LINH ĐẠO CỦA THIÊN CHÚA LÀ TÌNH YÊU

(Suy niệm của Jos. Vinc. Ngọc Biển, S.S.P.)

Tin Mừng Mt 28: 16-20: Ngay trước lúc Chúa Giêsu lên trời, Ngài đã khẳng định và truyền cho các môn đệ: “Thầy đã được trao toàn quyền trên trời dưới đất.19 Vậy anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần”(Mt 28,18-19)...

Ngay trước lúc Chúa Giêsu lên trời, Ngài đã khẳng định và truyền cho các môn đệ: “Thầy đã được trao toàn quyền trên trời dưới đất.19 Vậy anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần”(Mt 28,18-19).

Hôm nay, Giáo Hội mừng kính trọng thể lễ Chúa Ba Ngôi. Qua lễ này, Giáo Hội muốn cho con cái mình có dịp thuận tiện để xác tín mạng mẽ sự hiện diện của Thiên Chúa Ba Ngôi đầy yêu thương trên cuộc đời của mình và trên nhân loại. Đồng thời, luôn sẵn sàng ra đi loan báo về mầu nhiệm tình yêu ấy cho nhân loại để mọi người nhận biết và tôn thờ Thiên Chúa, vì: “… trên trời cao cũng như dưới đất thấp, chính ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa, chứ không có thần nào khác nữa” (Đnl 4,39).

1. Ý nghĩa Lời Chúa

Bài đọc I trích sách Đệ Nhị Luật mà chúng ta vừa nghe đã khơi lên trong lòng dân Israel về một Vị Thiên Chúa luôn yêu thương con người cách trọn vẹn. Với Thiên Chúa, Người luôn coi dân Israel là một dân riêng, được hiến thánh, là thành phần ưu tuyển, để qua đó, Người thể hiện quyền năng và lòng yêu thương được thể hiện qua những kỳ công Người đã làm trên dân.

Vì thế, Môsê đã nhắc cho dân biết vị thế của họ trong trái tim Thiên Chúa rất đặc biệt, ông nói: “Có dân nào đã nghe tiếng Thiên Chúa phán bảo từ trong đám lửa như anh em đã nghe?... Có Thiên Chúa nào đã chọn cho mình một dân tộc giữa các dân tộc khác bằng những dấu lạ, điềm thiêng... như Thiên Chúa của anh em, đã làm tại Ai Cập trước mắt anh em không?” (x. Đnl 4, 35 -40). Từ những diễn tả trên, Môsê mời gọi dân hãy trung thành giữ những lệnh truyền của Thiên Chúa vừa uy quyền, vừa yêu thương, nên chỉ tôn thờ một mình Người mà thôi.

Sang Bài Đọc II, thánh Phaolô mời gọi giáo đoàn Rôma hãy sống xứng đáng với vai trò của mình trong tâm thế của một người con trước Thiên Chúa là Cha Nhân Hậu chứ không phải trước một vị thiên chúa đáng sợ như dân ngoại. Hãy vui mừng vì được trở nên đền thờ Chúa Thánh Thần và được diễm phước gọi Thiên Chúa là Cha: “Abba, Cha ơi”. Khi gọi Thiên Chúa là Cha, Dân Chúa thực sự trở thành những người con đích thực, nên được đồng thừa tự với Đức Giêsu. Chính vì điều này, mà Thiên Chúa và con người trở nên gần gũi hơn bao giờ hết!

Với bài Tin Mừng, thánh sử Mátthêu thuật lại cuộc hiện ra cuối cùng của Đức Giêsu với các môn đệ, qua đó, Đấng Phục Sinh khẳng định quyền bính của Ngài khi nói: “Thầy đã được trao trọn quyền trên trời dưới đất” (Mt 28,18). Đồng thời, Đức Giêsu truyền lệnh cho các môn đệ hãy đi loan báo Tin Mừng, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Chiêu tập mọi người làm môn đệ để cho họ cũng được cảm nghiệm và sống trong tình thương của Thiên Chúa (x. Mt 28, 19-20).

2. Tình yêu của Thiên Chúa Ba Ngôi tràn ngập trong ta

Dưới ánh sáng Lời Chúa, tình yêu của Thiên Chúa trải dài qua muôn ngàn thế hệ, khiến chúng ta chỉ có thể thốt lên tâm tình tạ ơn.

Tạ ơn Chúa vì do tình thương mà ta được dựng nên theo hình ảnh của Người.

Tạ ơn Chúa vì ta được lãnh nhận Phép Rửa nhân danh Thiên Chúa Ba Ngôi, trở nên con Thiên Chúa, được gọi Thiên Chúa là Cha, trở thành dân của Thiên Chúa, là đền thờ Chúa Thánh Thần, được đồng thừa tự với Đức Giêsu.

Như vậy, Thiên Chúa luôn yêu ta bằng tình yêu tuyệt đối. Còn với chúng ta, chắc chắn không gì quý giá hơn khi một loài xác đất vật hèn, mỏng dòn yếu đuối, mà lại được tham dự vào sự sống thần linh của Thiên Chúa, Đấng là Chủ Tể mọi loài mọi vật trên trời dưới đất.

Tuy nhiên, “Đấng không thể gọi tên, Đấng bất khả đạt thấu, Đấng là nền tảng mọi sự” ấy (x. Karl Rahner, Science as a Confession, 389) lại sẵn sàng cho chúng ta được tựa nương vào Người như con cái trong vòng tay yêu thương của người cha, như gà con được ở dưới bong cánh mẹ hiền.

Như vậy, tình yêu của Thiên Chúa là một tình yêu luôn luôn đi bước trước và mang tính trọn vẹn đến tuyệt đối như thánh Têrêsa Hài đồng đã cầu nguyện: “Lạy Chúa Ba Ngôi chí thánh, Chúa trở nên tù nhân bị giam hãm trong hồn con”.

Tất cả tình yêu ấy được chính Đức Giêsu mặc khải khi khẳng định như sau: “Ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ lời Thầy. Cha Thầy sẽ yêu mến người ấy. Cha Thầy và Thầy sẽ đến và ở lại với người ấy” (Ga 14,23). Còn với thánh Phaolô, ngài căn dặn: “Anh em lại không biết anh em là đền thờ của Thiên Chúa và Thánh Thần của Thiên Chúa ở trong anh em sao”? (1Cr 3,16-17 ; x. 6,19).

Thật hạnh phúc vô biên cho chúng ta khi có một Thiên Chúa đầy nhân hậu, từ bi, luôn sẵn sàng lắng nghe, hiểu thấu và hiện diện với ta, cùng ta và trong ta như vậy!

3. Sống và diễn tả tình yêu của Thiên Chúa cho mọi người

Thánh Gioan Tông đồ đã nói: “Thiên Chúa là Tình yêu”. Ai ở trong Thiên Chúa thì ở trong tình yêu. Nói cách khác: ai không biết yêu thì không phải là người thuộc về Thiên Chúa.

Vì thế, bổn phận của chúng ta là: yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết mình, hết trí khôn và sức lực.

Những hành động cụ thể diễn tả tình yêu của ta đối với Thiên Chúa, đó là:

Tin tưởng và phó thác mọi sự cho Thiên Chúa quan phòng. Luôn yêu mến và thực hành Lời Chúa dạy. Luôn tôn thờ Người là Chúa Tể mọi loài mọi vật, ngoài Người ra, không có chúa nào khác để chúng ta tôn thờ.

Cần tránh những thứ làm cho chúng ta xa Chúa như: tôn thờ tiền bạc. Chạy đua danh vọng. Ham mê lạc thú. Mê tín dị đoan….

Ngoài ra, yêu mến Thiên Chúa và tôn thờ Thiên Chúa còn là sống linh đạo của Người trong cuộc sống của chúng ta.

Linh đạo đó là linh đạo tình yêu và hiệp nhất.

Nếu Ba Ngôi Thiên Chúa luôn yêu thương chúng ta bằng tình yêu tuyệt đối, trọn vẹn, không phân biệt, không tính toán, thì đến lượt chúng ta, mỗi người cũng phải yêu mọi người như vậy, dù người đó là ai, sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh, văn hóa, truyền thống nào đi nữa, chúng ta vẫn luôn được mời gọi yêu và yêu hết mình như Thiên Chúa.

Nếu Thiên Chúa Ba Ngôi luôn kết hợp chặt chẽ với nhau trong công trình cứu chuộc con người, như lời cầu nguyện của Đức Giêsu đã mạc khải trong lời cầu nguyện của Ngài: xin Cha cho “mọi người nên một, cũng như Cha ở trong Con và Con ở trong Cha, để cả chúng cũng nên một trong Ta …” (Ga 17, 21), thì đến lượt chúng ta, mầu nhiệm này phải được coi là nền tảng, là căn cốt, là bản lề cho đời sống đức tin và là mẫu mực cho đời sống Kitô hữu nói chung, cho đời sống từng gia đình giữa vợ - chồng, con cái, hay cho mọi người trong cộng đoàn nói riêng.

Có thế, mầu nhiệm siêu phàm của Chúa Ba Ngôi mới thực sự trở nên sống động ngang qua hành động, lời nói, lựa chọn và cung cách sống của chúng ta.

Lạy Thiên Chúa Ba Ngôi, xin cho chúng con được thuộc trọn về Chúa. Luôn được sống trong tình yêu của Chúa và sẵn sàng làm sáng danh Chúa bằng đời sống hy sinh, yêu thương và hiệp nhất. Amen.

47.Lễ Chúa Ba Ngôi

(Suy niệm của Jos. Vinc. Ngọc Biển, S.S.P.)

LÒNG THƯƠNG XÓT CỦA THIÊN CHÚA BA NGÔI TRONG TRẦN GIAN

Hôm nay, phụng vụ Giáo Hội mừng trọng thể mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi. Đây là mầu nhiệm mẹ trong tất cả các mầu nhiệm.

Vì thế, mọi cử hành phụng vụ đều hướng về mầu nhiệm này như là điểm quy chiếu, mấu chốt, cốt lõi phát sinh mọi nguồn thiện hảo do lòng xót thương của Thiên Chúa Ba Ngôi.

Trong lịch sử cứu độ, mọi diễn biến của vũ trụ và con người từ khi tạo dựng trời đất, muôn vật, đến thời Đức Giêsu xuống thế làm người, chịu chết, sống lại và lên trời cho đến khi Chúa Thánh Thần hiện xuống tới nay, đều có sự hợp nhất trong mọi hoạt động của cả Ba Ngôi Thiên Chúa.

Tuy nhiên, để cho dễ hiểu, Giáo Hội hướng về Chúa Cha là Đấng tạo dựng trời đất, muôn vật, muôn loài. Chúa Con cứu chuộc và Chúa Thánh Thần thánh hóa trần gian. Qua đó, chúng ta dễ dàng hiểu về sự hiệp nhất trong đa dạng của Ba Ngôi Thiên Chúa.

1. Lòng thương xót của Chúa Cha trong lịch sử cứu độ

Khởi đi từ công trình tạo dựng: Kinh Thánh diễn tả tình trạng hỗn mang trước khi được Thiên Chúa chúc lành. Sự trật tự chỉ có khi Người can dự, tác tạo cũng như phân chia vai trò và phú bẩm đặc tính cho từng loài.

Đỉnh cao của công trình tạo dựng ấy là việc sáng tạo con người giống hình ảnh Người. Thiên Chúa còn cho con người vinh hạnh cộng tác vào công trình tạo dựng ấy qua việc tác sinh và trông nom, canh tác “Vườn”. Đây là đặc trưng biểu lộ lòng thương xót của Thiên Chúa.

Nhưng Tổ tông đã không nghiệm được lòng thương xót ấy, nên đã kiêu ngạo, phản bội, bất trung với Thiên Chúa.

Tuy nhiên, vẫn một dạ thương xót, nên Người đã không bỏ mặc. Ngược lại, ngay lập tức, Thiên Chúa hứa ban Đấng Cứu Độ sẽ đến để chuộc những gì đã mất.

Cứ thế, trong suốt dọc dài lịch sử thời Cựu Ước, Thiên Chúa luôn theo sát dân Người như hình với bóng để xót thương nhân loại cách đặc biệt. Vì thế, Người không màng chi đến những lời than phiền, trách móc, bất trung, vô ơn, phản bội của họ.

Tình thương ấy không phải trong khái niệm trừu tượng, nhưng nó được hiện tại hóa nơi những hành vi của Người như: giải cứu dân thoát khỏi biết bao tai ương, hoạn nạn; đưa dân từ cảnh nô lệ trở về Đất Hứa trong tư cách của người tự do; nuôi sống dân bằng “Bánh Bởi Trời và Nước từ tảng đá vọt ra”. Người đã gửi nhiều vị trung gian đến để giải thoát dân khỏi đau khổ thể xác, ban bình an tâm hồn, đồng thời, dẫn dân đi trong đường lối xót thương để được cứu độ.

Tuy nhiên, khi yêu thương như vậy, lòng dạ Thiên Chúa vẫn chưa thỏa mãn, nên vào thời sau hết, Người đã trao tặng cho nhân loại chính Con Một dấu ái của mình là Đức Giêsu, để Ngài trực tiếp mạc khải trọn vẹn về lòng xót thương của Thiên Chúa cho nhân loại.

2. Lòng thương xót của Đức Giêsu nơi công trình cứu chuộc

Đến lượt Đức Giêsu, Ngài đã đến trần gian như một người nghèo. Nghèo đến độ cha mẹ Ngài không đủ tiền để thuê một phòng trọ cho đàng hoàng nơi đêm vắng hoang vu để hạ sinh Ngài. Cũng chính cái nghèo này mà Ngài phải giáng trần trong hang bò lừa hoang vu giá lạnh. Vì thế, những người biết đến để thờ lạy chẳng ai khác, họ cũng là những mục đồng nghèo và những người xa lạ như ba nhà Chiêm Tinh.

Cuộc đời ấu nhi của Đức Giêsu không được êm ả ngay từ lúc mới chào đời, nên chỉ ít hôm sau khi sinh, Ngài đã phải cùng với cha mẹ mình chạy trốn sự tàn độc của con cáo già Hêrôđê gây ra.

Trong suốt thời gian sống tại gia đình nơi làng quê Nazaretz, Đức Giêsu sống bình thường giản dị như bao người thời đó.

Hết thời gian ấy, Ngài ra đi thi hành sứ vụ. Tuy là Con Thiên Chúa, Ngài cũng không dành cho mình những đặc quyền, đặc lợi, nhưng vẫn sống tinh thần nghèo. Nghèo đến độ: “Con cáo có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu”. Ngài cũng không tìm đến với những người mũ mão cân đai, lắm tiền nhiều bạc, quyền cao chức trọng trong dân. Ngược lại, luôn “chạnh lòng thương” đến với những người cùng đinh của xã hội. Họ là những người nghèo về tinh thần lẫn vật chất. Họ cũng là những người thấp cổ bé họng, luôn bị áp bức, bóc lột..., nên khi đến, Đức Giêsu đã giải thoát họ cả về tinh thần lẫn thể xác. Vì thế, cái giá phải trả đó chính là sự bắt bớ, mạ lỵ, vu vạ, đánh đập và giết chết như một tử tội....

Như vậy, cả cuộc đời Đức Giêsu, Ngài luôn làm lộ hiện lòng thương xót của Thiên Chúa trên nhân loại và từng người, để con người hiểu được tâm tư, lòng dạ thương xót của Thiên Chúa, và chính họ cũng biết thương xót như đã được xót thương....

Con đường ấy không kết thúc khi Ngài trở về trời, nhưng đã được chuyển trao cho Chúa Thánh Thần, để Người tiếp nối con đường thương xót của Thiên Chúa nơi các chứng nhân qua việc bảo trợ và thánh hóa.

3. Lòng thương xót của Chúa Thánh Thần qua việc thánh hóa

Nói về thời của Chúa Thánh Thần, chúng ta nghĩ ngay đến vai trò thánh hóa và bảo trợ Giáo Hội.

Người thánh hóa Giáo Hội, để Giáo Hội như người mẹ, luôn trung thành với sứ mệnh xót thương nhân loại đã được Đức Giêsu ủy thác. Đồng thời, luôn trở thành những sứ giả phản chiếu sự trung thực của lòng thương xót Chúa đến với anh chị em. Ngõ hầu tâm tư của người môn đệ được quyện hòa vào thao thức của Đức Giêsu, để những người tiếp bước không bị rơi vào vòng luẩn quẩn của sự ác nhân, thất đức, cũng như những tiện nghi sang trọng không phù hợp với đường thương xót của Thiên Chúa và những giá trị Tin Mừng.

Bên cạnh đó, Chúa Thánh Thần luôn biến đổi những con người khô khan, nguội lạnh, ác độc..., trở nên những con người sốt sắng, đạo đức và nhân hậu….

Lòng thương xót ấy còn được thể hiện qua việc Người luôn bảo vệ Giáo Hội khỏi biết bao nguy khốn đang ngày đêm tấn công. Vì thế, Người luôn bào chữa, phù trợ, để giúp cho các chứng nhân khôn ngoan trước những chất vấn về niềm tin và hy vọng của con người.

Có lẽ điều quan trọng hơn cả, đó là Chúa Thánh Thần luôn thánh hóa để người muôn nước được hiệp thông với nhau trong đức tin, đức cậy, đức mến. Nên dù ở đâu, trong hoàn cảnh nào, Giáo Hội vẫn là một Giáo Hội hiệp nhất trong đa dạng theo khuôn mẫu của Thiên Chúa Ba Ngôi.

Như vậy, Chúa Thánh Thần luôn ở bên chúng ta như hình với bóng, như hơi thở, như ánh sáng..., để giúp chúng ta yêu mến, tôn thờ Thiên Chúa cho phải đạo. Qua đó, chúng ta được hưởng trọn vẹn lòng thương xót của Thiên Chúa.

4. Tin Thiên Chúa là làm cho lòng thương xót của Người được hiện tại hóa

Mừng lễ Chúa Ba Ngôi hôm nay, Giáo Hội mời gọi chúng ta hãy yêu mến, cậy trông và tin thờ Chúa Ba Ngôi hết linh hồn, hết trí khôn, hết sức lực. Đồng thời biết quy hướng về Người trong mọi chiều kích như là điểm khởi đầu và cùng đích của chúng ta.

Tuy nhiên, “đức tin không có việc làm là đức tin chết”, vì thế, việc yêu mến, cậy trông và tin thờ ấy không chỉ dừng lại ở hành vi khấn nguyện, kinh sách, lễ lạy..., nhưng thiết nghĩ, trách nhiện của chúng ta là phải làm cho hình ảnh của Thiên Chúa được hiện tại hóa trong cách ăn nết ở, để người ta thấy lối sống của mình, họ nhận ra khuôn mặt và lòng dạ thương xót của Thiên Chúa.

Những biểu hiện đó có thể là: một nghĩa cử hiệp thông với những người bị áp bức, bóc lột, đối xử bất công...; một đôi tai và trái tim nhạy bén với những dấu chỉ thời đại; một đôi tay nhân ái, một đôi chân bước ra khỏi sự an toàn để đến với những trẻ em mồ côi, người tàn tật, neo đơn; một ánh mắt cảm thông với những người tội lỗi, để tìm cách đưa họ về nẻo chính đường ngay....

Khi lựa chọn những hành vi đó, ấy là chúng ta đang làm cho đường thương xót của Thiên Chúa từ trời đến với con người và làm cho con người được đi trong đường thương xót ấy để về trời, bên Đấng là cội nguồn của lòng xót thương.

Lạy Thiên Chúa là Cha và Con và Thánh Thần, xin xót thương và ban ơn cứu độ cho chúng con. Xin cũng ban cho chúng con được trở nên chứng nhân của lòng thương xót Chúa trong cuộc sống hằng ngày nơi xã hội hôm nay. Amen.

48.Mầu nhiệm tình yêu

(Suy niệm của Giacôbê Phạm Văn Phượng, OP)

Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi là mầu nhiệm trung tâm của đức tin Kitô giáo. Đây là một mầu nhiệm thâm sâu nhất, cao cả nhất mà lý trí con người, ngay cả óc tưởng tượng của con người, cũng không thể nào thấu hiểu hay hình dung được. Vậy ai đã cho chúng ta biết mầu nhiệm này? Chính Chúa Kitô, nếu Chúa không dạy bảo thì loài người không thể biết được. Cho đến trước khi Chúa Kitô đến, loài người không co một ý niệm nào, dân Do Thái cũng không biết gì về mầu nhiệm này. Cựu Ước chỉ nói tới một Thiên Chúa duy nhất, tạo dựng và làm chủ vũ trụ. Chính Chúa Kitô trong đời sống công khai đã mạc khải dần dần, tức là Ngài đa dần dần vén lên bức màn của mầu nhiệm này, khi loan báo rằng: Thiên Chúa cao cả của chúng ta vừa là duy nhất vừa là Ba Ngôi, nghĩa là chỉ có một Chúa duy nhất nhưng trong Ba Ngôi: Cha, Con và Thánh Thần.

Tại sao Chúa Kitô đã mạc khải cho chúng ta mầu nhiệm này? Vì Ngài muốn cho chúng ta hiểu biết đích thực về bản tính Thiên Chúa, hiểu biết đích thực đời sống nội tại của Thiên Chúa, đó là TÌNH YÊU. Thiên Chúa là tình yêu. Thật vậy, mau nhiệm Chúa Ba Ngôi chúng ta long trọng mừng kính hôm nay nói lên điều đó: Chúa Cha yêu thương Con, từ tình yêu đó đã nhiệm xuất Chúa Thánh Thần, và tất cả là vì yêu thương loài người chúng ta.

Vì tình yêu thương, Thiên Chúa đã tạo dựng con người giống hình ảnh Chúa, và trong suốt lịch sử của nhân loại, Thiên Chúa đã không ngừng bày tỏ cho con người thấu hiểu tình yêu mà Thiên Chúa đã dành tặng cho con người. Dầu con người phạm tội phản nghịch, Thiên Chúa vẫn không từ bỏ con người. Ngài đã quyết định ban Con yêu dấu của Ngài để cứu chuộc.

Và Đức Kitô, cũng vì yêu con người, nên đã vâng lời Chúa Cha đến trần gian, để hiến thân phục vụ và chấp nhận cái chết nhục nhã trên thập giá làm giá cứu chuộc cho con người. Và cả cuộc đời làm người của Đức Kitô đã không ngớt bày tỏ cho con người biết tình yêu của Chúa Cha, được diễn tả qua cuộc đời yêu thương, đến nỗi hy sinh mạng sống cho người mình yêu.

Và Chúa Thánh Thần, được gọi là tình yêu của Thiên Chúa, Ngài được sai đến để tiếp tục công việc của Đức Kitô, công việc yêu thương. Chính nhờ Chúa Thánh Thần mà các môn đệ và những kẻ tin vào Đức Kitô, tiếp tục công việc cứu chuộc của Đức Kitô qua đời sống hiến thân phục vụ anh em mình. Nhờ Chúa Thánh Thần, tình yêu của Thiên Chúa tiếp tục được tỏ bày từ thế hệ này qua thế hệ khác.

Cho nên, khi cử hành mầu nhiệm Một Chúa Ba Ngôi hôm nay, Giáo Hội không chỉ nhắc nhở chúng ta xác tín lại tín điều quan trọng này, nhưng còn mời gọi chúng ta hãy sống mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi, là sống yêu thương và hiệp nhất. Như tình yêu thương giữa Ba Ngôi Thiên Chúa không khép kín lại trong Ba Ngôi, nhưng đã trào tràn trên mọi thụ tạo thì tình yêu thương của người Kitô hữu cũng vậy, phải mở ra cho hết mọi người. Bởi đó, đi vào mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi, mời gọi chúng ta hãy sống với, sống vì và sống cho người khác.

Nói khác đi, Thiên Chúa hằng mời gọi chúng ta tham dự vào cuộc sống của Ngài, cuộc sống của Ba Ngôi Thiên Chúa, một cuộc sống của tình yêu thương, tức là Ngài kêu gọi chúng ta hãy sống hiến thân cho anh em chúng ta, đừng sống ích kỷ cho riêng mình, nhưng hãy mở rộng đôi tay, mở rộng tầm nhìn, nới dài đôi chân, và mở rộng tấm lòng đến với mọi người chung quanh. Có như vậy chúng ta mới diễn tả đúng và đầy đủ ý nghĩa cuộc sống làm người và làm con Chúa của mình, đồng thời cũng là diễn tả cuộc sống của Chúa Ba Ngôi: yêu thương và hiệp nhất.

Xin Chúa cho chúng ta luôn biết sống mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi, bằng cách sống yêu thương nhau. Và sống yêu thương nhau là cách thế tuyên xưng mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi.