SỐNG ĐỨC TIN

THEO GƯƠNG GIA ĐÌNH THÁNH GIA

Gia đình hạnh phúc, ấm êm đó là mơ ước của nhiều người. Cũng vậy, gia đình Công Giáo mong muốn hạnh phúc và người ta thật sự hạnh phúc khi có Chúa hiện diện trong gia đình mình, khi gia đình mình sống theo gương gia đình Thánh Gia.

Ai trong chúng ta cũng muốn sống trong gia đình hạnh phúc. Phải, gia đình chính là cái nôi để con cái phát triển toàn diện. Trong đạo Công giáo gia đình là nơi để con cái được giáo dục trong đức tin, cha mẹ thực thi quyền lợi và nghĩa vụ theo tinh thần gia đình Thánh gia. Trong ngày lễ Thánh Gia hôm nay, Giáo Hội mời gọi chúng ta chiêm ngắm, học hỏi và bắt chước gia đình Thánh Gia Nagiareth, nơi đó có sự hiện diện của Chúa Giêsu, Mẹ Maria và thánh Giuse.

Chắc hẳn ngày nay chúng ta đang chứng kiến và có thể trở thành nạn nhân của cuộc khủng hoảng trầm trọng về sống gia đình. Rất nhiều gia đình trong xã hội đang là những gia đình nghèo, nghèo vì thiếu tình thương, què quặt, tan nát vì nạn ly thân, ly dị và phá thai; những gia đình phân tán, chia ly vì chiến tranh, bạo lực và áp bức; những gia đình bất hoà vì nạn thất nghiệp, với đời sống vật chất kinh tế khó khăn eo hẹp hay vì nạn cờ bạc, rượu chè...

Phúc âm hôm nay cho chúng ta thấy mẫu gương gia đình sống đức tin. Đây là một gia đình như bao gia đình khác, nhưng họ đã chu toàn bổn phận của mình là từng thành viên trong gia đình. Đây là một cộng đoàn yêu thương và hiệp nhất. Như thế, chúng ta bắt chước gia đình Thánh gia sống đức tin.

Gia đình sống đức tin là gia đình luôn tìm kiếm và thực thi thánh ý Chúa. Nói cách khác gia đình sống đức tin là gia sống đạo theo ý muốn của Thiên Chúa. Thánh Gia là một gia đình Thánh vì ngoài sự hiện diện của Chúa Giêsu, gia đình các Ngài còn tuân giữ và sống theo Thánh Ý Chúa, sống gắn bó với Chúa. Các Ngài thể hiện việc sống gắn bó với Chúa qua việc chu toàn lề luật, dâng con vào đền thờ, đi hành hương....(Lc 2, 41). Nhờ chính việc chu toàn lề luật, siêng năng cầu nguyện và sống gắn bó với Chúa nên các Ngài nhận ra và mau mắn thi hành ý Chúa trong cuộc sống. Gia đình kitô hữu chúng ta ngày nay cũng là một gia đình thánh. Thánh trong việc sống gắn bó với Chúa qua kinh nguyện, trong việc giữ các giới răn và qua việc sống bái ái.

Gia đình sống đức tin cần được xây dựng trên tình yêu. Nhưng làm sao có tình yêu khi người cha, người mẹ không chu toàn bổn phận của mình cũng như không hết tình thương con cái. Làm sao có được hạnh phúc khi con cái trong gia đình không thảo hiếu với cha mẹ và làm sao có hạnh phúc khi mọi người trong gia đình luôn sống bất hoà với nhau. Gia đình là tế bào của xã hội, là trường dạy đầu tiên, là cơ sở cho cuộc sống xã hội trong tương lai. Nơi gia đình con cái được học hỏi và sống tình thương yêu, sự quan tâm chăm sóc, sống liên đới với tha nhân. Hơn nữa, gia đình Kitô hữu là mảnh đất tốt sống đức tin, biết thờ phượng Chúa cho phải đạo, kính mến cha mẹ, yêu thương tha nhân và biết sống lễ phép, lễ độ, lễ nghĩa. Điều này trong Chương 3 sách Huấn ca đã nhắc lại điều răn thứ tư , dạy con cái phải tin yêu và thảo hiếu với cha mẹ và những lý do luân lý tự nhiên với câu ca dao Việt Nam:

"Công cha như núi Thái Sơn,

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.

Một lòng thờ mẹ kính cha,

Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con".

Hãy noi gương Thánh Gia, nơi đó Đức Mẹ và Thánh Giuse yêu thương nhau, cùng hợp sức nuôi dạy Chúa Giêsu. Còn Đức Giêsu thì hằng yêu thương và vâng phục cha mẹ mình. Nhưng trên hết tình yêu của Thánh Gia đặt nền tảng trên tình yêu dành cho Thiên Chúa.

Gia đình sống đức tin khi từng thành viên góp phần của mình vào việc xây dựng gia đình. Mỗi người hãy sống đúng bổn phận của mình trong gia đình. Thánh Giuse là một người cha mẫu mực, khôn ngoan quán xuyến mọi sự trong chức vụ gia trưởng nhưng cũng hết tình phục vụ Đức Mẹ và Chúa Giêsu. Những người cha trong gia đình hãy biết học đòi nơi mẫu gương ấy. Người làm mẹ cũng hãy học hỏi nơi Mẹ Maria mẫu gương về tình yêu, đức nết na, đức tin, sự phục vụ và khiêm tốn hết lòng. Dù là Mẹ Đấng Cứu Thế nhưng Mẹ Maria đã xưng mình là tôi tớ của Thiên Chúa. Những người con hãy học nơi Chúa Giêsu đức vâng lời, lòng tôn kính biết ơn. Là Thiên Chúa nhưng Người đã chấp nhận trở nên một người con nhỏ nhất trong gia đình hằng vâng phục cha mẹ trong tình yêu.

Thiên Chúa không xa vời, Người hiện diện trong cuộc sống bình thường mỗi ngày của chúng ta, bởi vì Người đã sống giữa con cái loài người, đồng hành với con người và chia sẻ mọi niềm vui, mọi âu lo, khó nhọc của cuộc sống con người. Khi biết nhìn thực tại với đôi mắt của đức tin, thì mọi sự trong thế giới hữu hình đều được biến đổi là điều nói lên sứ điệp Thiên Chúa muốn nhắn gởi chúng ta. Một gia đình trong đó mọi thành phần biết kính sợ Thiên Chúa, biết yêu thương tôn trọng nhau, hy sinh cho nhau, sống cho nhau và sống vì nhau sẽ là một gia đình được tràn đầy phúc lành và sức sống thiêng linh của Thiên Chúa.

Như thế, gia đình sống đức tin khi mỗi người trong gia đình biết noi gương Thánh Gia, sẵn sàng và quảng đại cộng tác với nhau để tạo lập và duy trì tình thương, sự hiệp nhất. Sống đạo bằng cách thực thi ý Chúa trong cuộc sống và thể hiện tình yêu qua việc chu toàn bổn phận của mình, đóng góp vai trò của từng thành viên trong gia đình để quên mình phục vụ người khác trong yêu thương. Nếu gia đình luôn đặt ý Chúa lên trên và đặt tình yêu trong từng việc phục vụ thì mới hy vọng giữ được hạnh phúc gia đình, nhất là khi phải đối phó với những khó khăn ngày càng nhiều trong đời sống hiện nay.

Lạy Thánh Gia Nagiareth, xin giúp từng thành viên trong gia đình chúng con biết sống đạo, sống đức tin theo tinh thần của Chúa, tìm kiếm và thực thi ý Chúa, chu toàn bổn phận và sống tình yêu thương như Thiên Chúa muốn. Amen.

18.Lễ Thánh Gia

(Suy niệm của Lm. Minh Trân, CRM.)

Tại sao con lại làm như thế cho cha mẹ? (Mc 10:35-45)

Một trong những câu hỏi mà có lẽ các bậc cha mẹ, không nhiều thì ít, đã thốt lên. Có thể khi:

• Đứa con nhỏ dùng bút mực vẽ hình lên tường.

• Cậu con trai bị cảnh sát dẫn về nhà.

• Ban đêm vào phòng xem con ngủ như thế nào thì lại thấy giường trống.

• Cô con gái mất học bổng chỉ vì cái tội party quá mức và không chăm chỉ học hành.

Hoặc hôm nay trong trường hợp của Đức Mẹ và Thánh Giuse - khi con của các ngài ở lại trong Đền Thờ mà các ngài không hay biết.

“Cha con và Mẹ đã vất vả lo lắng tìm con.”

Một trong những thách đố của việc đọc cũng như học hỏi Thánh Kinh là đặt mình vào những người và những hoàn cảnh được trình bày trong đó. Và thường thường trong Thánh Kinh, người ta nói toàn là những điều hay điều tốt, hoặc làm toàn là những việc quá anh hùng vĩ đại, hay những việc không có thể xảy ra. Trong những trường hợp như vậy, thật là rất khó cho chúng ta nhìn ra được những điều tương tự giữa chúng ta và họ. Do đó, nó tạo ra một “khoảng cách” giữa chúng ta và họ, một vực thẳm hầu như không thể vượt qua. Và thường thường đưa đến kết quả là làm cho chúng ta đứng đằng xa mà chiêm ngưỡng họ, thán phục họ, biết ơn họ, hoặc ngạc nhiên vì những việc họ làm - nhưng lại ít khi cho chúng ta thấy một chút gì nơi chúng ta ở trong họ.

Câu chuyện chúng ta nghe trong Phúc Âm ngày hôm nay thấy nó đẹp, gần gũi, và nguyên thủy là dường nào. Đức Mẹ Maria và Thánh Cả Giuse hành động giống y như các bậc cha mẹ vậy. Chúng ta cũng thế, cũng rất có thể hành động y như vậy trong trường hợp tương tự.

“Này con, tại sao con lại làm như thế cho cha mẹ?”Chúng ta có thể nghe được sự lo lắng trong giọng nói của Đức Mẹ. Chúng ta có thể nghe được phần nào sự bực dọc, khó chịu bọc lộ ra. Chúa Giêsu nói là Ngài cần ở trong nhà của Cha Ngài. Và Đức Mẹ, Thánh Giuse đã làm gì? Hiển nhiên, từ bản văn, chúng ta không thấy ghi lại nhiều. Thật ra, các ngài chẳng hiểu Chúa Giêsu nói gì cả. Chúng ta thử nghĩ xem... cha mẹ chẳng hiểu con cái mình. Nghe thấy quen quen?Hôm nay toàn thể Giáo Hội mừng Lễ Thánh Gia.

Hôm nay chúng ta không có hình ảnh đẹp, an bình, tuyệt hảo của Chúa Giêsu, Đức Mẹ Maria, và Thánh Cả Giuse hiện ra trong tâm trí như trong đêm Giáng Sinh. Sự thật hoàn toàn khác xa. Và không chỉ đêm thánh đó mà thôi, nhưng là mỗi một ngày trong đời sống của các ngài. Các ngài luôn lo lắng làm thế nào để lo cho con và cho gia đình, lo lắng về những lời của sứ thần có ý nghĩa gì, lo lắng không biết cuộc đời của Chúa Giêsu rồi đây sẽ ra sao, lo lắng không biết cuộc đời của Chúa sẽ là niềm vui lớn hay là nỗi sầu bao la. Nói tắt là không khác gì với cuộc sống của các gia đình trong mọi nơi mọi lúc, trải dài suốt dòng lịch sử. Thánh Giuse và Đức Mẹ Maria không phải là những người rô-bô. Các ngài là những con người thật - với những quan tâm thật, những hy vọng thật, những thất vọng thật, và những lo lắng thật.

Dẫu thế, chúng ta gọi gia đình này là “thánh”. Và đó cũng chính là điều mà chúng ta cần suy nghĩ. Thật thế, Gia Đình Thánh Gia là thánh không phải tại vì cuộc sống của các ngài không lo lắng gì cả. Không phải thế! Cũng không phải tại vì cuộc sống của các ngài chẳng có những ngăn trở, thất vọng, và những sự bấp bênh. Có chứ! Và cũng không phải tại vì cuộc sống của các ngài đã xảy ra đúng như mọi chuyện đã được xếp đặt. Không phải thế! Gia Đình Thánh Gia được gọi là thánh chính yếu là vì cách thức mà các ngài đã cố gắng để giữ tín trung giữa những cái éo le cuộc đời, giữa những hoàn cảnh mà ngay cả các ngài cũng không thể hiểu, giữa tất cả mọi sự mà chẳng dễ dàng, đơn giản, và rõ ràng tí nào cả. Có lẽ, ơn thánh Chúa đã đến với những tấm lòng mở rộng của Đức Mẹ Maria và Thánh Giuse. Và phần còn lại, là lịch sử.

Và như thế, thách đố cho chúng ta ngày hôm nay là, một cách nào đó, đừng ngưỡng mộ Gia Đình Thánh Gia từ đằng xa, nhưng hãy ôm chặt vào lòng - để rồi chúng ta cũng có thể cố gắng nên thánh ngay trong chính gia đình của chúng ta, để rồi chúng ta cũng thưa tiếng “xin vâng” với Chúa ngay chính trong những éo le của cuộc đời. Nói cách khác, thay vì nhìn lên Chúa Giêsu, Đức Mẹ Maria, và Thánh Giuse và nói rằng “con không bao giờ có thể làm được những điều như các ngài đã làm,” chúng ta có thể nói rằng (trong đức tin) “con thật sự muốn sống và noi gương các ngài. Và với ơn Chúa, con biết bất cứ sự gì cũng đều có thể.”Thánh thiện không có nghĩa là hoàn hảo. Thánh thiện không có nghĩa là trở nên ngọt ngào, êm ái, và đạo đức 24/7. Thánh thiện không có nghĩa là hoàn toàn không có những xung khắc, lo lắng, căng thẳng, thất vọng, hay nóng nẩy tức giận. Thánh thiện là danh từ để chỉ đến những ai bước theo đường Chúa dẫn. Đức Mẹ đã làm. Thánh Giuse đã làm. Và Chúa Giêsu cũng đã làm một cách anh hùng nhất.

Ước mong sao chúng ta và gia đình chúng ta cũng cố gắng làm như vậy.

19.Lễ Thánh Gia

SINH RA NƠI GIA ĐÌNH ĐỂ CỨU CÁC GIA ĐÌNH

(Suy niệm của Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ)

Hôm nay chúng ta cùng nhau cử hành lễ kính Thánh Gia Thất, trong bối cảnh Giáo hội Việt Nam lấy năm 2019 là năm quan tâm cách đặc biệt đến việc “Đồng hành với các gia đình gặp khó khăn”, với ba đối tượng phạm trù là: các gia đình di dân, các gia đình của các cặp hôn phối khác tôn giáo/tín ngưỡng, và các “gia đình” li thân, li dị tái hôn.

Đẹp biết bao khi nhìn vào hang đá chúng ta thấy Chúa Cứu Thế đến trần gian đã chọn sinh ra trong một gia đình nhân loại mà chính Người đã thành lập để cứu các gia đình. Mừng Chúa Cứu Thế đến cũng là mừng Thánh Gia Thất, nơi Ngài sinh sống.

Các bài đọc hôm nay từ Cựu Ước đến Tân Ước thật là đẹp, đẹp về cách hành văn, đẹp về nội dung, nhất là đẹp tuyệt vời về cách sống trong gia đình. Nếu bài đọc I trích sách Đức Huấn Ca dạy con cái phải thảo cha kính mẹ: "Hỡi kẻ làm con, hãy gánh lấy tuổi già cha ngươi, chớ làm phiền lòng người khi người còn sống", cùng với những phần phúc cho những người con biết tôn kinh mẹ cha là: "Ai yêu mến cha mình, thì đền bù tội lỗi; ai thảo kính mẹ mình, thì như người thu được một kho tàng", nhất là được trường thọ: "Ai thảo kính cha mình, sẽ được sống lâu dài. " Thì bài đọc II, Thánh Phaolô khuyên những người làm vợ làm chồng: "Hỡi các bà vợ, hãy phục tùng chồng trong Chúa cho phải phép. Hỡi những người chồng, hãy yêu thương vợ mình, đừng đay nghiến nó". Ngài cũng khuyên cha mẹ phải tôn trọng, yêu mến con cái: "Hỡi những người cha, đừng nổi cơn phẫn nộ với con cái, kẻo chúng nên nhát đảm sợ sệt" (Cl 3, 21). Bài Tin Mừng nêu bật vai trò quan trọng của Thánh Giuse, mẫu gương cho bậc làm cha, làm chủ, làm chồng trong các gia đình.

Thảo kính cha mẹ

Để giữ cho gia đình hạnh phúc, Thiên Chúa đã ban cho Giới răn thứ Bốn trong Mười Điều răn: “Thứ Bốn thảo kính cha mẹ”,

Có nhiều kẻ làm con đã hỏi: Vậy, tước phẩm làm cha làm mẹ là thế nào để con cái phải tôn kính. Quyền bính cha mẹ tự đâu mà có?

Để có một cuộc sống đích thực, nhân loại phải có quyền bính, nếu không xã hội không thể có được, và phải đi tới nguyên tắc căn bản: không có Thiên Chúa, không có quyền bính. Vì thế, kẻ làm con, người làm bề dưới phải vâng lời cha mẹ, tùng phục người trên là vì thấy trong trật tự ổn định là quyền lực, là thế giá của Thiên Chúa. Đứa trẻ thấy quyền lực Thiên Chúa nơi cha mẹ, học trò ở nơi thầy cô, người dân thấy ở nhà cầm quyền. Phải, quyện lực của cha mẹ là do Thiên Chúa mà ra.

Chúa dạy: "Hãy tôn kính cha ngươi và mẹ ngươi". Và Thánh Phaolô khuyên: "Hỡi những người con, hãy vâng lời cha mẹ trong mọi sự" (Cl 3, 20). Giới răn không nói yêu mến nhưng là tôn kính. Người ta yêu anh chị em, yêu tha nhân, song đối với cha mẹ, phải tôn kính. Đó là điều mà phận làm con, kẻ bề dưới ngày nay không muốn biết nữa. Tôn kính có nghĩa là khi cha mẹ nói, dạy điều gì, con cái phải im lặng, lập tức thi hành, dù là ước muốn nhỏ nhất: "Vì đó là đẹp lòng Chúa" (Cl 3, 20). "Hãy tôn kính cha con và mẹ con"; "Đứa con nào mà đánh đập cha mẹ mình thì phải chết" (Xh 20;21).

Phu phụ tương kính như tân

Thiên Chúa dựng nên con người có nam có nữ giống hình ảnh Chúa, và cho hai người kết hợp với nhau nên một bằng mối giây loài người không thể tháo cới, để mỗi người phát triển nảy nở trong hạnh phúc, và sinh con cái nối giòng dõi loài người và Hội Thánh.

Khi nói thế, người chồng có thể đòi người vợ phụng tùng chồng một cách mù quáng không? Không, người này phải phục tùng người kia cho phải đạo, cả hai đều phải phục tùng Đức Kitô như toàn thể Giáo hội.

Người nam có biết khi được làm đầu thì phải làm gì không? Thánh Phaolô kêu gọi: " Hỡi những người chồng, hãy yêu thương vợ mình, đừng đay nghiến nó" (Cl 3, 20).

Người ta thường nói: chồng là đầu gia đình, vợ là trái tim gia đình. Nói đúng hơn: chồng là cả hai, vừa là đầu, vừa là trái tim. Người ta cũng ví người chồng giữ vai trò như người lái thuyền, phải đưa thuyền đi đúng hướng, là bảo vệ sự an toàn cho mọi người trong thuyền, phục vụ mọi người với tình yêu thương, như yêu thương chính mình, để cùng nhau hướng tới hạnh phúc.

Cha mẹ tôn trọng và yêu mến con cái

Giới răn thứ Bốn này có hai chiều: con cái và cha mẹ, cha mẹ và con cái. Nếu con cái phải tôn kính cha mẹ, thì cha mẹ cũng phải tôn trọng, yêu mến con cái: "Hỡi những người cha, đừng nổi cơn phẫn nộ với con cái". Cha mẹ quí mến con cái, vì con cái trước hết không thuộc về các cha mẹ mà thuộc về Thiên Chúa. Con cái là kho tàng Thiên Chúa trao cho, một ngày kia Chúa sẽ đòi cha mẹ phải trả lẽ. Vậy, cha mẹ phải yêu quí, tôn trọng sự sống con cái, ngày từ khi còn trong lòng mẹ, chớ làm phương hại đến chúng. Tôn trọng con cái từ lúc còn thơ đến tuổi trưởng thành...

Chăm lo cho con cái về mặt tinh thần cũng như thể xác, nhất là linh hồn, vì trước hết chúng thuộc về Thiên Chúa. Cha mẹ không thể lên thiên đàng một mình, phải có con cái đi theo. Con cái không lên thiên đàng được, cha mẹ cũng không lên được. Chúng ta thấy Mẹ Maria, Thánh Giuse, và Chúa Giêsu, cả Ba Đấng đều lên Đền thờ dự lễ theo luật.

Khi có chuyện chẳng lành trong gia đình, lời thánh Phaolô sau đây như là khuôn vàng thước ngọc về lẽ sống và cách đối nhân xử thế của các thành viên trong gia đình: "Anh em thân mến, như những người được chọn của Thiên Chúa, những người thánh thiện và được yêu thương, anh em hãy mặc lấy những tâm tình từ bi, nhân hậu, khiêm cung, ôn hoà, nhẫn nại, chịu đựng lẫn nhau, và hãy tha thứ cho nhau nếu người này có chuyện phải oán trách người kia. Như Chúa đã tha thứ cho anh em, anh em cũng hãy tha thứ cho nhau. Và trên hết mọi sự, anh em hãy có đức yêu thương, đó là dây ràng buộc điều toàn thiện".

Noi gương Mẹ Maria và Cha thánh Giuse, mỗi gia đình kitô giáo hãy đón rước Chúa Giêsu, lắng nghe Người, nói chuyện với Người, gìn giữ Người, che chở Người, lớn lên với Người, và như thế chúng ta mới phúc âm hóa gia đình, canh tân giáo xứ và cải tiến thế giới được. Hãy dành cho Chúa một chỗ trong trái tim và ngày sống của chúng ta. Chúng ta hãy phó thác gia đình nhân loại nói chung, và gia đình chúng ta nói riêng cho Thánh Gia Thất che chờ phù trì. Amen.