GIẢ HÌNH, GIẢ DỐI

(Suy niệm của Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng, OP.)

Rửa tay trước khi ăn, đối với người Do thái là một quốc tục, một thánh lệ. Các người Pha-ri-sêu và kinh sư nói riêng và dân Do thái nói chung, thường rất khắt khe với tục lệ này. Họ cho đó là một nghi thức truyền thống quan trọng phải tuân giữ triệt để, để tỏ ra mình thanh sạch trước mọi người. Cái tục rửa tay của họ rất phức tạp chứ không đơn giản như kiểu chúng ta rửa tay để ăn uống: rửa ngón tay, bàn tay, cổ tay. Phải đổ nước từ từ cẩn thận từng chút, từng chỗ… thật cầu kỳ, phiền phức. Khi rửa tay như vậy, họ nghĩ rằng họ đã làm đẹp lòng Thiên Chúa vì đã làm đúng luật lệ và họ tin rằng một nghi thức bên ngoài như vậy có sức làm cho họ được thanh sạch. Vì thế, khi thấy các môn đệ của Chúa ngồi vào bàn ăn mà không rửa tay, không làm theo tập tục của họ, họ bực tức khó chịu, nên đã hạch hỏi và bắt bẻ Chúa.

Nhân dịp này Chúa Giêsu đã dạy cho họ một bài học thế nào là bẩn hay sạch. Trước hết, Chúa trưng lời ngôn sứ I-sai-a: “Dân này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng, còn lòng chúng thì lại xa Ta”. Chúa nhắc lại lời này để tố cáo họ đã khoác bên ngoài một bộ áo đạo đức để che lấp đi những hành vi xấu xa tội lỗi bên trong. Như thế là giả hình, giả dối. Họ đã coi cái vỏ quan trọng hơn cái ruột; cái hình thức hơn nội dung; cái bên ngoài cần hơn tấm lòng.

Vấn đề rửa tay trước khi ăn. Thử hỏi việc rửa tay cần hay rửa tấm lòng là cần? Thật tình, nếu tay bẩn, chúng ta có thể dùng đũa, dùng thìa, chúng ta có ăn bốc đâu. Còn của ăn, tự nó là sạch, và được nấu nướng vệ sinh là sạch. Vì thế, Chúa nói cái làm cho bẩn là tấm lòng. Đúng vậy, lòng có đầy mới tràn ra ngoài bằng lời nói hay hành động: miệng nói ra những tư tưởng chất chứa trong lòng. Nếu đó là những tư tưởng tốt đẹp sẽ hướng dẫn con người hành động thiện hảo. Ngược lại, tư tưởng xấu sẽ dẫn người ta đến hành vi độc ác, xấu xa.

Thực vậy, chính cõi lòng mới là nguồn gốc của việc lành hay dữ, việc tốt hay xấu. Chính từ cõi lòng này mà sinh ra mười hai nết xấu Chúa kể trong Tin Mừng. Đó là mười hai tội chính và còn biết bao ác quả phụ tùng kèm theo nữa. Cho nên, người đời đã phải than rằng: “Sông sâu còn có kẻ dò. Lòng người nham hiểm ai đo cho tường”; “Lòng người thăm thẳm mù khơi. Không bờ không bến biết nơi nào dò”. Tục ngữ còn nói: “Khẩu Phật tâm xà” hay “Miệng thơn thớt, dạ ớt ngâm”, để diễn tả người mang mặt nạ giả danh bên ngoài với dụng ý che giấu lòng dạ hiểm độc bên trong; hạng người như hạng tú bà bị Nguyễn Du châm biếm trong truyện Kiều: “Bề ngoài thơn thớt nói cười. Mà trong nham hiểm giết người không dao”. Câu truyện sau đây là một bằng chứng: Trịnh Tụ là vợ của vua nước Sở, ghen tức với một mỹ nữ đã lọt vào mắt đen của nhà vua. Bà đã nghĩ ra một kế để hạ tình địch của mình. Một hôm, bà làm ra vẻ thân mật nói với mỹ nữ rằng: “Nhà vua có tính không thích người khác thở hơi vào mình. Nên khi vào hầu vua, thì phải giữ ý bịt mũi lại”. Mỹ nữ tưởng thật nghe theo. Mỗi lần tới hầu vua là lấy tay bịt mũi. Nhà vua lấy làm lạ hỏi tại sao vậy? Trịnh Tụ mau mắn trả lời: “Dạ thưa, người ấy sợ đại vương thân thể hôi hám, nên mới có cử chỉ như vậy”. Vua Sở giận truyền đem mỹ nữ cắt mũi đi. Lòng dạ con người thật nham hiểm.

Tuy nhiên chúng ta hãy nhớ: loài người không dò thấu được lòng nhau, nhưng Thiên Chúa thấu suốt cõi lòng mỗi người: “Ta là Thiên Chúa, Ta thấu suốt tâm can mỗi người từng gang tấc”, “Thiên Chúa, Đấng thấu suốt nơi kín nhiệm, sẽ thưởng công cho ngươi”, “Loài người nhìn bên ngoài, nhưng Thiên Chúa nhìn bên trong”, “Không có gì có thể che giấu được Thiên Chúa”…Lời Chúa thật rõ ràng, chúng ta không thể sống che giấu Thiên Chúa được. Chúng ta có thể sống đóng kịch, giấu diếm một số người, một số nơi, một số năm tháng, nhưng chúng ta không thể che giấu nổi Thiên Chúa.

Chúng ta hãy suy nghĩ xem: chúng ta có thường mắc phải cái tật xấu giả hình, giả dối của những người Pha-ri-sêu và kinh sư không? Chúng ta có coi nước sơn bên ngoài quan trọng hơn thứ gỗ bên trong không? Chúng ta nghĩ gì về một đời sống đạo đức, sốt sắng đọc kinh dâng lễ, nhưng có thể bị đánh giá là chỉ tôn kính Chúa bên ngoài môi miệng, còn lòng thì xa Chúa? Sống với nhau, chúng ta có đối xử với nhau theo kiểu chỉ có bề ngoài không? Lời Chúa nhắc nhở chúng ta hãy nhìn lại cách sống của mình. Ít nhất một bài học chúng ta có thể rút ra từ bài Tin Mừng là: cố gắng thành thật với chính mình và lo hoán cải sửa đổi bên trong hơn là lo trang điểm, trình diễn bên ngoài. Thà “xanh vỏ đỏ lòng” còn hơn là “Tốt mã rã đám”.

66. Giáp mặt – Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng

Tại thủ đô Hà Nội, cách đây ít lâu, có một cuộc triển lãm, lấy tên là “hàng thật hàng giả”. Cuộc triển lãm này nhằm giới thiệu bộ mặt hàng hóa trong bối cảnh thị trường hiện nay, để nhà sản xuất và người tiêu dùng có cơ hội nắm vững tình hình. Qui mô triển lãm không lớn, thời gian trưng bày không lâu, nhưng ý nghĩa của nó được đánh giá không phải là nhỏ. Bởi lẽ nó gợi mở một dư luận đúng đắn trong đạo đức kinh doanh, nhằm tẩy chay hàng giả và cổ võ hàng thật, đồng thời góp phần hình thành một cung cách làm ăn sao cho chữ tín được tôn trọng và bảo vệ. Nhiều tờ báo đã đánh giá cao cuộc triển lãm này, có báo cho rằng đó là “một cuộc giáp mặt đầy lý thú”.

Bài Tin Mừng hôm nay, dầu chẳng liên quan gì đến cuộc triển lãm, nhưng cũng diễn ra như một cuộc giáp mặt giữa một bên là những người Pha-ri-sêu và kinh sư, còn bên kia là Chúa Giêsu và các môn đệ, với câu hỏi mở đầu xoay quanh vấn đề “sạch và dơ” theo luật lệ, để rồi cuối cùng trong câu trả lời mang tính cật vấn, Chúa Giêsu đã trực tiếp tố giác một lối sống đạo đức giả hình, và qua đó gián tiếp dạy bảo một lối sống mới trong đạo đức đích thực.

Trong Tin Mừng chúng ta hay nghe nói đến những người Pha-ri-sêu và kinh sư. Đây là những người sinh ra và lớn lên trong bầu khí đạo giáo, có người lại được huấn luyện nâng cao để trở thành những chuyên viên luật lệ, cuộc đời họ dường như gắn bó với luật lệ. Nếu chỉ có thế thì chẳng có gì phải nói, nhưng đàng này, dần dần họ cấu kết với nhau thành một nhóm nắm quyền giải thích và áp dụng luật lệ, để rồi tha hồ thao túng đến nỗi lấn lướt cả quyền lập pháp khi họ tự ý thêm bớt đủ điều, làm cho luật lệ mất đi dáng dấp nguyên thủy, đành lép vế dưới lớp áo truyền thống phàm nhân. Trên cơ sở đó, Chúa Giêsu đã tố giác: “Các ông gạt bỏ điều răn Thiên Chúa mà giữ lấy tập tục loài người”.

Rồi như một hệ lụy, những người Pha-ri-sêu và kinh sư thường xuất hiện công khai qua dáng vẻ tự phụ, cánh tay họ thò vào mọi ngõ ngách của cuộc sống: dòm ngó, xét nét, hạch sách người khác ngay trong những điều nhỏ nhặt như việc các môn đệ không rửa tay trước khi ăn kể lại trong Tin Mừng hôm nay.

Nhưng chính ở đây, bằng thái độ không khoan nhượng, Chúa Giêsu đã giật rơi chiếc mặt nạ đạo đức trên khuôn mặt họ, để trần trụi ra họ chỉ là những kẻ giả hình. Rõ trơ trẽn, xấu mà hay làm tốt. Điều làm cho người ta thành dơ bẩn không phải ở chỗ giữ hay không giữ tập tục rửa tay trước khi ăn mà chính là tâm địa của người ta. Đạo đâu phải là tuân giữ các tập tục và thực hành các nghi thức mà là một thái độ sống.

Thế là người cật vấn bây giờ trở thành kẻ bị cật vấn. Qua những người Pha-ri-sêu và kinh sư, Chúa Giêsu tố giác một lối sống giả hình, giả dối: thể hiện bên ngoài thì khác và trong lòng thì nghĩ khác, như tục ngữ đã nói: “Khẩu Phật tâm xà” hay “Miệng thơn thớt dạ ớt ngâm” để diễn tả những người mang mặt nạ giả danh tốt đẹp bên ngoài với dụng ý che giấu lòng dạ hiểm độc bên trong. Hạng người như hạng tú bà bị Nguyễn Du châm biếm trong truyện Kiều: “Bề ngoài thơn thớt nói cười, mà trong nham hiểm giết người không dao”.

Chúng ta có thường mắc phải cái tật xấu giả hình, giả dối của những người Pha-ri-sêu và kinh sư không? Chúng ta có coi nước sơn bên ngoài quan trọng hơn thứ gỗ bên trong không? Sống với nhau, chúng ta có đối xử với nhau theo kiểu chỉ có bề ngoài không? Lời Chúa hôm nay nhắc nhở chúng ta hãy nhìn lại cách sống của mình.

Không những chúng ta không được sống giả hình, giả dối mà còn phải đấu tranh chống lại những cái giả chung quanh nữa. Những cái giả này ngày nay xuất hiện dưới nhiều hình thức và ở nhiều cấp độ khác nhau giữa chốn chợ đời, cụ thể nhất là hàng giả và thuốc giả. Mỗi cái giả đều có cái giá của nó trong sự tác hại: hàng giả gây nên “tiền mất” cho người mua sắm, thuốc giả gây thêm “tật mang” cho kẻ tin dùng. Còn người ta, một khi đã trở thành giả, như giả nhân giả nghĩa thì quả là một thảm họa không chỉ cho bản thân mà còn cho những người lân cận nữa. Trong cuộc chơi, như trong bóng đá chẳng hạn, động tác giả được xem là mưu trí, nhưng trong cuộc đời, động tác giả chỉ có thể là trò trí trá của những con người đã đánh mất phẩm chất đạo đức nơi mình.

Cuộc giáp mặt giữa những người Pha-ri-sêu và kinh sư với Chúa Giêsu và các môn đệ trong Tin Mừng hôm nay nhắc nhở chúng ta liên tưởng tới những cuộc giáp mặt khác trong cuộc đời. Quả thực, dù muốn dù không chúng ta cũng sẽ thấy, sẽ gặp, sẽ chứng kiến những cuộc giáp mặt cụ thể và quyết liệt, như giữa hàng thật và hàng giả, của công và của tư, phim sạch và phim đen, mặt phải và mặt trái v.v… không có sẵn giải pháp cho từng trường hợp, nhưng vẫn có lời gọi hãy đứng về phía chân lý và hãy sống trung thực trong bất cứ trường hợp nào.

Dĩ nhiên sự thật tất thắng, nhưng đường đi đến sự thật là cả một cuộc đấu tranh sinh tử một mất một còn. Phân biệt thật giả đã khó, yêu mến và thi hành sự thật lại càng khó hơn, nó đòi hỏi lý trí và ý chí cũng như sự trợ giúp của ơn thánh. Vì thế, lời Chúa hôm nay nhắc nhở chúng ta hãy nhận diện lại cuộc sống đạo đức của mình, đồng thời cũng là lời mời gọi hãy giành lấy phần thắng giữa những cuộc giáp mặt trong đời.

67. Thế nào là một người có lòng đạo đức thực sự

(Suy niệm của Lm. Đan Vinh)

HỌC LỜI CHÚA

Ý CHÍNH:

Trong bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu đã tranh luận với các người Pharisêu và kinh sư, về việc “thanh sạch” và “nhơ uế” theo Lề Luật. Đức Giêsu đã dùng lời ngôn sứ Isaia để phê phán thứ tôn giáo hình thức vụ luật của các người Pharisêu và kinh sư. Họ lầm lạc khi bỏ thi hành giới răn Thiên Chúa để tuân giữ cặn kẽ tập tục của loài người. Theo Người, lòng đạo đích thực không dựa trên việc làm hình thức theo Luật, nhưng ở tại tâm tình mến Chúa khi làm các việc ấy.

CHÚ THÍCH:

– C 1-2: + Những người Pharisêu: Pharisêu hay Biệt phái là “Những kẻ sống tách biệt”. Thành viên trong nhóm phần đông là thường dân thuộc giai cấp trung lưu. Tuy nhiên cũng có một số tư tế, Lêvi và kinh sư. Thời Đức Giêsu, nhóm này được dân chúng kính trọng vì có đời sống đạo đức gương mẫu. Họ thường thành lập những cộng đoàn nhỏ, chuyên cần suy niệm Kinh Thánh và tuần giữ cặn kẻ mọi điều Luật Môsê dạy, Họ tin kẻ chết sống lại, có thiên sứ và quỷ thần, trái với người phái Xađốc (x. Cv 23,7-8). + và kinh sư: Kinh sư hay luật sĩ là những nhà chuyên môn về Thánh kinh vì nghiên cứu Thánh kinh kỹ lưỡng và lâu dài. Số ít trong nhóm kinh sư là tư tế, nhưng phần lớn là thường dân ủng hộ lập trường của nhóm Pharisêu. Họ có uy tín và ảnh hưởng lớn trong dân. Các kinh sư là người giải thích và áp dụng Luật Môsê vào đời sống của dân chúng. Các kinh sư cùng với thượng tế và kỳ mục là ba thành phần trong Thượng hội đồng Do thái tại Giêrasalem (x. Cv 23,6). + Về quan hệ giữa Đức Giêsu với các người Pharisêu và kinh sư: Nói chung Tin mừng phê phán mạnh mẽ các người Biệt phái và kinh sư: Gioan Tẩy giả gọi họ là “nòi rắn độc”, do thái độ cố chấp không chịu hồi tâm sám hối để sinh hoa trái của họ (x. Mt 3,7-10). Đức Giêsu đòi môn đệ phải công chính hơn các kinh sư và người Pharisêu (x. Mt 5,20). Người đã kiện toàn Luật Môsê và sửa đổi các lời giải thích hẹp hòi vụ Luật của họ về sự giận ghét tha nhân (x. Mt 5,21-26), về tội ngoại tình (x. Mt 5,27-30) về việc ly hôn (x. Mt 5,31-32), về sự thề thốt ( Mt 5,33-37), về sự trả thù (x. Mt 5,38-40) và cách đối xử với kẻ thù (x. Mt 5,43-48). Đức Giêsu cũng quở trách họ về nhiều tật xấu như: tự mãn về công đức của mình (x. Lc 18,9-14), khinh thường tha nhân (x. Mt 9,10-13), khinh “dân đen” không biết Luật (x. Ga 7,49), nói mà không làm (x. Mt 23,2-3), ham mê danh vọng (x. Mt 23,6-7), dẫn đường đui mù (x. Mt 23,16-22), coi trọng điều tùy phụ mà bỏ qua điều chính yếu (x. Mt 23,23-26), đạo đức giả hình (x. Mt 23,27-28). Về phần các kinh sư: Họ nói Người bị quỷ ám (x. Mc 3,22). Họ liên kết với nhóm Hêrôđê tìm cách chống lại Đức Giêsu (x. Mc 3,6). Sau phép lạ cho Ladarô sống lại, các người Pharisêu cùng với Thượng Hội Đồng quyết định giết Đức Giêsu (x. Ga 11,53). Tuy nhiên, trong số các người Pharisêu thuộc Thượng Hội Đồng Do thái cũng có ông Nicôđêmô đã lên tiếng bênh vực Đức Giêsu (x. Ga 7,50-52) và ông Gamaliên đã bào chữa cho các Tông đồ (x. Cv 5,34-39). Thời Giáo Hội Sơ Khai, cũng có một người Pharisêu tên là Saun, quê thành Tácxô, đã cải đạo Do Thái và trở thành môn đệ Đức Giêsu là thánh Phaolô (x. Cv 22,1-21). + Họ từ Giêrusalem mà đến: Nghe biết về các hoạt động của Đức Giêsu ở Galilê, các người có trách nhiệm về tôn giáo ở thủ đô Giêrusalem đã phái người đi điều tra thực hư. + Dùng bữa mà tay còn ô uế: Các kinh sư ở Giêrusalem coi việc dùng bữa mà không rửa tay là làm cho con người ra ô uế theo Luật. Việc rửa tay ở đây không nhằm giữ vệ sinh, mà để thanh tẩy tâm hồn theo lễ nghi của đạo Do thái.

– C 3-4: + Người Do thái: Ở đây chỉ về mọi người dân Do thái. Nhưng ở nhiều chỗ khác nhất là trong Tin Mừng Gioan, “Người Do Thái” ám chỉ những kẻ thù ghét chống đối Đức Giêsu (x. Ga 2,18; 5,18; 6,41; l 8,22.48; 9,18). + Rửa tay: Luật Môsê đề ra nhiều điều khoản buộc phải thanh tẩy bằng nước như: Khi chuẩn bị lãnh chức vụ (x. Xh 29,4), trong lễ Xá Tội (x. Lv 16,4.24), khi lỡ tay chạm đến xác chết (x. Lv 11,40 ; 17,15), khi thanh tẩy khỏi ô uế bởi bệnh phong cùi (x. Lv 14,8), thanh tẩy khỏi ô uế dục tình (x. Lv 15,1-32). Về sau tập tục còn quy định lễ nghi thanh tẩy cách tỉ mỉ hơn như: Phải lấy nước ở trong bình bằng đồng hay bình sành… Phải rửa từ khuỷu tay xuống… Phải rửa hai lần: Lần trước để làm sạch tay bẩn, lần sau để làm sạch nước bẩn còn dính trên tay…

– C 5-8: + Sao các môn đệ của ông không theo truyền thống của tiền nhân, cứ để tay ô uế dùng bữa?: Mọi người Do Thái đều giữ các tập tục tẩy rửa, nhưng người Do Thái miền Giuđê vì gần Giêrusalem nên tuân giữ khỏan luật này chặt chẽ hơn miền Galilê, vì người miền Galilê thường xuyên tiếp xúc với dân ngoại và vì đất đai khô cằn ít nước hơn. Từ đó ta hiểu lý do tại sao các môn đệ của Đức Giêsu vốn xuất thân từ miền Galilê, đã không giữ tập tục rửa tay trước khi dùng bữa. + Những kẻ đạo đức giả: Đức Giêsu gọi các người Pharisêu và kinh sư từ Giêrusalem kia là những kẻ đạo đức giả, nghĩa là chỉ lo làm các việc đạo đức hình thức bề ngoài, mà thiếu tâm tình mến Chúa bề trong. + “Dân này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng, còn lòng chúng thì lại xa Ta. Chúng có thờ phượng Ta thì cũng vô ích, vì giáo lý chúng giảng dạy chỉ là giới luật phàm nhân”: Những điều ngôn sứ Isaia tuyên sấm Lời Đức Chúa trách dân Do Thái thời xưa, đã được Đức Giêsu áp dụng cho các người Pharisêu và kinh sư Do Thái hôm nay khi họ tiếp tục coi trọng các truyền thống của loài người hơn giới răn của Thiên Chúa.

– C 14-15: + Không có cái gì từ bên ngoài vào trong con người…: Luật Môsê (Lv 11,1-30) qui định một số loài vật thanh sạch và ô uế như sau: Loài vật thanh sạch mà người Do thái được ăn là: Mọi thú vật có mòng chân chẻ làm hai và nhai lại, các vật sống dưới nước có vây có vảy. Loài vật ô uế không được ăn và không được đụng đến xác chết của chúng là: Lạc đà, ngân thử, thỏ rừng, heo; Tất cả các loài sống dưới nước mà không có vây, không có vẩy; Một số loài chim như đại bàng, diều hâu, ó biển… Chuột, thằn lằn, tắc kè…+ Về vấn đề đồ ăn thanh sạch và ô uế: Đức Giêsu có một quan điểm vừa khác biệt với Luật Môsê vừa kiện toàn Luật này khi tuyên bố: Mọi đồ ăn tự nó là sạch (x. Mc 7,18). Cái có thể bị dơ, phát ra điều dơ, làm cho người ta ra dơ, chính là “lòng” người, vì: “Lòng đầy thì miệng mới nói ra” (x. Lc 6,45).

– C 21-23: + Từ bên trong, từ lòng người, phát xuất những ý định xấu…: Đức Giêsu giải thích thêm về Luật cấm: Đó là những người có lòng dạ hư hỏng, tư tưởng xấu xa, tâm tình gian ác, ý định bất chính…. + Tất cả những điều xấu xa đó, đều từ trong xuất ra: cái làm ô uế con người, bắt nguồn từ trong tâm hồn hay lương tâm, chứ không phải là các thức ăn từ bên ngòai ăn vào.

CÂU HỎI:

1) Bạn biết gì về các người Pharisêu và kinh sư Do thái thời Đức Giêsu?

2) Trong thời gian giảng đạo, quan hệ giữa Đức Giêsu với các Biệt phái và kinh sư thế nào?

3) Các Biệt phái và kinh sư trong Tin Mừng hôm nay từ đâu đến với Đức Giêsu và chất vấn Người về vấn đề gì?

4) Luật Môsê buộc người Do thái phải thanh tẩy bằng nước trong những trường hợp nào? Về sau, các kinh sư còn giải thích thêm về khoản luật này ra sao?

5) Tại sao môn đệ Đức Giêsu lại không giữ tập tục rửa tay trước khi dùng bữa?

6) Tại sao Đức Giêsu gọi các Biệt phái và kinh sư là bọn đạo đức giả?

7) Đức Giêsu đã trích dẫn lời nào của ngôn sứ Isaia trách dân Do thái?

8) Theo Luật Môsê thì đồ ăn nào được coi là sạch và đồ ăn nào bị coi là nhơ uế?

9) Quan điểm của Đức Giêsu về sự sạch hay nhơ uế của đồ ăn ra sao? Điều thực sự làm cho tâm hồn người ta ra nhơ uế là gì?

SỐNG LỜI CHÚA

LỜI CHÚA: Chúa phán: “Các ông gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa mà duy trì truyền thống của người phàm” (Mc 7,8)

CÂU CHUYỆN:

1) Lối giữ đạo hình thức

Bác-Cơ-Lây (Barclay) kể một câu truyện khác như sau: Có một người Hồi Giáo kia tìm cách giết một kẻ thù để giành quyền kết hôn với một cô gái đẹp. Một hôm, gặp kẻ thù ở chỗ vắng vẻ và nhân lúc kẻ kia không đề phòng, hắn ta rút dao chém một nhát khiến người kia bị thương vội vàng bỏ chạy. Người Hồi Giáo đã đánh lén kia liền tiếp tục truy đuổi, quyết tâm tiêu diệt tình địch bằng được. Trong lúc đang hăng hái đuổi theo thì bỗng nghe thấy một hồi chuông nhà thờ Hồi giáo gần đó báo giờ phải cầu kinh ban chiều, hắn ta lập tức nhảy xuống khỏi mình ngựa, trải chiếc chiếu luôn mang theo bên mình, quỳ hướng mặt về thủ đô Méc-ca đọc bài kinh chiều thật mau, rồi sau đó lại leo lên mình ngựa tiếp tục cuộc truy đuổi tiêu diệt kẻ thù!!!

2) Tên cướp ăn chay

Một hôm, Cha Mơrây (Murray) đang âm thầm đi trên một phố vắng vào lúc đêm khuya để mang Mình Chúa cho một bệnh nhân sắp chết. Khi đi tới một góc phố vắng, bỗng một tên cướp nhảy xồ ra chĩa súng về phía cha ra lệnh: “Đứng lại! Mau nộp tiền ra đây, nếu không tao bắn chết! “Cha Mơ-rây sợ hãi vội vàng mở nút chiếc áo khoác đang mặc và lấy ra một chiếc ví. Tên cướp trông thấy chiếc áo đen của giáo sĩ cha mặc trong chiếc áo khóac, trên cổ có “côn” màu trắng, thì hắn biết là linh mục. Hắn lập tức dịu dọng và ấp úng nói: “Thưa cha, con rất tiếc vì con không biết là cha. Con thành thật xin lỗi cha. Xin cha vui lòng cất tiền đi”. Bây giờ cha Mơ-rây mới hòan hồn trở lại. Ngài móc trong túi ra một gói thuốc lá và mời hắn một điếu! Nhưng thật bất ngờ! Tên cướp xua tay từ chối với lời giải thích như sau: “Xin cám ơn cha, con đã dốc lòng chừa bỏ tật hút thuốc lá trong Mùa Chay này rồi!!!”.

3) Lòng mến thực sự biểu lộ qua hành động yêu thương:

Một nhà triệu phú kia khi chết đi đã di chúc để lại toàn bộ gia tài to lớn cho một người con đi du học nước ngoài từ nhỏ, nên không ai trong dòng họ còn nhớ được khuôn mặt của anh. Sau khi tin tức về cái chết của nhà triệu phú được đăng lên báo thì có ba chàng thanh niên đến tự nhận là con traqi duy nhất của nhà triệu phú để yêu cầu được lãnh phần sản nghiệp. Sau khi suy nghĩ một lát viên quan tòa đã cho phóng lớn bức hình chụp chân dung của nhà triệu phú, rồi trao ba khẩu súng cho ba chàng thanh niên kia và bảo: Ai trong ba người bắn trúng mắt của nhà triệu phú thì sẽ được lãnh phần gia nghiệp của ông để lại. Chàng thanh niên thứ nhất đến và giơ súng bắn. Chàng thanh niên thứ hai cũng thế. Cả hai viên đạn đều bắn gần trúng mắt của bức hình. Đến phiên anh chàng thứ ba cầm súng với vẻ mặt u buồn. Anh ta im lặng suy nghĩ và cuối cùng nói: “Tôi chịu thua vì tôi không thể cầm súng nhắm bắn vào mặt của ba tôi”. Viên quan toà liền tuyên bố: “Chính người thanh niên thứ ba mới thực sự là con trai duy nhất của nhà triệu phú, vì suy nghĩ và hành động của anh đã chứng tỏ anh thực sự là con trai của ông triệu phú”.

Cũng vậy, lòng mến Chúa đích thực phải biểu lộ qua việc yêu người thân cận như yêu bản thân mình, như Chúa Giêsu đã yêu thương chúng ta và mời gọi chúng ta học tập sống theo. Chính lòng mến Chúa bên trong được thể hiện qua hành động bác ái cụ thể bên ngoài mới là bằng chứng tích cực chứng tỏ một người có lòng đạo đức thực sự.

THẢO LUẬN:

1) Phải chăng chúng ta nên bỏ các việc đạo đức bề ngoài như: làm dấu Thánh giá, dự lễ, rước sách, ngắm nguyện, ăn chay, kiêng thịt, bố thí… mà chỉ cần “giữ đạo tại tâm” là đủ? 2) Tuần này bạn sẽ làm gì để chứng tỏ lòng mến thực sự?

SUY NIỆM:

1) Lòng đạo đức thực sự không hệ tại ở kinh kệ dài dòng:

Người Hồi Giáo trong câu chuyện trên đã tuân giữ luật đọc kinh 5 lần mỗi ngày của đạo Hồi, nhưng lại không ngần ngại phạm tội ác nhúng tay vào máu của kẻ thù. Rồi tên cướp công giáo trong câu chuyện thứ hai đã quyết tâm bỏ thuốc lá để tỏ lòng sám hối Mùa Chay, nhưng lại đi trấn lột tài sản của kẻ khác. Rồi các người Pharisêu và kinh sư Do thái tuy giữ nghiêm ngặt tập tục thanh tẩy bằng nước trước khi dùng bữa, nhưng lại coi thường điều răn quan trọng của Thiên Chúa là “thảo kính cha mẹ”, khi cho phép con cái lấy của cải lẽ ra dùng để nuôi dưỡng cha mẹ già yếu, biến của đó thành “Cô-ban”, nghĩa là “Của Thánh đã hiến dâng cho Thiên Chúa”, rồi không cho con cái phải phụng dưỡng cha mẹ già yếu nữa! Cũng vậy, ngày nay có những người chỉ chú trọng làm một số việc đạo đức theo luật như đọc kinh, dự lễ Chúa Nhật, ăn chay kiêng thịt, bố thí… mà không chú trọng thanh tẩy tâm hồn, không giữ luật công bình bác ái trong cách ứng xử với tha nhân.

2) Mến Chúa thực sự bên trong phải được biểu lộ qua yêu người bên ngoài:

Lời Chúa hôm nay nhắc nhở chúng ta rằng: Truyền thống cha ông, luật lệ và các lễ nghi đối với Thiên Chúa đều tốt và cần được duy trì, nhưng không được quên điều quan trọng không kém là phải thực thi giới răn yêu người. Tôn kính Thiên Chúa bằng việc dự lễ đọc kinh là bổn phận căn bản của người tín hữu, nhưng cần làm những việc đạo đức ấy với một “trái tim mới” và một “Thần Khí mới” (x. Ed 18,31) theo gương mẫu và lời dạy của Đức Giêsu.

3) Muốn có lòng mến Chúa thực sự phải bắt đầu từ trái tim:

Lệnh truyền của Đức Chúa cho dân Ítraen: “Ta sẽ thanh tẩy các ngươi. Ta sẽ ban cho các ngươi một trái tim mới” (Ed 36,25tt). Đổi mới được trái tim tức là đổi mới được tất cả. Lời Chúa hôm nay là một lời nhắc nhở mỗi người tín hữu chúng ta: Truyền thống, luật lệ và nghi thức cử hành tại nhà thờ đều là việc cần thiết phải làm, nhưng không được quên điều căn bản của Luật Pháp là thực hành mến Chúa yêu người. Tôn kính Thiên Chúa qua việc đạo đức phụng vụ tại nhà thờ là điều cần phải làm, nhưng điều quan trọng hơn là ta phải có lòng mến Chúa kèm theo đức yêu người trong cuộc sống tại gia đình, khu xóm và xã hội… như lời Chúa dạy: “Từ lòng người, phát xuất những ý định xấu: tà dâm, trộm cắp, giết người, ngoại tình, tham lam, độc ác, xảo trá, trác táng, ganh tỵ, phỉ báng, kiêu ngạo, ngông cuồng”. Người tín hữu chúng ta cần phân biệt trong Luật pháp đâu là điều chính đâu là điều phụ. Cần ưu tiên thực hành điều chính trước, rồi sẽ đương nhiên thực hiện được mọi điều tùy phụ liên quan theo sau.

4) Muốn có lòng mến thực sự phải năng xin ơn Chúa giúp:

Nguyên việc tuân giữ các việc đạo đức như dự lễ đọc kinh, ăn chay kiêng thịt, làm việc bác ái… cũng chưa chứng tỏ người ta có lòng đạo đức thực sự, vì họ có thể làm các việc đó để khoe khoang công đức và được người đời ca tụng… hơn là làm vì lòng mến Chúa, như ngôn sứ Isaia đã tuyên sấm lời Chúa trách dân Ít-ra-en: “Dân này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng, còn lòng chúng thì ở xa Ta” (Mc 7,6; Is 29,13). Để chứng tỏ lòng đạo đức thực sự, chúng ta phải cầu nguyện kết hiệp với Chúa Giêsu, như thánh Phaolô đã dạy: “Tình yêu Đức Kitô thôi thúc chúng tôi” (2 Cr 5,14).- “Từ nay tôi sống, nhưng không còn phải là tôi, mà là Đức Kitô sống trong tôi” (Gl 2,20). Mỗi ngày chúng ta nên làm việc bổn phận như đi học, đi làm, phục vụ tha nhân… kèm theo một lời nguyện tắt như: “Lạy Chúa Giêsu. Con xin làm việc này để biểu lộ lòng con yêu mến Chúa và cầu nguyện cho một người lương quen biết sớm nhận biết yêu mến Chúa”.

LỜI CẦU:

Lạy Chúa Giêsu. Xin biến đổi trái tim con nên giống trái tim Chúa. Ước gì con nhìn mọi sự mọi người với một cái nhìn bao dung đầy yêu thương noi gương Chúa xưa. Xin ban Thánh Thần Tình yêu đốt nóng lòng con. Xin giúp con siêng năng tham dự thánh lễ và rước lễ mỗi ngày cách sốt sắng, để kín múc được sức sống ân sủng từ nguồn mạch yêu thương vô tận là Thánh Tâm Chúa, để con gieo rắc tình thương của Chúa đến cho mọi người, an ủi những người đau khổ, chia sẻ cơm bánh cho kẻ khó nghèo, phục vụ những người bệnh tật và bị bỏ rơi… hầu con có thể trở nên môn đệ thực sự của Chúa.

X) Hiệp cùng Mẹ Maria.- Đ) Xin Chúa nhậm lời chúng con.

68. Luật Chúa luật người, điều nào trọng hơn?

(Suy niệm của Lm Jos. Phạm Ngọc Ngôn, Csjb)

Chúng ta biết trong thời gian Chúa Giêsu cùng các môn đệ bôn ba khắp đó đây để rao giảng Tin mừng, đã có không ít người bị cuốn hút vào lời rao giảng cũng như những việc Người làm. Thế nhưng cũng không thiếu những kẻ bước theo Chúa không ngoài mục đích để theo dõi, rình mò. Và chắc chắn trong số đó không thể không có “mật thám” của những người Pharisêu và Kinh sư được “cài” vào trong đám dân chúng để rồi sau khi “phát hiện” ra rằng các môn đệ Chúa dùng bữa mà không rửa tay theo đúng truyền thống của tiền nhân. Vì thế, họ lên tiếng phàn nàn, trách móc và chất vấn Chúa Giêsu. Trước vấn đề này, chúng ta hãy xem quan điểm của Chúa Giêsu thế nào.

Người Dothái từ lâu vẫn giữ rất cẩn thận luật sạch – dơ. Họ giữ cẩn thận đến mức lẫn lộn chẳng biết cái nào chính cái nào phụ nữa. Chung quy cũng bởi vì mấy ông lãnh đạo của họ “thừa giấy vẽ voi”, vẽ rồng vẽ rắn vào đấy. Chúng ta biết rằng đạo Dothái chỉ buộc các Tư tế thuộc chi tộc Aharon rửa tay trước khi cử hành tế tự (x. Xh 30,17-21). Ấy vậy mà những “ông kẹ” này lại áp đặt cho tất cả mọi người Dothái phải thực hiện hành vi này ngay cả trước lúc dùng bữa. Lý do vì họ nại cớ rằng mọi bữa ăn đều là hành vi tôn giáo và do đó tất cả dân Dothái đều là dân Tư tế. Để biện minh cho cách lập luận này, họ gán tất cả cho Môsê đã truyền lại. Thế là “dân đen nhà ta” cứ thế tối mắt tối mũi tuân chỉ, còn họ thì rình rình mò mò để theo dõi, để bắt bớ, để trừng phạt những ai không tuân hành.

Chúng ta biết rằng, chính điều luật Thiên Chúa đượclưu truyền mới là truyền thống đích thực, một truyền thống phát xuất từ chính Thiên Chúa tuôn chảy đến con người, chứ không phải là thứ truyền thống do con người đặt ra, và, tệ hơn nữa, đặt ra để phục vụ cho những lợi ích nhỏ nhen và thấp hèn. Vì lẽ đó, trước sự phản ứng của mấy “ông kẹ” này, Chúa Giêsu đã cho họ thấy rằng lời Ngôn sứ Isaia xưa nói về họ quả không sai “dân này thờ Ta bằng môi miệng, nhưng lòng chúng thì xa Ta” (Is 29,13).

Chúa Giêsu đã chỉ cho họ thấy rằng điều căn bản nhất là điều răn của Thiên Chúa lẽ ra họ phải nhất mực tuân giữ; thì trái lại, họ lại quá chú trọng đến truyền thống của cha ông họ là những truyền thống đến từ người phàm; họ quan trọng hoá những hình thức bên ngoài mà quên mất những hành vi phượng tự xuất phát từ bên trong tâm hồn. Do đó, giáo huấn của Chúa Giêsu như một lời cảnh tỉnh, giúp họ tỉnh ngộ trước những việc làm đầy tính hình thức này.

Liên quan đến việc sạch dơ, Chúa Giêsu giải thích rõ ràng rằng không phải cái từ bên ngoài -là những luật lệ mà người Dothái tuân giữ, làm cho họ nên thanh sạch, nhưng chính là cái phát xuất từ bên trong mới làm cho con người ra ô uế. Đó là những tư tưởng, tâm tình, ý định bất chính, v.v… Nguồn gốc làm cho con người ra ô uế chính từ bên trong “tận đáy lòng” của con người. Chúa Giêsu bắt đầu liệt kê hàng loạt những ý định xấu từ trong lòng con người phát xuất ra. Đó là nguồn gốc làm cho con người ra ô uế. Liệt kê 12 điều xấu xa của lòng người như tà dâm, trộm cắp, giết người, ngoại tình, tham lam, độc ác, xảo trá, trác táng, ganh tỵ, phỉ báng, kiêu ngạo và ngông cuồng, Chúa Giêsu không gì khác hơn là nhắc nhớ họ đâu là điều cần phải tránh để khỏi làm tâm hồn họ ra ô uế.

Bên cạnh đó, Chúa Giêsu còn cho người Dothái và cả chúng ta nữa biết rằng, con người thanh sạch không hệ tại ở dáng vẻ bên ngoài, không phải là những tuân giữ luật Chúa cách máy móc, cốt cho người ta thấy; không phải là cử chỉ bên ngoài của những kẻ mang tâm địa “miệng nammô, ruột bồ dao găm” mà là xuất phát từ chính tâm hồn công chính thánh thiện. Con người thanh sạch phải là con người có trái tim phát xuất từ chính Thiên Chúa. Họ tuân giữ điều răn của Thiên Chúa không vì để “lòe” thiên hạ mà cốt để tôn vinh Thiên Chúa – Đấng mà họ mến yêu, tôn thờ. Họ tuân giữ các giới luật không bởi vì bị buộc phải làm vậy mà vì ý thức rằng những điều đó mang đến cho họ sự bình an thư thái, mang đến cho họ nguồn hạnh phúc đích thực trong tâm hồn.

Người Kitô chúng ta được mời gọi sống và giữ đạo để trở nên công chính ngay từ bên trong tâm hồn chứ không phải giữ đạo theo kiểu ngụy trang, hình thức bên ngoài. Xin cho Lời Chúa hôm nay giúp mỗi người chúng ta phản tỉnh để xem thái độ sống và giữ đạo của chúng ta có theo đường lối và huấn lệnh của Thiên Chúa hay là như cách sống và giữ đạo của mấy ông Pharisêu và Kinh sư xưa – lối sống và giữ đạo đã bị Chúa Giêsu lên án. Hãy nhớ rằng, giới luật của Thiên Chúa là trên hết, vượt trên mọi nguyên tắc luật lệ và truyền thống của con người.

69. Hãy làm sạch cõi lòng

(Suy niệm của Lm Giuse Nguyễn Hưng Lợi DCCT)

Sống và giữ đạo luôn phải đi song song với nhau. Đọc Tin Mừng có lẽ ai cũng phải nhận rằng đối với người Pharisêu và Luật sĩ việc giữ đạo, giữ luật lệ của họ thật ra không ai có thể sánh bằng họ… Thế mà, Chúa Giêsu lại khiển trách, mắng họ một cách thậm tệ bởi vì họ chỉ giữ luật bề ngoài, giữ những điều tỉ mỉ, những điều phụ thuộc mà quên đi cái cốt lõi là chiều sâu, là tình yêu mến, đức ái. Bài Cựu ước và bài đọc 2 trong thánh lễ hôm nay đều nhắc nhở chúng ta và mọi người điều đó. Bài Tin Mừng của thánh Marcô cho thấy những người chỉ giữ đạo bề ngoài, những hình thức xem ra hào nhoáng, bóng bảy, những tập tục bên ngoài là những kẻ giả hình.

Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu thường đem các người Pharisêu, những Luật sĩ ra để dạy mọi người. Điều Pharisêu và Kinh sư quý trọng các tục lệ, các truyền thống của tiền nhân là một điều tốt lành. Tuy nhiên, họ lại quá chú trọng đến cái bề ngoài, quá tỉ mỉ, đến độ họ câu nệ vào những điều hết sức nhỏ nhặt, không thể chấp nhận được để cho đó là điều phải giữ, khiến họ trở thành những người giả hình, kiêu căng, tự mãn. vv… Họ tự mãn về con người của họ, nới rộng áo, để dài tua áo, đeo tùng teng thẻ kinh, tự coi mình là những con người gương mẫu, đạo đức cho kẻ khác, coi mình là giỏi, là biết luật hơn người khác nên tỏ ra khinh thường mọi người, xét nét và bắt bẻ người khác. Đoạn Tin Mừng Marcô vừa đọc cho thấy họ trách, bắt bẻ môn đệ của Chúa Giêsu không rửa tay trước bữa ăn nghĩa là không giữ tập tục của tiền nhân. Và rồi để dạy họ, Chúa đã nói thẳng với họ rằng họ chỉ lo giữ bề ngoài nhưng bên trong đầy gian ác. Dâng của lễ cho Chúa, nhưng bất hiếu, không chăm nom săn sóc cha mẹ thì cũng chẳng đẹp lòng Chúa. Chính vì thế, Chúa cảnh cáo họ giữ các tục lệ cho kỹ, tỉ mỉ, nhưng bỏ qua các giới răn của Chúa, nhất là giới răn bác ái yêu thương thì chẳng có nghĩa gì, chẳng có giá trị gì cả. Đó chỉ là thái độ sống giả hình, thái độ bên ngoài: “Mồ mả tô vôi, nhưng bên trong đầy thối tha”.

Chúa dạy mọi người, dạy chúng ta phải làm mới trái tim, làm mới cõi lòng. Bởi vì nguồn gốc của việc lành hay dữ là do cõi lòng. Thiện căn ở tại lòng ta mà. Do đó, tục ngữ ca dao vẫn nói: “Người làm sao chiêm bao làm vậy”, “Lòng đầy mới trào ra bên ngoài” (hữu ư trung xuất hình ư ngoại) là thế. Chúng ta phải luôn làm mới tâm hồn, gột rửa tâm hồn và làm sáng trái tim để những điều chúng ta chất chứa trong tim, trong lòng luôn là những điều tốt lành, nhờ đó, những lời nói, việc làm của chúng ta đem lại niềm vui và tốt đẹp cho mọi người. Chúng ta hãy nhớ lời của Thiên Chúa đã dùng miệng ngôn sứ Isaia nói rằng: “Ta chán ngấy các lễ tế của các ngươi. Thôi đừng dâng lễ Ta bằng những lễ vật vô bổ nữa” hoặc “Dân này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng, nhưng lòng chúng thì lại xa Ta một trời một vực!”. Nên, chúng ta phải để lòng chúng ta chất chứa những điều tốt đẹp, tránh những điều ác độc, vì những tư tưởng tốt lành sẽ hướng dẫn hành động và cuộc sống của chúng ta. Thánh Giacôbê đã nói với nhân loại, với mỗi người chúng ta: “Hãy tiếp nhận những lời mà những lời đó có sức mạnh để cứu thoát anh em. Hãy thực hành những lời đó. Nếu tất cả những gì anh em thực hiện là lắng nghe thì anh em đã tự lường gạt chính mình”.

Điều cốt lõi trong đạo của Chúa không phải là chúng ta làm được điều này điều nọ nhưng chính là tình yêu thúc đẩy chúng ta hành động, tình yêu phát xuất từ con tim để chúng ta yêu Thiên Chúa và yêu tha nhân.Thánh Phaolô trong thư thứ nhất gửi tín hữu Corintô đoạn 13 đã viết:

“…Tình yêu là vĩnh cửu. Vì thế tình yêu chính là điều anh em phải nỗ lực tìm kiếm”.

Lạy Chúa, xin giúp chúng con đừng bao giờ quên cốt lõi của Tin Mừng là yêu thương. Amen.

70. Trọng tâm của lề luật

(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Hưng Lợi DCCT)

Trong đời sống của con người không thiếu gì những chuyện xem ra mâu thuẫn và buồn cười. Thời Chúa Giêsu, các người Pharisêu tỏ ra họ là những người chu toàn lề luật một cách hoàn hảo, đồng thời họ cũng cho mình là mẫu mực của việc thực thi lề luật. Nhưng xem ra họ lại tỏ ra quá lố bịch, và hì hỡm vì giữ luật bề ngoài, giữ luật một cách thật máy móc. Đức Giêsu lại có một quan niệm khác về việc tuân giữ lề luật, Ngài không đã phá việc giữ lề luật, và hủy bỏ lề luật nhưng theo Ngài cốt lõi của Đạo là Tình Yêu, cốt lõi của việc giữ lề luật, thực thi lề luật cũng là Tình Yêu.Vì thế, quan niệm và đường hướng của Chúa Giêsu là một cuộc cách mạng đối với Do thái giáo…

Câu chuyện hôm nay khởi đi từ một việc nhỏ: các môn đệ của Chúa Giêsu không rửa tay trước khi ăn. Đối với người Pharisêu, khi đi ra phố chợ về nhà dứt khoát phải rửa tay, bởi vì tay ô uế sẽ làm đồ ăn ra ô uế, và đồ ăn ô uế sẽ khiến cả con người ra ô uế. Chúa Giêsu đã khẳng định, đã minh xác một cách công khai, minh bạch rằng: “Không có gì vào trong con người lại khiến con người ra ô uế” (Mc 7,15). Lời xác quyết của Chúa Giêsu cho chúng ta thấy Ngài là một con người tự do, Ngài vượt ra khỏi những cấm kỵ, những cản ngăn, những bức tường xem ra rất vô lý của những người Pharisêu và những người Do Thái lúc đó. Chẳng hạn họ cấm cản việc ăn thịt heo, ở gần những người phụ nữ đang thời ở cữ, không được đụng vào xác chết, không được sờ vào người cùi, không được đồng bàn với người tội lỗi, những người ngoại giáo vv… Tất cả những trường hợp đó đều bị cấm kỵ. Chúa Giêsu đã phạm vào nhiều điều cấm của những người Pharisêu và đạo Do thái. Chúa đã đến với những người nghèo, những người lang thang vất vưởng, những người bị cho là tội lỗi, những người thu thuế và gái điếm. Chúa đến với những hạng người ấy để làm cho họ nên tốt, trở nên sạch.

Chúa Giêsu không phản đối việc rửa tay. Rửa tay để cho tay sạch sẽ là điều tốt cần phải thi hành. Nhưng ở đây, Chúa Giêsu thấy những người Pharisêu giả hình, rửa tay vì sợ, vì giả hình là một điều cần phải tránh. Chúa muốn con người thực thi lề luật vì yêu thương. Ngài dạy chúng ta phải tẩy sạch trái tim, nghĩa là làm sạch bên trong. Do đó, Chúa kể ra 12 tội xấu phát xuất từ bên trong, phát xuất từ trái tim của con người chẳng hạn như tà dâm, trộm cắp, giết người, ngoại tình, tham lam, độc ác, xảo trá, trác táng, ganh tỵ, phỉ báng, kiêu ngạo, ngông cuồng (Mc 7,21-22). Chúa mời gọi con người, kêu gọi chúng ta tẩy sạch trái tim, trở về với trái tim nghĩa là dám nhìn nhận những sai trái, những lớp vỏ, mặt nạ của mình. Trở về với trái tim nghĩa là không bôi sáp, không trét phấn… Trở về với cõi lòng nghĩa là biết sám hối ăn năn để làm cho cõi lòng trở nên trong sạch, trở nên tinh tuyền. Ngôn sứ Êdêkiên đã viết một câu rất chí lý: “Hãy tạo một trái tim mới cho mình”. Tuy nhiên, không phải con người, không phải chúng ta dễ dàng thay tim, không phải chúng ta dễ dàng làm cho tim nên trong sạch nếu không có Chúa: “Ta sẽ thanh tẩy các ngươi.Ta sẽ ban cho các ngươi một trái tim mới” (Ed 36,25 tt). Vâng, trở về, làm đẹp bên trong, đổi mới trái tim là làm được mọi sự.

Chúa căn dặn chúng ta lề luật, tập tục, truyền thống cũng rất cần thiết, nhưng đừng nệ vào luật bề ngoài, tuân giữ và thực thi một cách máy móc lề luật mà quên đi lời Chúa qua miệng ngôn sứ Isaia: “Dân này thờ ta ngoài môi miệng, còn lòng dạ chúng thì quả thực xa Ta”. Như vậy điều cốt lõi trong đạo Công giáo không phải chúng ta làm việc này việc nọ, nhưng chính là lý do thúc đẩy chúng ta làm những việc ấy. Việc làm, điều chúng ta thực thi, hành động phải phát xuất từ tình yêu: yêu Thiên Chúa và thương tha nhân.

Chúng ta hãy suy gẫm lời của thánh Phaolô gửi tín hữu Corintô: “Giả như tôi được ơn nói tiên tri, và được biết hết mọi điều bí nhiệm, mọi lẽ cao siêu, hay có được tất cả đức tin đến chuyển núi dời non, mà không có đức mến, thì tôi cũng chẳng là gì. Giả như tôi có đem hết gia tài cơ nghiệp mà bố thí, hay nộp cả thân xác tôi để chịu thiêu đốt mà không có đức mến, thì cũng chẳng ích gì cho tôi. Đức mến thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tương, không vênh vang, không tự đắc, không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù, không mừng khi thấy sự gian ác, nhưng vui khi thấy điều chân thật. Đức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả, chịu đựng tất cả. Đức mến không bao giờ mất được. Ơn nói tiên tri ư? Cũng chỉ nhất thời. Nói các tiếng lạ chăng? Có ngày sẽ hết. Ơn hiểu biết ư? Rồi cũng chẳng còn” (1 Co 13,2-8). “Anh em hãy cố đạt cho được đức mến, hãy khao khát những ơn của Thần Khí, nhất là ơn nói tiên tri” (1 Co 14,1).

Lạy Chúa Giêsu, xin tăng thêm đức tin cho chúng con để chúng con luôn biết yêu Chúa và thương người. Amen.

71. Giữ trọn lề luật

(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Hưng Lợi, DCCT)

Dân Chúa luôn hãnh diện vì có lề luật. Họ hạnh phúc và tự cao vì lề luật phát xuất từ Thiên Chúa và Môsê đã theo lệnh Chúa truyền lại cho dân. Lề luật gồm những điều khoản buộc dân Chúa phải giữ để họ có thể trung tín với Giao Ước mà họ đã ký kết với Thiên Chúa Giavê. Tuy nhiên, luật vẫn là luật, nhưng từ từ dân Chúa, đặc biệt các Biệt phái, luật sĩ, thượng tế và các vị lãnh đạo tôn giáo lúc đó đã làm lề luật bị biến dạng. Bài Tin mừng của thánh Marcô hôm nay nó lên tính cách biến dạng ấy.

LUẬT CỦA CHÚA NHẸ NHÀNG:

Bài đọc thứ nhất trích từ sách đệ nhị luật nhắc nhở dân Chúa phải tuân giữ các giới răn, các lề luật, các huấn lệnh tượng trưng cho sự khôn ngoan, trong sáng và sáng suốt của dân Chúa giữa muôn dân muôn nước. Thực ra, luật của Chúa chỉ gồm tóm trong hai giới răn là “mến Chúa” và “yêu tha nhân”, đã từ từ biến dạng theo thời gian trở thành đủ mọi thứ tập tục khiến lề luật không còn nhẹ nhàng và trở nên gánh nặng chất trên vai dân của Chúa. Thiên Chúa, qua ngôn sứ Isaia đã nói: “Ta đã chán ngấy các lễ tế của các ngươi. Thôi, đừng dâng lên Ta những lễ vật vô bổ nữa” hay “Dân này chỉ thờ Ta ngoài môi miệng nhưng lòng của nó thì lại ở xa Ta”. Xem ra Chúa ban lề luật là để con người tuân giữ để trung thành với Chúa. Chúa ban tự do cho con người tin hoặc không tin, giữ luật hay không giữ luật. Chúa đã từng nói: “Hãy học cùng Ta vì Ta hiền lành và khiêm nhượng trong lòng” hoặc “Ách của Ta thì êm ái, gánh của Ta thì nhẹ nhàng”. Nơi khác Chúa nói: “Ngày hưu lễ được đặt ra cho con người chứ không phải con người vì ngày hưu lễ”. Lề luật của Chúa trong sáng, nhẹ nhàng, con người tuân giữ với đức tin và lòng mến. Bởi vì cốt lõi của lề luật là tình yêu. Luật không do tình yêu là luật chết. Giữ luật cho qua, cho xong là bóp chết lề luật. Luật khô cằn, chà đạp nhân phẩm con người là luật chết. Chúa thiết lập lề luật dựa trên tình yêu vì chính Chúa là tình yêu.

LỀ LUẬT BỊ BIẾN DẠNG TRỞ THÀNH GÁNH NẶNG CHO DÂN:

Đọc Kinh Thánh chúng ta không khỏi nực cười vì những ông Pharisiêu xúng xính trong bộ áo thụng, tay đeo thẻ kinh, huênh hoang ra đường, cho ta là thông luật, nhưng thực tế lại bầy ra đủ mọi thứ luật tỉ mỉ đến không còn biết tới ai, họ bầy ra, họ không giữ mà bắt người khác giữ, như thế họ đã chồng chất lên vai người khác gánh nặng mà họ không lấy ngón tay lay thử thực tệ hại và buồn cười. Đoạn Tin Mừng của thánh Marcô 7,1-8a.14-15.21-23 cho thấy cuộc tranh luận giữa Chúa Giêsu và những người biệt phái về vấn đề tập tục của tiền nhân. Thực ra, tập tục rửa tay trước kia có một ý nghĩa rất thanh cao, thánh thiện, các tư tế rửa tay trước khi dâng của lễ lên Thiên Chúa. Đây là tập tục quí hóa. Sau này dân chúng bắt chước rửa tay trước khi cầu nguyện. Với ý nghĩ cao đẹp này họ đã rửa tay trước bữa ăn, vừa giữ vệ sinh, vừa có ý nghĩa tôn giáo. Tuy nhiên, người biệt phái quá vụ hình thức mà quên điều thiết yếu, họ phán đoán người khác dựa trên hành vi rửa tay trước bữa ăn, coi người khác xấu hay tốt dựa trên những hình thức bên ngoài. Chúa Giêsu đã trả lời cho những người biệt phái vụ hình thức ấy như sau: “Các ông gạt bỏ giới răn của Thiên Chúa qua một bên, mà duy trì truyền thống của người phàm”. Chúa muốn con người đặt Chúa vào chỗ thứ nhất và tuân giữ giới răn của Người. Chúa muốn con người đặt lề luật vào đúng vị trí của nó. Điều quan trọng là thanh tẩy tâm hồn, rửa sạch trái tim, chứ không phải chỉ rửa tay, rửa các đồ vật bên ngoài, đừng lẫn lộn ý muốn của con người và ý muốn của Thiên Chúa, tập tục của phàm nhân và lề luật do chính Thiên Chúa ban bố. Chúa đến không phải phá bỏ lề luật mà làm cho lề luật nên trọn hảo. Cái cốt lõi của lề luật vẫn là tình yêu. Giữ những việc, những điều lệ, tập tục do con người lập ra mà quên cái cốt lõi lề luật là mến Chúa yêu người. Đó là sự giả hình, Thiên Chúa không bao giờ chấp nhận.

Người Kitô hữu hôm nay có thể cũng đang bị cám dỗ giữ những hình thức bề ngoài nhưng lại quên đi điều căn bản nhất là sống Tin Mừng. Người ta có thế áy náy vì quên không đọc kinh, không ngắm đàng thánh giá, không giữ 9 ngày thứ sáu đầu tháng liên tiếp, nhưng người ta lại ung dung không hề áy náy khi người đói xin ăn, người khát xin uống, kẻ mình trần xin mặc mà họ lại cố tình làm ngơ. Điều cốt yếu ở đây là thanh tẩy nội tâm, tẩy sạch tâm hồn và rửa sạch trái tim để con người thực sự thi hành, tuân giữ lề luật với tình yêu mến. Không có tình yêu công việc bề ngoài dù hay tới đâu cũng chỉ như tiếng phèng la vang dội, hay tiếng não bạt chùm cheng.

Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng biết làm mọi việc vì vinh danh Chúa và yêu thương anh em. Amen.