mình không phải là như vậy, thậm chí không hề ý thức hay biết mình là như vậy. Chúng ta sống y hệt con sử nai trong dụ ngôn của Ấn Độ sau đây, cứ tưởng mình là nai, chứ không biết bản chất của mình là sư tử:

“Một con sư tử có thai sắp tới ngày sinh con. Hôm đó nó phải nhảy qua một con suối rộng. Vì quá ráng sức, nên khi nhảy qua được dòng suối, nó liền sinh ra một con sư tử con rồi chết. Sư tử con được một bầy nai đem về nuôi. Sư tử con lớn lên giữa bầy nai và sinh hoạt y như những con nai khác: cũng ăn cỏ, cũng kêu be be. Sư tử con càng ngày càng lớn, nhưng không hề biết bản chất đích thực của mình.

Một hôm, một con sư tử khác trông thấy con sư tử nai cũng to như mình, nhưng lại hiền lành ăn cỏ giữa bầy nai, nó bèn chạy tới xem sao. Sư tử nai thấy sư tử thực tới thì cũng sợ hãi chạy bán sống bán chết như những con nai khác. Con sư tử thực bèn bắt cho bằng được con sư tử nai, và chỉ cho nó thấy rằng nó là sư tử chứ không phải nai. Con sư tử nai mới đầu hết sức ngạc nhiên, không thể tin được. Nhưng khi con sư tử thật cho nó nhìn thấy bóng mình dưới mặt hồ trong, tập cho nó ăn thịt uống máu những con thú khác, và tập cho nó gầm lên, bấy giờ nó mới hoàn toàn thấy nó là sư tử. Từ lúc biết chắc chắn mình là sư tử, con sư tử nai bỗng nhiên cảm thấy như sức mạnh, sự oai vệ hùng hổ của một con sư tử đến với mình. Thế là từ đó, nó là sư tử, nó không còn sống cái kiếp nai như trước nữa”.

Qua câu chuyện trên, ta thấy: Một con nai thuần túy sẽ mãi mãi là nai, không bao giờ trở thành sư tử được. Con sư tử nai có thể trở thành sư tử thật, vì bản chất của nó vốn là sư tử. Nhưng nếu con sư tử nai cứ tưởng mình là nai, không hề biết bản chất thật của mình là sư tử, nó sẽ mãi mãi là sư tử nai, không thể trở thành sư tử thật được. Nó chỉ trở thành sư tử thật sau khi biết mình là sư tử, đồng thời biết tập luyện để hành xử đúng như một con sư tử thật.Tương tự, chúng ta không phải là một phàm nhân thuần túy. một phàm nhân thuần túy không bao giờ trở nên thánh hay nên con cái Thiên Chúa được.

Tuy nhiên, chúng ta được Thiên Chúa dựng nên giống Ngài, theo hình ảnh của Ngài, được thông phần bản tính của Ngài, nghĩa là tự bản chất chúng ta đã là thần, là thánh. Nhưng chúng ta mới chỉ là thánh hay thần linh trong tiềm năng, nghĩa là có thể trở nên thánh, chứ chưa phải là thánh trong hiện thực. Nói cách khác, chúng ta chưa sống cho ra thần ra thánh, đúng với bản chất của mình. Điều tiên quyết để có thể nên thánh, sống như thánh, đó là chúng ta ý thức được bản chất của mình là thánh, là con cái Thiên Chúa, là hình ảnh của Thiên Chúa. Điều thứ hai còn quan trọng hơn nữa là tập sống phù hợp với bản chất thánh ấy. Nói cách khác, chúng ta cũng giống như một viên bảo ngọc quí giá nhưng chưa được mài dũa, nghĩa là thứ “ngọc còn trong đá”, nên vẫn tưởng mình là cục đá tầm thường. Nếu chỉ là cục đá tầm thường, chẳng ai có thể mài dũa nó thành ngọc quí giá được. Bản chất chúng ta vốn là ngọc, nhưng nếu ngọc chẳng được mài dũa, thì đúng là:

“Ngọc kia chẳng dũa chẳng mài,

Cũng thành vô dụng, cũng hoài ngọc đi” (Ca dao).

Vậy khi biết mình bản chất là ngọc, ta phải biết tự mài dũa để trở nên ngọc vô giá.Khám phá hay ý thức bản chất mình là thánh, đó chính là giai đoạn “tìm được kho báu”. Bên Phật giáo có từ ngữ rất thích hợp để gọi giai đoạn này là “đốn ngộ” (nhanh chóng giác ngộ được bản chất đích thực của mình). Vấn đề còn lại là “vui mừng đi bán tất cả những gì mình có mà mua thửa ruộng ấy”. Nghĩa là dám sống hết mình đúng theo bản chất đích thực của mình. Phật giáo gọi giai đoạn này là “tiệm tu” (từ từ tu tập để sống “xứng tánh”, nghĩa là sống xứng với bản chất đích thực của mình).

3. Hãy sử dụng kho tàng ấy để làm cuộc đời mình tươi đẹp.

Theo bài Tin Mừng, Nước Trời giống như người tìm được kho báu trong ruộng, bèn “vui mừng đi bán tất cả những gì mình có mà mua thửa ruộng ấy”. Nay chúng ta biết chính bản thân mình là ruộng ấy, nó chứa một kho tàng hết sức quí báu là “bản tính Thiên Chúa”. Bản tính ấy hay kho báu ấy vẫn còn chôn sâu trong lòng chúng ta, chúng ta cần đem hết sức lực để thể hiện nó ra trong đời sống của mình. Nếu người lái buôn kia phải “bán tất cả những gì mình có” mới mua được ruộng ấy, thì công việc thể hiện bản chất thánh của chúng ta cũng đòi hỏi chúng ta phải đem hết sức bình sinh của mình ra mới thực hiện được. Nghĩa là chúng ta phải dành tất cả mọi sự ta có để thực hiện công việc trọng đại này, không được tiếc hay để lại bất kỳ sự gì mà không dùng vào việc ấy.

Lý tưởng của mọi Ki-tô hữu là nên thánh, nên giống Thiên Chúa, như Đức Giê-su đã khuyến khích ta: “Anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện” (Mt 5,48). Muốn thực hiện được lý tưởng đó, điều tiên quyết là ta phải ý thức bản chất của mình là hình ảnh của Thiên Chúa, được tạo dựng giống như Thiên Chúa, và đã mang trong mình bản chất của Ngài. Chính vì thế, chúng ta mới có khả năng trở nên hoàn thiện giống như Ngài. Ý thức này chính là hạt giống, là “nhân” giúp ta đạt được “quả” là sự hoàn hảo hay thánh thiện. Không ý thức như thế, mọi cố gắng của ta trở nên khó thành tựu, giống như muốn làm một viên ngọc mà lại dùng dùng gạch để mài. Hay muốn nấu cơm mà không dùng gạo, dù có vo gạo, đốt củi, làm đủ thứ cũng không thành cơm.

Ý thức bản chất mình là thánh, là con cái Thiên Chúa là điều tối cần thiết để nên thánh, nhưng chỉ thế mà thôi, thì không đủ. Điều quan trọng kế tiếp là phải dốc toàn tâm lực để sống cho đúng bản chất thánh của chúng ta. Điều này nằm trong khả năng của chúng ta, cũng như con sư tử nai chỉ cần thực tập một thời gian là có thể trở thành sư tử thật. Đức Giê-su chính gương mẫu nên thánh của chúng ta, Ngài là vị thánh đã thành, còn chúng ta là những vị thánh đang thành. Ngài đang mời gọi chúng ta nên thánh đấy!

CẦU NGUYỆN

Tôi nghe tiếng Chúa nói với tôi: “Cha mời gọi con nên hoàn thiện như Cha. Nếu Cha không tạo dựng nên con giống như Cha, theo hình ảnh của Cha, con sẽ không bao giờ nên hoàn thiện như Cha được, và lời mời gọi của Cha là cả một phi lý lớn lao, không thể thực hiện được. Nhưng Cha đã tạo dựng con giống như Cha. Tuy con chưa hoàn thiện, nhưng cái mầm hoàn thiện Cha đã đặt sẵn ở trong lòng con như một kho tàng ẩn dấu. Con phải khám phá, khai quật nó lên, và sử dụng nó vào công việc trọng đại nhất đời con: nên hoàn hảo như Cha. Hãy cố gắng lên, Cha luôn luôn ban sức mạnh cho con. Việc nên thánh của con, Cha đã làm tới 99%, con chỉ cần làm có 1%. Nhưng không có 1% của con là không được. Vì trong mọi công việc của con, Cha luôn luôn tôn trọng tự do và sự góp phần của con”.

52. Kho tàng

Vào thế kỷ thứ 18, vua Charles IV nước Tây Ban Nha đã đoán trước sự xâm lược của hoàng đế Napoleon, nên quyết định đem dấu toàn bộ sưu tầm những chiếc đồng hồ cổ và những ngọc thạch trang sức quí giá trên chiếc vương miện của chánh thể quân chủ Tây Ban Nha. Nhà vua đã yêu cầu một người đầy tớ trung tín chôn giấu bộ sưu tầm đồng hồ vào một vách tường của một căn phòng trong 365 căn phòng nơi triều đình. Nhà vua cũng đã ra lệnh cho ông chôn cất kho tàng ngọc thạch trong một bức tường khác. Người đầy tớ khôn ngoan và trung tín đã cẩn thận đánh dấu căn phòng chôn giấu kho tàng bằng cách cắt một miếng vải nhỏ trên bức màn của mỗi căn phòng chứa kho tàng, để khi chánh thể quân chủ Tây Ban Nha nắm chính quyền trở lại, họ có thể tìm thấy dễ dàng.

Năm 1814, vua Ferdinand VII, con của vua Charles IV, lên ngôi phục quyền cho nền quân chủ. Dĩ nhiên là ông muốn tìm lại kho tàng của mình, nhưng có một vấn đề. Ông vua bù nhìn mà hoàng đế Napoleon đã đặt lên cai trị hoàng cung Tây Ban Nha trong thời gian ngoại xâm lại rất thích việc trang trí nội cung. Ông đã thay đổi toàn bộ tất cả những bức màn trong mỗi căn phòng! Do đó vua Ferdinand phải đối diện với một sự chọn lựa hoặc là phải gỡ tất cả gạch trên mỗi bức tường xuống, hay là để y như vậy. Nhà vua đã chịu mất kho tàng và để y như vậy. Mọi người đã nghĩ rằng đây chỉ là một câu chuyện hoang đường của người Âu Châu, cho đến thời gian gần đây, khi người thợ phải sửa lại những ống dẫn nước trong một căn phòng của hoàng cung, đã khám phá ra bộ sưu tầm những chiếc đồng hồ cổ. Có lẽ, một ngày nào, sẽ có người lại tìm thấy một kho tàng khác gồm những đồ trang sức bằng ngọc thạch trên vương miện còn đang bị mất ở hoàng cung trong một căn phòng nào đó.

Bài Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu đã đưa ra một loạt những dụ ngôn từ đời sống cụ thể để minh họa cho ý nghĩa và hình ảnh của nước trời. “Nước trời giống như kho tàng chôn giấu trong ruộng, người kia tìm được, vội chôn vùi xuống, vui mừng trở về bán tất cả những gì anh có mà mua thửa ruộng ấy. Nước Trời cũng giống như người buôn nọ, đi tìm ngọc quý. Tìm được một viên ngọc quý, anh về bán mọi của cải mà mua viên ngọc ấy…” Tôi muốn tập trung vào ý nghĩa của hai dụ ngôn, kho tàng chôn giấu trong ruộng và viên ngọc quý. Vì hai dụ ngôn này cho chúng ta một sự trái ngược hữu ích, lại được xếp đặt kề bên nhau. Sự trái ngược đó là anh nông dân đã tình cờ bắt gặp kho tàng trong công việc cày bừa; còn người buôn ngọc trai phải vất vả đi tìm ngọc quý qua tiền bạc bỏ ra và kinh nghiệm của tay nghề.

Palestine là vùng đất giao thông. Không ai thực sự muốn có đất trừ khi miếng đất đó là một phương tiện để di chuyển từ chỗ này sang chỗ khác, và nó thường bị tranh giành qua lại. Vào những thế kỷ trước Chúa Giêsu, cuộc sống rất bất ổn và mong manh. Không có ngân hàng để cất giữ của cải. Chiến tranh, bệnh tật, nạn dịch, đói khát, cướp bóc, nô lệ… hay bất cứ một sự bất hạnh nào cũng có thể lấy mất cuộc sống. Nhiều người đã chôn giấu của cải dưới đất, hy vọng rằng một ngày nào sẽ trở lại, nhưng nhiều người đã ra đi vĩnh viễn. Do đó, người ta thường tìm thấy kho tàng.

Có rất nhiều người cày ruộng mướn, nhưng rất ít người buôn bán ngọc. Đó là một nghề đòi hỏi phải có vốn và có sự hiểu biết rộng rãi. Người buôn ngọc là kẻ đổi chác những viên ngọc bình thường để tìm lấy những viên ngọc quý, có giá trị hơn. Ông ta biết đường đi đến những khu chợ trời của vùng Vịnh, Persion Gulf, và An Độ dương để buôn bán.

Thời Chúa Giêsu, ngọc là những loại đá quý. Kim cương còn rất hiếm, hầu như chưa có. Pliny, một người đương thời với Chúa Giêsu, đã viết về nữ hoàng Cleopatra của Ai cập, sống từ năm 69 – 30 trước Chúa Giêsu Kitô, đã mua 2 viên ngọc với giá tương đương là 4 triệu đôla. Hoàng đế Julius (100 – 44 trước công nguyên) của đế quốc Rôma đã mua cho mẹ một viên ngọc trị giá 350.000 đôla. Trong dụ ngôn này, người buôn ngọc phải biết rất rõ cấu trúc, hình thù, loại đá, và giá trị của viên ngọc để trao đổi tất cả mọi sự.

Trong các loại ngọc, có loại ngọc trai. Một viên ngọc trai được thành hình khi một vật lạ xâm nhập vào trong lớp nhuyễn mạc ở bên dưới vỏ sò, gây đau đớn cho con sò. Hệ thống phòng vệ tự nhiên của con sò tiết ra một chất lỏng, được gọi là mẹ của ngọc, bao vây lấy vật lạ bằng một cái túi, rồi cô lập nó khỏi phần cơ thể và biến nó thành một viên ngọc lộng lẫy. Viên ngọc được tạo ra bởi chính con sò. Cũng như thế, đối với con người chúng ta, những hoàn cảnh đau khổ có thể trở nên những cơ hội cho những biến đổi nội tâm.