Tình Yêu Trọng Tâm Của Lề Luật

Khi còn là một chủng sinh ở Việt nam, có lần tôi dùng xe Honda đưa một nữ tu khá lớn tuổi thuộc Dòng Nữ tử Bác ái Vinh sơn đi thăm một người bịnh trong bệnh viện. Lúc đó đã khuya, đến một ngã tư có dèn giao thông mà tín hiệu đang đỏ. Tôi dừng lại trong vài giây và quan sát thấy không có các phương tiện giao thong khác trên tuyến đường trước mặt, tôi buông thẳng và lên ga với ý định vượt đèn đỏ vì muốn đến bệnh viện sớm hết sức có thể. Trái với sự nóng vội của tôi, vị nữ tu tỏ ý không bằng lòng và yêu cầu tôi dừng lại ngay. Sau đó bà nói với tôi: “luật của xã hội mà em còn không tuân giữ được thì làm sao em có thể tuân giữ được luật của chúa?” Chỉ một câu nói ngắn gọn ấy đã tác động nhiều đến tôi và cứ mãi hoài theo tôi qua năm tháng.

Ai trong chúng ta cũng biết Luật được làm ra là vì con người. Trước hết là để bảo vệ con người trong sự bình đẳng với nhau, sau là để con người sống trong trật tự cần thiết mà không hành xử theo ý riêng, không mạnh ai nấy sống để đem lại hạnh phúc và bình an cho chính mình và cho cộng đồng xã hội. Luật dân sự, luật của Giáo hội hay luật của Chúa cũng đều theo nguyên tắc này.

Tuy nhiên, phải nhìn nhận một sự thật là nhiều khi chúng ta cảm thấy thật nặng nề và miễn cưỡng khi phải giữ luật. tuân thủ việc nộp thuế là một ví dụ điển hình. It khi chúng ta nhìn ra, nhìn rộng hơn để thấy được chiều sâu, mục đích nhắm đến và ích lợi của các điều khoản luật đã được quy định, thế nên chúng ta cảm thấy mỏi mệt, ngán ngẩm và hay than phiền.

Hôm nay, trong Tin Mừng Đức Giêsu đưa ra một lời khẳng định “một chấm, một phẩy trong Lề Luật cũng sẽ không qua đi cho đến khi mọi sự được hoàn thành”. Ngài đến “không phải là để bãi bỏ luật Môse hoặc lời các Ngôn sứ nhưng là để kiện toàn”. Ngài kiện toàn bằng cách mời gọi mọi người đặt để tình yêu vào trong việc tuân giữ luật. Ngài muốn con người thực thi việc giữ luật với một tinh thần mới, tinh thần của Tân Ước, tinh thần của yêu thương. Nói cách khác, Ngài bác bỏ tinh thần giữ luật miễn cưỡng và nặng hình thức nhưng thay vào đó bằng tinh thần tự do và yêu mến.

Ngay từ khi thơ ấu, sống trong môi trường gia đình là cộng đồng cơ bản của xã hội, chúng ta đã được huấn luyện là cần phải sống biết trên, biết dưới, có sự tôn trọng, nhường nhịn lẫn nhau. Gia đình có những luật riêng mà các thành viên thuộc về phải tuân giữ để gia đình được hạnh phúc, yên vui. Vì yêu và vì muốn gia đình tôi luôn bình an, hạnh phúc nên toi luôn cố gắng trung thành tuân giữ những luật riêng  của gia đình. Nếu phải đi công chuyện đâu đó, tôi sẽ xin phép hay thong báo cho Ba Má tôi; tôi sẽ cố gắng đi và về đúng giờ, ăn uống đúng bữa, ngăn nắp gọn gang và sống ý tứ với mọi người thân thuộc trong gia đình.

Sau này, khi lớn lên và hội nhập vào xã hội, ở môi trường học đường, chúng ta được học biết luật lệ và hành xử theo những gì được biết và nhờ đó chúng ta hòa nhập vào một cộng đồng lớn hơn trọng sự trật tự an bình cần có.

Cũng vậy, trong đời sống tôn giáo, chúng ta học biết Luật của Chúa và luật của Giáo hội. Chúng ta tuân thủ các luật ấy vì được dạy, được hướng dẫn như thế. Nhưng hải nhìn nhận một sự thật là nhiều khi chúng ta giữ luật vì sợ mắc tội hơn là vì yêu mến Chúa và vì thế, cứ theo Lời Chúa hôm nay thì chưa đủ và chưa đạt tới mức cần có.

Lời Đức Giêsu hôm nay dạy “giận hờn an hem, chửi anh em là ngốc; đáng bị đưa ra tòa”; mắng mỏ nhau là “quân phản đạo” thì cũng đủ để bị “lửa hỏa ngục đời đời thiêu đốt rồi”; hoặ cnhìn người phụ nữ mà có những ước muốn bất chính là đk phạm tội ngoại tình. Ấp ủ trong long những đam mê dục vọng thấp hèn; nuôi dưỡng sự giận hờn hay xử dụng những ngôn tù nặng nề xúc phạm đến tha nhân, theo Đức Giêsu đã là đắc tội rồi vì chúng không chỉ là sự xúc phạm đến thể lý mà thôi nhưng còn là nhân phẩm và long tự trọng của con người.

Rõ ràng là Đức Giêsu muốn chúng ta tiến xa hơn trong tương quan của mình với anh em thong qua việc giữ luật. Không phải cứ phạm tội vào luật, phạm vào những điều cấm kỵ rồi thì đó mới là tội mà chỉ cần một cái tâm không trong sáng, một tấm long không tinh tuyền, không hướng thiện trong các hành vi hướng đến tha nhân là đã được kể như có lỗi rồi.

Tóm lại, nhìn thấy nơi tha nhân xung quanh hình ảnh rõ rệt của Thiên Chúa và giữ luật vì long yêu mến là sứ điệp mà Chúa muốn gửi đến cho chúng ta hôm nay. Luật chỉ thực sự có giá trị và trở nên hữu hiệu nếu chúng ta biết gửi gắm tình yêu vào đó qua việc tuân giữ chúng.

“Thầy đến không phải là để bãi bỏ nhưng là để kiện toàn”. Đức Giêsu không thay đổi, không phá bỏ. Ngài chỉ làm mới bằng một lời yêu cầu đơn giản: hãy giữ luật vì YÊU.

Lm Louis Nguyễn