TUÂN GIỮ

Có lần đi shopping sắm đồ, tôi quan sát được câu chuyện về một bà mẹ và đứa bé trai của bà trong cửa tiệm tạp hóa. Bé trai theo mẹ đi chọn lựa hàng hóa, gặp thấy bất kỳ món đồ nào, nó cũng với lên lấy xuống, lôi ra khỏi kệ, làm rơi rớt tung tóe. Lúc đầu, người mẹ cầm chặt tay đứa bé lại, rồi nhẹ nhàng nói: “Đừng làm như thế nghe con!” Nó ngoan ngoãn đáp lại: “Dạ vâng!”

Nhưng được một lúc, nó lại nghịch. Người mẹ vẫn kiên nhẫn dạy con: “Đừng làm như thế nữa nghe con!” Nó lại hứa: “Dạ vâng!” Sau đó một lúc, nó lại làm y như thế. Bà mẹ cầm chặt lấy tay nó, nhìn thẳng vào mặt, dùng ngón tay trỏ chỉ vào giữa trán, và nói bằng một giọng nghiêm khắc: “Đừng làm như thế nữa nghe chưa?” Em bé biết rằng không thể tiếp tục làm như vậy được nữa. Nó nhìn thẳng vào mẹ với cái miệng mếu mếu và những giọt nước mắt lưng tròng: “Mẹ, con thương mẹ mà”. Bà mẹ mỉm cười rồi nói “Nếu con thương mẹ, tại sao con không nghe lời mẹ?” Em bé im lặng, chẳng nói tiếng nào.

Sự liên hệ của chúng ta với Thiên Chúa cũng giống như sự vâng lời của con cái đối với cha mẹ. Trong bài Phúc âm hôm nay, Chúa Giêsu nói với các môn đệ: “Nếu các con yêu mến Thầy, thì hãy giữ giới răn Thầy”.

Nói đến bản chất của tình yêu đích thực làm tôi nhớ đến chàng thanh niên tôi đã gặp khi vừa thụ phong linh mục. Anh có một người vợ rất dễ thương, ba đứa con thật ngộ nghĩnh. Mới gặp họ ở cuối nhà thờ sau thánh lễ tạ ơn, tôi cứ tưởng họ là một gia đình hạnh phúc với nếp sống đạo đức. Tôi cảm thấy rất thoải mái chuyện trò với họ. Rồi họ mời tôi ghé thăm gia đình vài lần. Một bữa nọ, một mình người chồng đến gặp tôi và nói: “Cha ơi! Con đang tính bỏ vợ con”.

Vừa nghe những lời đó, tôi hoảng hốt, hỏi anh lý do tại sao muốn bỏ vợ: Có đánh nhau không? Vợ hay chồng có người yêu khác? Vấn đề tiền bạc? Vấn đề sinh lý? Chuyện gia đình cha mẹ hai bên? Nghiện ngập thuốc phiện, xì ke, nhậu nhẹt, bài bạc casino… hay vấn đề gì?

Người chồng trả lời “Không có vấn đề gì cả!” “Thế tại sao muốn bỏ vợ?” Tôi hỏi. “Con cũng chẳng biết nữa”, anh đáp “con chỉ đoán là con không còn cảm thấy yêu thương vợ con như khi xưa!”

Vào thập niên 70, xã hội Tây phương bắt đầu tiếp nhận một quan niệm cho rằng nếu phải làm một điều gì mà không cảm thấy thích hay muốn làm, đều là giả hình. Cảm giác thích thú và sự ước muốn là động lực cho mọi hành động. “Nếu cảm thấy vui vẻ, thoải mái, cứ làm”. Những câu hỏi: “How are you? How do you feel?” “Bạn cảm thấy thế nào?” đã trở nên khuôn mẫu trong cuộc đàm thoại hằng ngày.

Cách suy nghĩ theo cảm giác bắt nguồn từ triết gia người Đức, Nietzsche, người đã coi “Ước muốn” là căn bản tối thượng của thực tại. Năm 1973, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ hợp pháp hóa việc phá thai có thể được hiểu trong quan niệm này. Họ lý luận rằng ngay cả việc giết chết một em bé chưa sinh ra cũng được phép miễn là người mẹ lựa chọn một cách tự do theo ý muốn của mình!

Tôi không muốn lý sự với anh bạn này. Tốt hơn, tôi hỏi anh: “Anh có nghĩ rằng một ngày nào đó anh sẽ không còn yêu thương con cái của anh nữa không?” Bàng hoàng, anh trả lời ngay: “Không. Không bao giờ có chuyện đó. Con sẽ luôn luôn yêu thương con cái của con, bất kể trong hoàn cảnh nào”. Rồi tôi hứa sẽ cầu nguyện cho anh, cho vợ anh và gia đình.

Hai năm sau, tôi gặp lại gia đình anh. Dĩ nhiên là họ vẫn còn chung sống với nhau. Tôi không biết họ có thật sự hạnh phúc không, nhưng tôi biết rõ họ lại có thêm một người con nữa!

Đọc Thánh Kinh, tôi thấy rất rõ ràng rằng tình yêu mà Chúa Giêsu đề cập đến không phải là một cảm tính, hay một cảm xúc nhất thời, nhưng là một hành động, một quyết định. Frederick Buechner đề cập đến vấn đề này trong một bài viết của ông như sau:

“Theo quan điểm Kitô giáo, tình yêu không phải là một cảm xúc lúc ban đầu, nhưng là một hành động của ý chí. Khi Chúa Giêsu dạy chúng ta yêu thương những người hàng xóm của mình, Người không nói chúng ta phải yêu thương họ trong ý nghĩa của một tình cảm đầy xúc động và ấm áp… Trái lại, Người nói với chúng ta phải yêu thương tha nhân trong nỗ lực làm việc vì ích lợi của họ, ngay cả việc phải hy sinh lợi ích của chính mình cho họ. Do đó, trong mạch văn của Chúa Giêsu, chúng ta có thể yêu những người hàng xóm mà không cần thiết phải có cảm giác thích họ. Quả vậy, thích họ bằng cảm tính có thể làm cản trở cho việc yêu thương thực sự bằng cách làm cho chúng ta trở nên những con người quá ủy mị về tình cảm thay vì là những người bạn thành thật và hợp lý”.

Ca dao Việt Nam có câu: “Con hư tại mẹ, cháu hư tại bà”. Mẹ và bà quá chiều con cháu theo tình cảm tự nhiên, không sửa phạt đúng cách, thấy con cháu có lỗi chỉ la rầy sơ sơ, sửa phạt nhè nhẹ, không giảng dạy và sửa phạt đúng cách theo lý trí. Đã thế khi con cháu bị người cha sửa phạt, mẹ và bà lại tìm cách van xin, che giấu bớt lỗi lầm. Do đó, con cháu đã hư lại càng hư thêm. Yêu thương theo cảm tình đã không phải là sự yêu thương đích thực và mang lại ích lợi cho con cái.

Khi Chúa Giêsu sửa dạy những người biệt phái, Người đã không nói: “Được! Mọi sự đều tốt đẹp!” Nhưng đã nặng lời quở trách: “Loài rắn độc kia, xấu như các người, thì làm sao nói điều tốt được?” Chúa nặng lời chỉ trích họ vì Người yêu thương họ.

Điều này không có nghĩa là cảm giác ưa thích không phải là một phần của hành vi yêu thương, tôi chỉ muốn nói nó không bắt buộc phải có. Đôi khi cảm giác yêu thích sẽ theo đến, sau khi đã có những sửa phạt và sự chữa lành của tình yêu đích thực.

46.Giữ giới răn

Điều Chúa Giêsu dạy ta hôm nay là: “Nếu anh em yêu mến Thầy thì sẽ giữ các giới răn của Thầy”. Lời dạy xem ra nghe không êm tai mấy, bởi vì giữa tình yêu và lề luật có vẻ như xung khắc với nhau. Tình yêu gợi cho ta cảm giác êm đềm, dịu ngọt, tình yêu làm cho đời ta vui tươi thoải mái, trong khi đó các giới răn, các luật lệ lại gây cho ta một cảm giác gò bó, trói buộc và mất tự do. Thánh Augustinô cũng đã nói: “Hãy yêu đi rồi muốn làm gì thì làm”. Nói như thế có nghĩa là trong tình yêu thì không cần lề luật gì nữa. Vậy mà Chúa Giêsu lại ghép việc tuân giữ giới răn vào chuyện yêu thương như một điều kiện không thể thiếu. Điều này xem ra không ổn.

Tuy nhiên, nếu suy nghĩ kỹ ta lại thấy lời dạy của Chúa Giêsu rất hợp tình hợp lý và không có gì là không ổn cả. Có thể nói: Yêu mến và việc tuân giữ các lề luật chỉ là một dòng chảy duy nhất và rất tự nhiên. Tuân giữ các giới răn là sự thể hiện ra bên ngoài tình yêu ở bên trong. Chẳng hạn:

- Vâng phục cha mẹ là cách diễn tả rất tự nhiên của lòng hiếu thảo và yêu mến mà con cái dành cho cha mẹ.

- Chấp nhận mưa nắng dãi dầu để kiếm cơm áo cho con cái, chấp nhận gian khổ để chu toàn trách nhiệm trong gia đình là một tỏ bày tình yêu con cái của những bậc làm cha mẹ.

- Không ngoại tình, không phản bội là một đòi hỏi đương nhiên của tình yêu vợ chồng.

- Chính Chúa Giêsu cũng đã thể hiện tình yêu đối với Chúa Cha qua việc thi hành mọi sự theo ý muốn của Cha.

Và mọi mối liên hệ yêu thương khác cũng thế. Chỉ yêu trong lòng mà thôi thì chưa đủ, nếu không muốn nói đó chưa phải là yêu mến thật sự.

Do đó, lòng yêu mến Chúa thực đòi ta giữ giới răn của Người. Điều đó rất tự nhiên. Bởi khi yêu nhau, người ta sẵn sàng chấp nhận gian khổ, chấp nhận hy sinh vì nhau. Người ta cũng sẵn sàng làm theo ý của nhau nếu đó là những ý muốn chính đáng. Điều cần nói ở đây là việc ta tuân giữ giới răn của Thiên Chúa chẳng đem lại lợi lộc gì cho Người, nhưng đem lại lợi ích cho chính chúng ta. Bởi lẽ, lề luật của Chúa là một hàng rào cần thiết để bảo vệ ta được an toàn và khỏi rơi xuống vực thẳm tội lỗi. Đồng thời chúng cũng là những bảng chỉ đường giúp ta đi đúng con đường dẫn đến sự sống, đến hạnh phúc. Biết như vậy nhưng dường như ta vẫn cảm thấy khó khăn và ngại ngùng khi phải tuân giữ, phải thực thi các giới răn của Người. Phải chăng chủ trương đạo tại tâm lại chẳng phản ảnh việc chối từ thực thi giới răn của Thiên Chúa đó sao?

Chúa Giêsu cũng biết những khó khăn và ngại ngùng ấy của ta. Chính vì vậy, Người đã hứa ban cho ta Chúa Thánh Thần, Đấng sẽ ở với chúng ta, sẽ trợ lực, sẽ ban sức mạnh để giúp ta sống và thực thi những điều Người đã dạy ta. Chúa Thánh Thần đã đến với ta ngày ta lãnh nhận bí tích Rửa tội và đặc biệt qua bí tích Thêm sức. Người vẫn còn ở với ta để hướng dẫn và nâng đỡ ta trong suốt cuộc đời. Chỉ có điều là ta có đón nhận sự hiện diện, sự nâng đỡ, có lắng nghe sự hướng dẫn của Người hay không mà thôi.

47.Tuân giữ

Câu chuyện kể về một cha sở mới, khi về nhận nhiệm sở, với bài giảng đầu tiên làm cho họ đạo hồi hộp và thích thú. Chúa nhật tuần sau, bổn đạo đi lễ mong chờ cha sở mới giảng dạy thêm những điều khác, ai ngờ ngài lại nói y như bài giảng tuần trước. Vào tuần lễ thứ ba, rồi Chúa nhật thứ tư, ngài cũng đã giảng y như vậy, bổn đạo hết sức buồn bã. Sau cùng, một buổi họp hội đồng giáo xứ đã được triệu tập để xin cha sở cắt nghĩa về thái độ lạ lùng của ngài. Giáo dân hỏi: “Bộ cha chỉ có một bài giảng đó thôi sao?” Ngài trả lời: “Không. Tôi có vài bài giảng, và tôi cũng còn đang soạn thêm. Nhưng vì quí ông bà vẫn chưa thi hành điều nào trong bài thứ nhất cả, nên tôi vẫn phải nhắc lại cho đến khi những lời giảng đó được thi hành”.

Bài Phúc âm hôm nay, gồm những câu trích từ bài giã biệt dài của Chúa Giêsu với các môn đệ trước khi Người bị bắt và chịu chết. Người hứa: “Nếu các con nhân danh Thầy mà xin điều gì, chính Thầy sẽ làm điều đó”. Với điều kiện: “Ai có và giữ các điều răn của Thầy, người ấy mới là kẻ yêu mến Thầy”. Đang khi dạy về luật yêu thương, Chúa Giêsu đã chứng tỏ hành vi tối thượng của tình yêu: ban chính mình Người một cách hoàn toàn, tất cả và vô điều kiện cho nhân loại. Và Người cũng ra lệnh cho mỗi người: “Hãy yêu mến nhau như Thầy đã yêu thương các con”. Tình yêu này phải được chứng tỏ bằng hành động, phải thật sự hiến thân để đi theo Người. Bởi Người đã trở thành khuôn mẫu của sự thánh thiện của chúng ta.

Cách đây không lâu, một bác sĩ giải phẫu người Mỹ đã vâng theo tiếng gọi của Chúa Giêsu, yêu thương tha nhân bằng cách ban tặng chính bản thân mình cho họ. Ông đã trở nên một nhà truyền giáo phục vụ trong ngành y khoa. Từ bỏ quê hương, ông đi tới một hòn đảo xa xôi trên biển Thái Bình dương, nơi dân chúng sống nghèo khổ, bệnh tật vì thiếu thuốc. Sau một thời gian, để tạo sự bất ngờ cho bác sĩ, vị mục sư ở Mỹ đã đến thăm ông mà không báo trước. Khi mục sư đến, ông bác sĩ đang sửa soạn giải phẫu cặp mắt của một em bé gái 8 tuổi. Vị mục sư đã quan sát cuộc giải phải xảy ra qua cái cửa sổ của một căn chòi nhỏ. Sau ba giờ đồng hồ, bác sĩ đi ra khỏi phòng mổ và nói: “Đôi mắt của cô bé rất tốt. Em sẽ mau khỏi bệnh”. Rồi ông đi ra gặp mục sư của mình. Khi bàn về cuộc giải phẫu vừa mới xảy ra, mục sư hỏi: “Ông sẽ được trả bao nhiêu tiền cho cuộc giải phẫu đó nếu ông giải phẫu ở Mỹ?” “Chừng 3000 đô la, tôi đoán như vậy”, bác sĩ trả lời. “Vậy ở đây người ta trả ông bao nhiêu?” mục sư hỏi. “Tôi không biết nữa, chỉ vài xu và nụ cười của Thiên Chúa” ông bác sĩ nói. Rồi đặt tay lên vai mục sư, ông lay nhẹ và nói, “Nhưng lạy Chúa, cuộc sống ở đây thật tuyệt vời!”

Món quà tình yêu của Thiên Chúa ban nhưng không cho ta qua Đức Giêsu Kitô, mặc dù là vô giá, nhưng không phải là không có điều kiện. Giống như tất cả các loại tình yêu, Tình Yêu Thiên Chúa cũng có những đòi hỏi. Và một trong những đòi hỏi nặng nề nhất của Người, một đòi hỏi thường xuyên, đó là chia sẻ tình yêu thương đó cho tha nhân. Khi chúng ta đáp lại lời mời gọi: “Hãy yêu mến nhau như Thầy đã yêu thương các con”, chúng ta sẽ có được cái cảm giác hoan lạc giống như vị bác sĩ: “Nhưng lạy Chúa, cuộc sống ở đây thật tuyệt vời!”.

48.Yêu mến Chúa

Bài Tin Mừng hôm nay Chúa Giêsu cho biết mối liên hệ giữa lòng yêu mến Chúa và việc tuân giữ các điều răn của Chúa: “Nếu anh em yêu mến Thầy, anh em sẽ giữ các điều răn của Thầy”, “Ai giữ các điều răn của Thầy, người ấy mới là kẻ yêu mến Thầy”. Như vậy, yêu mến Chúa thì giữ các điều răn, và ngược lại, giữ các điều răn là yêu mến Chúa.

Các điều răn Chúa nói gì? Và giữ các điều răn thế nào để chứng tỏ chúng ta yêu mến Chúa? Hiểu theo nghĩa chật, đó là bản giao ước được ghi vào bia đá. Bản giao ước đó chính là Mười Điều răn, mà dân Do thái gọi là “Những lời của giao ước” hoặc “Mười Lời”. Hiểu theo nghĩa rộng là tất cả những điều Thiên Chúa truyền dạy. Ngày nay, đạo của chúng ta cũng dạy rất nhiều điều: nào là Tin Mừng, nào là mười điều răn Đức Chúa Trời, sáu điều răn Hội Thánh, nào là luật Giáo Hội. Trong tất cả những luật ấy, chúng ta không biết điều nào là chính điều nào là phụ, sự phân vân thắc mắc đó, ngay từ xưa chính Chúa Giêsu đã giải đáp: điều chính, điều quan trọng nhất, tóm tắt tất cả những gì mọi Kitô hữu phải giữ và thực hành, đó là điều răn yêu mến “ Mến Chúa, yêu người. Ai giữ hai điều này thì kể là giữ tất cả những điều khác, trái lại, ai giữ tất cả những điều khác mà không thực hành lòng mến Chúa yêu người thì kể như không giữ gì cả.

Tóm lại, người Kitô có nhiều cách để biểu lộ lòng yêu mến của mình đối với Chúa, nhưng cụ thể nhất là giữ các điều răn Chúa dạy, cách riêng là điều răn mến Chúa yêu người. Hơn nữa, chỉ cần xét xem chúng ta có yêu người không là đủ. Nghĩa là muốn biết chúng ta yêu Chúa thế nào thì chỉ cần xét xem chúng ta đã yêu người ra sao. Và tình yêu đó phải được thể hiện bằng những việc làm, những hành động cụ thể.

Truyện cổ tích Ả Rập kể rằng: Có một người bán thịt nướng rất keo kiệt và khó tính, vì tính khí khó chịu của anh ta nên cửa hàng luôn bị ế ẩm, anh đã làm đủ mọi cách để câu khách nhưng chẳng ai thèm mua. Có một người ăn xin ngồi bên lề đường, thèm thuồng nhìn những miếng thịt nướng treo lủng lẳng, rồi ông móc trong bị ra một khúc bánh mì, lẳng lặng đem hơ nóng trên khói, hy vọng khói thịt sẽ ướp vào miếng bánh. Sau đó, ông ngồi ăn miếng bánh cách ngon lành. Anh chàng bán thịt nhìn thấy, chạy ra túm áo người ăn xin đòi tiền. Người ăn xin phân trần: “Tôi đâu có mua thịt của anh, khói thịt đâu có phải là thịt”. Anh bán thịt quát lên: “Khói thịt cũng thuộc về miếng thịt, ông phải trả tiền cho tôi”. Hai người cãi nhau, không ai chịu ai và đưa nhau đến quan tòa xét xử. Vị quan tòa truyền cho người ăn xin móc ra một đồng tiền cắc và ném xuống nền nhà phát ra tiếng kêu, ông nói: “Đây là giải pháp công bằng nhất, người ăn xin hưởng khói thịt của anh ta, và anh thì hưởng âm thanh đồng tiền của ông ta. Thế là công bằng nhé”.

Nghe qua câu chuyện trên, có thể chúng ta sẽ cười chê thái độ ích kỷ, keo kiệt, vớ vẩn của người bán thịt, thế nhưng rất nhiều khi trong cuộc sống chúng ta đã cư xử với tha nhân như thế. Việt Nam chúng ta có câu chuyện về một người cha tham ăn đang nướng mấy con cá, người mẹ dỗ dành vỗ về đứa con nhỏ khóc đòi ăn: “Nín đi, để xem có con nào nhỏ rồi ba cho”. Anh chồng quát lên: “Cho cái gì? Không có con nào nhỏ cả, con nào cũng bằng nhau”.

Tình thương không chia sẻ, không liên đới là tình thương không mạnh đủ hay là tình thương không có thật. Trước những nhu cầu bức thiết của người anh em, nhiều người đã tránh né, chạy trốn bằng những câu trả lời: “Chừng nào tôi đủ ăn, dư mặc tôi sẽ cho”. Hay “Để lúc khác, bây giờ tôi không có thời giờ”. Và cái lúc khác sẽ không bao giờ đến, vì người ta có trăm ngàn lý do để biện minh cho thái độ thiếu lòng thông cảm, thiếu tình thương của mình.

Người Kitô hữu có nhiều cách để biểu lộ lòng yêu mến của mình đối với Chúa, nhưng cụ thể nhất là giữ các điều răn Chúa dạy, cách riêng là điều răn yêu người, nghĩa là muốn biết chúng ta yêu Chúa thế nào thì chỉ cần xét xem chúng ta đã yêu người ra sao. Như vậy, qua bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu đã chỉ cho chúng ta biết một bằng chứng, một dấu hiệu để chứng tỏ chúng ta yêu mến Chúa là tuân giữ các điều răn của Chúa, nhất là điều răn yêu người. Chúng ta hãy sống thế nào để lòng yêu mến Chúa không chỉ giới hạn trong việc thờ phượng hay trong những sinh hoạt tôn giáo, mà phải được thể hiện bằng cả cuộc sống yêu thương của chúng ta. Chúng ta hãy xin Chúa cho chúng ta luôn xác tín rằng: chỉ bằng cuộc sống yêu thương chúng ta mới thực sự làm chứng cho Thiên Chúa tình yêu.

49.Cái chết là cái chết!

(Death is Death)

Một người cha có một cô con gái duy nhất 17 tuổi. Cô gái trẻ tuổi này đang là chuẩn bị vào đại học. Hai cha con họ rất thân tình với nhau, và họ bắt đầu cảm thấy sự đau đớn khi sắp phải chia lìa nhau. Người cha nhận thấy rằng ông không còn có thể tiếp tục ở bên cạnh người con yêu dấu của ông để khuyên bảo, nâng đỡ, và bảo vệ cho cô. Bất ngờ, con ông bước vào giai đoạn cuối của cuộc đời. Đối với ông, cái chết của người con ông là một chuyện “khó có thể chấp nhận”. Sau khi người con gái của ông đã qua đi, ông ta khóc rất nhiều. Thế nhưng, trong sự đau khổ tột độ đó, người cha đó đã biết dùng đức tin của mình để thắng vượt. Ông nói rằng khi ông sống với niềm tin Kitô giáo, thì ông có thể sống tích cực hơn, và ông còn nhận ra một điều quan trọng nữa là nhờ đức tin soi dẫn, sự chết không phải là hết, nhưng nó là cánh cửa dẫn đến sự sống.

Câu truyện trên là một điển hình diễn tả điều mà Chúa Giêsu nói cho chúng ta trong bài Phúc Âm theo Thánh Gioan hôm nay. Phúc Âm của Thánh Gioan được chia ra làm hai phần. Phần đầu bắt đầu với câu truyện Tiệc Cưới Cana. Thánh Gioan đã kể cho chúng ta một loạt những phép lạ Phục Sinh vĩ đại mà Chúa Giêsu đã làm. Qua phép lạ Chúa Giêsu biến nước thành rượu tại Cana, Chúa Giêsu nói cho chúng ta rằng Thiên Chúa đang biển đổi: nước thành rượu, sự chết thành sự sống, đau khổ thành vinh quang, bệnh tật thành khỏe mạnh. Phép lạ cả thể sau cùng là Chúa Giêsu đã cho Lazarô sống lại. Ngài đã phán, “Ta là sự sống lại và là Sự Sống.” Còn phần thứ hai của Phúc Âm Thánh Gioan thì nhấn mạnh về tình thương của Chúa qua cái chết và sự Phục sinh của Chúa Kitô.

Chúa Giêsu kêu mời chúng ta hãy nhìn vào thế giới thiên nhiên chung quanh chúng ta. Chúng ta nhìn thấy gì? Chúng ta nhìn thấy bàn tay Thiên Chúa vẫn còn hoạt động trong sự chết và sự sống. Có rất nhiều triết thuyết về sự sống. Theo như thuyết Tiến Hoá, thì con người mỗi ngày đi dần đến chỗ tốt hơn. Còn theo triết Đông Phương, thì con người phải đầu thai cho đến khi nào đạt tới niết bàn. Còn theo triết thuyết của Chúa Giêsu thì thế giới thiên nhiên, lịch sử, trái đất, mỗi một con người, thì đang trong một tiến trình chết đi và sống lại. Thiên Chúa hiện diện trong mỗi cái chết, thế nhưng Ngài cũng không ngừng biến đổi chết thành cái sống.

Chúng ta thường thấy những bài thơ ca tụng những nhân vật kết thúc cuộc đời của họ cách vui vẻ. Tuy nhiên, theo cả bốn Phúc Âm, Chúa Giêsu đã không chết một cách vui vẻ. Ngài đã nói đến mỗi đau khổ trong tâm hồn của Ngài trong vườn Gethsemane. Ngài đã chịu bị bỏ rơi và phản bội. Ngài đã chịu bị đóng đinh... Bởi thế, chúng ta cần phải thâm tín một điều theo như Tân Ước nói đó là sự chết là sự chết: sự đau khổ, lo sợ, lo lắng... tất cả là sự thật. Tuy nhiên, Tân Ước cũng nói với chúng ta hãy ca tụng Chúa bởi vì quyền năng phục sinh của Ngài đang hiện diện trong mỗi một cái chết. Hãy ca tụng Chúa bởi vì mỗi lần chúng ta phải đương đầu với đau khổ thì chúng ta càng gần Thiên Chúa hơn nữa. Thiên Chúa đang yêu thương bạn, và Ngài đang mở ra cho bạn cuộc sống mới. Trong bài Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu đã hứa với chúng ta là “Thầy sẽ không bỏ chúng con mồ côi. Thầy đến cùng các con. Chẳng bao lâu nữa, thế gian sẽ không còn thấy Thầy. Phần các con, các con sẽ được thấy Thầy, vì Thầy sống và các con cũng sẽ sống” (Jn 14:18-19).

50.Sự sống mới

Câu lạc bộ “Bạn giúp bạn” hình thành tại Sài gòn năm 1996, do bác sĩ Nguyễn Bửu Hiền điều hành với sáu thành viên đều đã nhiễm HIV. Những “người bạn” này tự nghĩ: Cuộc đời mình dù đã tới dấu chấm hết, nhưng vẫn còn có thể có ích cho xã hội, họ đã dấn thân phục vụ bằng những việc đơn giản như an ủi, động viên và chăm sóc các bệnh nhân khác để chính họ cũng sẽ tìm thấy ý nghĩa cuộc đời.

Hiện nay, câu lạc bộ “Bạn giúp Bạn” đã có khoảng 500 thành viên tỏa mạng lưới ở khắp quận huyện. Ban điều hành gồm 12 người, trong đó có ba người Công giáo, riêng nữ tu Trần thị Kim Loan, dòng Da minh Tam Hiệp là phó chủ nhiệm phụ trách hoạt động xã hội và tham vấn cho người nhiễm HIV. Trụ sở đặt tại 43 đường Lam Sơn, quận Bình Thạnh.

Chị Kim Loan kể lại một kỷ niệm về một nhạc sĩ mất vào tháng 8 năm 1998. Trước đó, anh đã xin được chịu Bí tích Thánh tẩy với một đức tin mạnh mẽ: “Mỗi lần cùng với tôi ra vào bệnh viện Nhiệt Đới ở Chợ Quán, khi ngang qua tượng đài Đức Mẹ, anh thường đề nghị dừng lại cầu nguyện. Khi trước, mỗi đêm chơi nhạc, được bao nhiêu tiền anh đều phung phí hết. Bây giờ, anh đưa hết cho tôi vì muốn góp một phần khiêm tốn cho những bệnh nhân nghèo. Chính việc này đã giúp anh tìm thấy ý nghĩa của cuộc đời còn lại, và anh đã ra đi bình an trong tình yêu của Chúa”.

Đứng trước căn bệnh thế kỷ đầy nghiệt ngã, người nhạc sĩ này vẫn mang một phong thái an nhiên tự tại, chính là vì anh đã biết thoát ra khỏi nỗi đau của mình để hôn lên nỗi đau của kẻ khác. Anh dường như đã chết đi mà nay được sống lại, chỉ vì anh không còn loay hoay với nỗi bận tâm về mình, nhưng lại biết chia sẻ với nỗi đau của những con người bất hạnh hơn anh.

Kitô hữu là người tin vào Đấng đã chết và đã sống lại. Đấng đang sống sự sống tràn đầy sung mãn của Thiên Chúa, và Người mời gọi các tín hữu hãy ở lại trong Người cũng là ở trong Cha, và Thầy ở trong anh em”. Chính khi hiện diện một cách thâm sâu trong cung lòng của Thiên Chúa mà người tín hữu nhận được sự sống mãnh liệt phong phú của Đấng Phục sinh: “Vì Thầy sống và anh em cũng sẽ sống”. Thánh Phaolô đã cảm nghiệm rất sâu sắc về sự sống mới này khi người viết: “Tôi sống, nhưng không còn phải là tôi, mà là Đức Kitô sống trong tôi”.

Sức sống dồi dào ấy chỉ có thể phát huy và tăng trưởng đến mức sung mãn, là khi người tín hữu dám bước ra khỏi cuộc sống co cụm, ích kỷ của mình, để ôm lấy bao nỗi khốn khổ bất hạnh của anh em. Có yêu thương là có Chúa tỏ mình, có Chúa tỏ mình là có sức sống mới sẽ bùng lên, tuôn trào: “Ai yêu mến Thầy, thì sẽ được Cha của Thầy yêu mến. Thầy sẽ yêu mến người ấy, và sẽ tỏ mình ra cho người ấy”.

Nếu con người ngày nay muốn kéo dài sự sống, thì người tín hữu phải cho họ thấy đời sống trường thọ chỉ có ý nghĩa khi người ta biết sống đời phục vụ trong yêu thương.

Nếu con người ngày nay thích tiện nghi sung túc, thì người tín hữu hãy chứng minh cho họ rằng cuộc sống càng bớt hưởng thụ thì đời sống càng lành mạnh, thanh thoát.

Nếu con người ngày nay lo bảo đảm cho cuộc sống, thì người tín hữu hãy giới thiệu cho họ cái bảo hiểm an toàn nhất là sự sống nước trời.

Lạy Chúa xin tỏ mình ra cho chúng con, để chúng con được kiên vững giữa sóng gió cuộc đời. Xin ban sự sống Chúa cho chúng con, để cây đời chúng con mãi xanh tươi. Xin ban Thánh Thần Chúa cho chúng con, để cuộc đời chúng con bùng lên sự sống mới.

51.Dọn lòng đón nhận Thánh Thần

Sách Tông đồ Công vụ là cuốn Kinh thánh kể lại hoạt động của các Tông đồ sau khi Chúa Giê-su lên trời. Bài đọc I hôm nay cho thấy các hoạt động của Phi-líp-phê, Phê-rô và Gioan tại niềm đất Samaria, ngoài ranh giới Giêrusalem và Giuđêa. Như vậy, rõ ràng cuốn sách mang đúng tên người ta đặt cho. Việc rao giảng Chúa sống lại ở Samaria có phần khác với trong đất thuần Do thái, bởi Samaria vẫn bị người Do thái chính thống coi là không bao giờ được dự phần vào ơn cứu rỗi. Nhưng ba nhà truyền giáo Phi-líp-phê, Phê-rô và Gioan đã chia sẻ với họ ơn Chúa sống lại. Bằng lời nói và hành động, các ông đã làm chứng Chúa Giê-su vẫn còn đang sống và hoạt động cùng với các ông. Thực tế, họ đang làm công việc mà Chúa đã thực hiện trước khi Người chịu đóng đinh. Đó là chữa lành các bệnh tật, cho kẻ chết sống lại, kẻ què đi được, người mù thấy được, xua trừ thần ô uế, cho những kẻ phong cùi được sạch. Tóm lại, các ông thi ân giáng phúc cho những ai bất hạnh trong xã hội như Chúa Giê-su đã từng làm khi Người còn đi lại trên đất Palestin. Bài đọc cố tình bỏ qua chi tiết ông Simon phù thuỷ vì lý do phụng vụ. Chi tiết này quan trọng bởi nó cho thấy tính ngay thẳng, bất vụ lợi trong việc phục vụ Thiên Chúa: “Tiền bạc của anh tiêu tan luôn với anh cho rồi, vì anh tưởng có thể lấy tiền bạc mà mua ân huệ của Thiên Chúa chăng?” (8, 29) Liệu ngày nay chúng ta có được tinh thần thẳng thắn như Phêrô không? Hay cũng huờ theo thói tục thế gian, bắt chước Simon phù thuỷ mà cầu cạnh ân huệ Thiên Chúa bằng bổng lộc tiền tài? Nếu vậy, xin cũng noi gương Simon mà ăn năn sám hối: “Xin hai ông cầu cùng Chúa cho tôi, để không điều nào trong những điều các ông đã nói giáng xuống trên tôi.”

Tuy nhiên, cuốn sách không nguyên tập trung vào các Tông đồ. Chủ tâm chính yếu của thánh Lu-ca là bày tỏ sự hiện diện năng động của Chúa Thánh Thần qua sinh hoạt của các môn đệ Chúa Giê-su. Chúa Thánh Linh làm tăng trưởng Giáo hội một cách ngoạn mục qua các Tông đồ. Vì vậy, thánh nhân luôn lưu tâm ghi nhớ số lượng tín hữu mà Hội thánh gặt hái trong quá trình rao giảng khắp nơi. Sự trở lại của cư dân Samaria chứng tỏ tính phổ quát của Giáo hội Chúa và sứ vụ mà Ngài trao cho Tông đồ đang được thực hiện tốt đẹp. Sứ vụ này kéo dài mãi đến hôm nay và tiếp tục tới tận cùng thời gian. Nó không thuộc về tính quốc gia, dân tộc, màu da, ngôn ngữ hay cấp bậc xã hội. ngược lại, bài đọc cho thấy, bất cứ người nào lắng nghe và tuân giữ lời Thiên Chúa đều là thành phần của Giáo hội, họ sẽ được Thần khí Chúa Giê-su chấp nhận qua bí tích Rửa tội và Thêm sức. Họ là thành viên đầy đủ của cộng đoàn mới, dân tư tế của Thiên Chúa trong tinh thần và chân lý. Vậy thì, chúng ta hãnh diện và được an ủi khi tham dự các buổi phụng vụ. Vì chúng ta ôm ấp những thứ mà trên thế giới là nhân tố chia rẽ: Cấp bậc xã hội, kỳ thị màu da tiếng nói, giàu nghèo sang hèn, giới tính, tuổi tác, bệnh tật, tài năng, tiếng tăm,... Cho nên, chúng ta tự hỏi tình hình thực tế địa phương chúng ta nói lên điều chi? Có đúng Thần khí Chúa đang tụ họp tín hữu như thời các Tông đồ không? Câu trả lời là tính cực, khi nhìn vào tính đại đồng của cộng đoàn và những bí tích chúng ta nhận lãnh hằng ngày: Rửa tội, Thêm sức, Chữa lành bệnh nhân, rao giảng, Thánh thể,... Như vậy, sách Tông đồ công vụ là phúc âm của Chúa Thánh Thần và mỗi tín hữu chân chính là một sách Tin mừng mở ra, nhờ vào các hoạt động Ngài thực hiện nơi chúng ta. Dân ngoại sẽ nhận biết công việc của Ngài do đời sống Chúa Giê-su được trình bày nơi các tín hữu nhiệt thành. Họ sẽ được chào đón, nhập vào cộng đoàn những “kẻ được rửa tội nhân danh Đức Giê-su Ki-tô.” Nếu không hoặc cảm thấy như thành viên hạng hai thì lúc ấy, chúng ta đã rõ ràng thất bại, không hoạt động với Chúa Thánh Thần giống như Ngài đã thúc đẩy các Tông đồ rao giảng trên đất Samaria. Chúng ta xấu hổ, có lỗi với Hội thánh toàn cầu, phải thật lòng thống hối vì không làm tròn phận sự.

Thơ Phêrô được viết để an ủi giáo dân đang chịu bách hại khủng khiếp thời hoàng đế Domitian. (Thực ra, thánh Phêrô đã lãnh phúc tử đạo ở Rôma năm 64, thơ này viết khoảng năm 80-90 chỉ lấy danh hiệu và uy tín của ngài mà thôi). Nội dung thơ cho hay, đây không phải là cuộc bách hại tổng quát, nhưng chỉ có tính địa phương, do lòng thù ghét riêng tư; nói cách khác, do nếp sống thánh thiện của những kẻ tin vào Chúa Ki-tô, mà thiên hạ ganh ghét họ, đưa ra đàm tiếu và loại trừ. Xin nhớ lời hộ giáo của các thánh giáo phụ: “Nếu mang danh Ki-tô hữu là một tội, thì họ lấy chứng cớ nào mà bắt bớ các tín hữu?” Hay nói như tác giả thư thánh Phêrô: “Hãy giữ lương tâm ngay thẳng, khiến những kẻ phỉ báng anh em vì anh em ngay thẳng trong Chúa Ki-tô thì chính họ phải xấu hổ vì những điều họ vu khống?” Mới đây, tôi có mặt trong một nhóm học hỏi Kinh thánh. Chúng tôi suy tư về đoạn Kinh thánh hôm nay, một thành viên buột miệng phát biểu về chữ “chịu khổ”. Anh nói thao thao bất tận về những thánh giá Chúa gửi cho chúng ta. Trong khi nghe, tôi trộm nghĩ: “Thiên Chúa ghê gớm thật, giáng hoạ trên con người, bắt con người phải chịu khổ.” Có phải đó là những thánh giá mà Chúa Giê-su kêu gọi chúng ta gánh vác không? Thơ thánh Phêrô trả lời: “Chúng ta chịu khổ vì việc lành.” Đấy là thứ thánh giá các tín hữu vác hằng ngày để theo Chúa Giê-su. Mến Chúa yêu người, chúng ta phải trả giá. Những ai từ chối thánh giá, tìm kiếm sung sướng xác thịt không chứng minh được mình yêu mến Thiên Chúa. Họ giữ đạo bằng miệng lưỡi và là kẻ giả hình. Chúa chịu thương khó, bởi vì mang trong thận phận mình “gánh tội trần gian”. Nói cách khác, là thành phần nhân loại nên theo pháp lý, Ngài là tội nhân trước mặt Chúa Cha, do đó phải chịu hình phạt của pháp luật. Trái lại, chúng ta tìm cách trốn tránh gian khổ thì làm thế nào xứng đáng làm môn đệ Chúa Giê-su?

Cho nên, chúng ta chịu khổ vì việc lành, cũng như Chúa Giê-su chịu nạn vì tội lỗi nhân loại. Chúng ta phải sẵn sàng trả lẽ cho hy vọng của mình. Thay vì đối đầu với những sự dữ kẻ thù gây nên, chúng ta dồn tâm lực vào Chúa Giê-su, (Hãy tôn Người làm Chúa ngự trị trong linh hồn anh em) và giãi bày đức tin của mình hiền hoà cung kính, ngõ hầu thiên hạ nhận ra đức tin đó không phải của loài người mà là một ân huệ từ trời cao. Thời buổi ngày nay, các tranh cãi về tôn giáo dễ đưa đến những đổ vỡ, bên trong cũng như bên ngoài, nhiều khi là bạo lực, chiến tranh. Xem bản đồ thế giới, người ta phải rùng mình vì chia rẽ tôn giáo. Có lúc, những người cùng ngồi ghế nhà thờ lại là các đối thủ không đội trời chung vì ý kiến luân lý, đạo đức. Tuy nhiên, thư thánh Phêrô nhắc nhở: “Đấng công chính đã chết cho kẻ bất lương, hầu dẫn đưa chúng ta đến cùng Thiên Chúa.” Kẻ bất lương đó chính là nhân loại. Cho nên, chúng ta được hưởng ân huệ hoà giải với Thiên Chúa là do Đức Giê-su Ki-tô.

Hôm nay, chúng ta mừng sự kiện hoà giải trong bí tích Thánh thể. Bí tích đem lại ơn lành đích thực qua hoạt động phá vỡ mọi bức tường ngăn cách của Chúa Thánh Thần. Vừa qua, tôi hân hạnh được một cha xứ lân cận mời giảng tĩnh tâm cho các giáo dân, nhân dịp mùa chay. Khi chờ đợi, tôi đứng nói chuyện với một người đàn ông ở phòng mặc áo. Chúng tôi đứng gần một giỏ đựng rác. Trong giỏ, đầy những tờ rơi dư thừa. Chúng bàn về mọi đề tài tôn giáo và nhiều ít liên quan đến đức tin. Thí dụ, ngừa thai, phá thai, nghiên cứu tế bào gốc, bệnh Alzheimer, đồng tính luyến ái, chết êm dịu, án tử hình, v. v. Chúng tôi bàn bạc sơ qua một vài đề tài. Người đàn ông bốc ra một nắm giấy, đưa tôi xem và nói: “Thưa cha, thời con còn học ở trung học cơ sở làm chi có những chuyện như thế này.” Đúng vậy, nhưng bây giờ, chúng ta phải đối mặt với chúng trong cuộc sống hằng ngày. Người tín hữu không thể tránh né. Ngược lại, nên chấp nhận và bàn bạc với những người khác, bất cứ ai, để làm cho vấn đề được sáng tỏ, nhân lo.

52.Lề luật và tình yêu

Điều Chúa Giêsu dạy chúng ta hôm nay là: "Nếu anh em yêu mến Thầy thì sẽ giữ các giới răn của Thầy". Lời dạy của Chúa Giêsu xem ra không êm tai mấy. Hình như giữa tình yêu và lề luật có vẻ như xung khắc nhau. Tình yêu gợi cho ta cảm giác êm đềm, dịu ngọt. Tình yêu làm cho đời ta vui tươi thoải mái... Trong khi lề luật, các giới răn lại gây cho ta một cảm giác gò bó, trói buộc và mất tự do, nhưng nhờ lề luật & tình yêu chúng ta mới biết đường dẫn tới hạnh phúc.

Nhìn vào đời sống thường ngày chúng ta sẽ thấy được: Có nhiều cách để nói lên tình yêu thương dành cho một người nào đó. Chẳng hạn khi yêu thương ai, ta có thể cầu nguyện cho họ, nghĩ tốt về họ và thầm mong cho họ được nhiều may mắn. Thế nhưng ý nghĩ và tư tưởng thì trừu tượng, khó kiểm chứng. Có một phương tiện chắc chắn nhất để biểu lộ tình yêu thương, đó là việc làm. Chẳng hạn, vâng lời cha mẹ là cách diễn tả tự nhiên lòng hiếu thảo và yêu mến của con cái. Và đối với Chúa, việc làm đẹp lòng Chúa hơn hết, chính là yêu mến và tuân giữ những điều Chúa truyền dạy. Do đó, lòng yêu mến Chúa thật sự đòi hỏi ta giữ các điều răn của Chúa cũng là điều rất tự nhiên.

Như vậy khi suy nghĩ kỹ ta sẽ thấy lời dạy của Chúa Giêsu rất hợp tình hợp lý. Có thể nói: yêu mến và giữ lề luật chỉ là một dòng chảy duy nhất và rất tự nhiên. Tuân giữ các giới răn là sự thể hiện ra bên ngoài tình yêu ở bên trong. Và cũng thiếu sức sống khi giữ luật mà không có tình yêu. Không thể thiếu một trong hai. Không thể có tình yêu mà không có dấu hiệu gì được diễn tả ra bên ngoài.

Nếu đời sống chỉ có tình yêu mơ hồ, không được định hướng sẽ dẫn đến lối sống hoàn toàn dựa trên sở thích, cảm tính nhất thời. Ngược lại, đời sống sẽ trở nên nặng nề, máy móc nếu ta chỉ có cố gắng để vác cho xong cái ách lề luật. Một người trong tù cũng đang giữ luật, nhưng anh ta phải giữ luật trong đau khổ và nước mắt. Nhiều khi chính ta cũng đang tự giam mình trong một ngục tù vô hình của lề luật. Hoặc ta đang giữ luật trong sự kiêu ngạo như một Pharisêu. Tất cả những cách giữ luật đó không phải là điều Chúa Giêsu mong muốn.

Ta hãy nhìn vào gương thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu, ngài chu toàn mọi bổn phận cách thật hoàn hảo. Dù quét nhà, dù giặt dủ, dù làm vườn, dù dọn áo lễ, thánh nữ làm tất cả vì lòng yêu mến Chúa. Ngài thường nói: “Hãy nhìn hạt sương buổi sáng. Hạt sương tầm thường chẳng có giá trị gì. Nhưng khi ánh nắng mặt trời chiếu vào, hạt sương toả sáng lóng lánh như hạt ngọc quí giá. Những việc chúng ta làm chỉ là những hạt sương tầm thường. Nhưng tình yêu là ánh sáng mặt trời làm cho những việc tầm thường trở nên giá trị". Việc giữ luật của chúng ta sẽ là tầm thường, nặng nề nếu không xuất phát từ tình yêu.

Còn Thánh Phanxicô Atsidi có lòng mến Chúa và yêu người rất sâu xa. Một hôm, ngài gặp một người bạn, người này nói với ngài rằng ông ta không thể nào yêu mến Thiên Chúa và giữ giới răn của Chúa được. Đang khi hai người đi đường thì gặp một người hành khất vừa mù vừa què ngồi bên lề đường. Ngài dừng lại hỏi người hành khất: "Này anh, nếu tôi chữa cho anh thấy được và đi được thì anh có yêu mến tôi không?". Người hành khất trả lời: "Dạ thưa ngài, không những tôi yêu mến ngài, mà tôi còn xin dâng hiến trọn phần còn lại của đời tôi để phục vụ ngài". Nghe câu trả lời của người hành khất xong, thánh Phanxicô quay sang nói với người bạn: "Đó anh thấy không, người hành khất này chỉ thấy được, đi được mà còn hứa với tôi như thế huống hồ là anh, anh không những được Chúa dựng nên với chân tay mắt mũi lành lặn, Ngài còn chịu chết để cứu chuộc anh nữa, đang khi đáng lý ra anh phải chết vì tội của anh, vậy mà anh lại không yêu mến Chúa và sống theo lời dạy của Chúa sao?". Thiết tưởng lời của thánh Phanxicô cũng phải là tâm tình ta phải có trong đời sống của mình. Đó là thực sự yêu mến và giữ giời răn của Chúa để ta có được sự sống và hạnh phúc đích thực. Amen.