Một ngôi nhà xây trên đá cứng

(Trích trong ‘Lương Thực Ngày Chúa Nhật’)

Một vị tiểu quân vương là Philipphê, chư hầu của La Mã đã cho xây cất một thành phố nhỏ với cái tên là Césarea, nhân danh hoàng đế Césaré-Augustô. Do đó có cái tên là thành Césarea của quân vương Philipphê. Nó không cách xa nguồn của sông Hòa Giang là bao, chỉ độ 40 cây số về phía bắc hồ Tibêriát. Vùng này đa số là ngoại giáo nhưng cũng hiếu khách. Chúa Giêsu dừng chân tại đây để tránh những lời phản đối của người Do Thái và Người cũng lưu tâm đến việc huấn luyện các tông đồ về chiều sâu. Người đi đến chỗ đặt cái câu hỏi đầy tin tưởng: “Đối với chúng con, Thầy là ai?”. Trước hết Chúa Giêsu hỏi xem người ta nghĩ gì về con người của Người. Dân chúng có thói quen suy nghĩ theo những mẫu mực mà tập quán đã đặt sẵn vào trong trí óc. Do đó có những ý kiến liên quan đến những quan niệm đang được truyền tụng. Chúa Giêsu là Gioan Tẩy Giả sống lại hay Êlia, hay Giêrêmia, hay là một trong các tiên tri. Chúa Giêsu muốn mở mắt cho các môn đệ thấy sự mới lạ chưa hề được tiết lộ về bản thể và con người của Ngài. Ngài biết rằng lời giảng dạy bên ngoài của Ngài nối liền với tác động bên trong của Chúa Cha trong tâm hồn. Biết chắc là có sự đồng quy ấy nên Ngài long trọng nêu ra một câu hỏi to tát, đồng thời cũng là trung tâm của Tin Mừng theo thánh Matthêu: Đối với chúng con, Thầy là ai? Chính Simon-Phêrô đã trả lời và tự đặt mình làm phát ngôn viên của mọi người: Thầy là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống. Nên lưu ý là Matthêu đã ghi: Simon-Phêrô, Simon là cái tên riêng cho phép nhận ra danh tánh của con người, còn Phêrô là tên chính thức gán ghép cho con người một chức vụ. Simon-Phêrô có ý chỉ con người của Phêrô với tư cách là người đứng đầu Hội Thánh. Không để đi lạc vào trong những điều bàn cãi của khoa chú giải Kinh Thánh, ở đây chúng tôi muốn gán cho câu trả lời của Phêrô cái ý nghĩa minh bạch do đức tin gợi ra. Cần minh định một vài điểm:

1) Phêrô được tuyên bố là nền tảng của Giáo Hội.

Thực ra nền tảng căn bản của Giáo Hội là Chúa Kitô, nhưng Phêrô làm thành cái nền tảng bên ngoài, có thể xem thấy được của Giáo Hội. Chính bản thân Ngài là nền tảng và với tư cách là người được ký thác đức tin. Hơn thế nữa, Giáo Hội, các dân tộc tụ họp theo ý muốn của Thiên Chúa, xét về thời gian, còn đi xa hơn cuộc sống của con người Phêrô. Giáo Hội cũng dựa trên các Đấng kế vị Phêrô. Đức tin của chúng ta ngày nay nhìn thấy trong lời nói của Chúa sự khai mào của một trong những tổ chức căn bản của ‘xã hội’ Giáo Hội, các xã hội xét về mặt huyền nhiệm, là cộng đoàn của các tín hữu mà thánh Phaolô gọi là thân thể của Chúa Kitô.

2) Danh từ ‘cửa hỏa ngục’ có ý nghĩa gì?

Bên Đông phương người ta có thói quen triệu tập các thân hào nhân sĩ ở các đô thị ngay nơi các cửa thành, khi họ thảo luận với nhau về vấn đề trị an hay phân xử dân chúng. Kết quả là danh từ ‘cửa thành’ mang ý nghĩa quyền hành pháp hay uy quyền. ‘Cửa hỏa ngục’ có ý nghĩa là những quyền lực tối tăm ở bên kia thế giới vật chất. Những quyền lực này sẽ tấn công Giáo Hội nhưng không bao giờ thắng nổi.

3) Ta sẽ giao cho con chìa khóa Nước Trời.

Chìa khóa tượng trưng cho quyền hành và trách nhiệm cai quản. Trao chìa khóa theo ngôn ngữ Kinh Thánh tượng trưng cho sự ủy thác trách nhiệm quản gia của nhà vua hay của vị thủ tướng. Trong trường hợp hiện thời, Chúa Giêsu trao cho Phêrô trách nhiệm cai quản Hội Thánh trên bình diện đức tin, trong sự tham gia vào các bí tích và trong luật sống của cộng đoàn. Những danh từ ‘buộc tội’, ‘tha tội’, liên quan đến quyền hạn của Phêrô, có thể được hiểu theo nghĩa là ‘cấm đoán’ hay ‘tha phép’ hiểu theo nghĩa mạnh. Điều này có nghĩa là hễ ai cấm đoán hay cho phép đều đã được trao quyền và chính cái quyền hành đó cưỡng bách chúng ta.

23. Đức Kitô là Đấng Cứu Độ duy nhất

(Suy niệm của Lm Phêrô Nguyễn Hương)

Nếu chúng ta còn nhớ cách đây không lâu ở Mỹ này, nhà văn Dan Brown viết cuốn sách Da Vinci code, nó trở thành cuốn sách bestseller, được đóng thành phim, và được phổ biến khắp thế giới, trở thành «hiện tượng Da Vinci code» và làm nhiều người công giáo bị sốc. Bởi vì trong đó Dan Brown giới thiệu một Đức Giêsu hoàn toàn khác biệt với Đức Giêsu ở trong kinh thánh. Ngài là một người bình thường như mọi người, đã có gia đình, có vợ có con và giòng giống của ngài vẫn tồn tại cho đến hôm nay. Và Giáo hội chỉ là một tổ chức chính trị và quyền lực hoàn toàn nhân loại. Nhiều người công giáo bị sốc và lung lay đức tin và có người đã nói rằng: mấy chục năm theo đạo, tôi đã bị lừa... bây giờ người ta find out ra thì mới biết Chúa Giêsu chỉ là một người đàn ông bình thường... vvv.

Tôi nhắc lại sự kiện đó để chúng ta thấy rằng: Câu hỏi của Chúa Giêsu với các tông đồ hôm nay vẫn còn mang tính thời sự: Người ta bảo Thầy là ai? Thời Chúa Giêsu dư luận dân chúng cũng biết mù mờ về Ngài: "Người thì bảo là Gioan Tẩy Giả, kẻ thì bảo là Êlia, kẻ khác lại bảo là Giêremia hay một tiên tri nào đó". Ngày hôm nay Chúa hỏi chúng ta: Người ta bảo thầy là ai? Nhiều người mang danh là kitô hữu nhưng biết rất mơ hồ về Ngài. Chúng ta thưa: Dạ thưa Chúa: kẻ thì nói Chúa là một nhà sáng lập tôn giáo, một nhà cách mạng tinh thần... còn Ông Dan Brown bảo Chúa lấy bà Mađalêna và có quan hệ với bà nên có vợ con đề huề....

Ngày hôm nay chúng ta đang sống trong một thế giới bùng nổ thông tin và của thị trường tự do. Tất cả mọi thứ người ta có thể rao bán và quảng cáo. Về mặt tư tưởng cũng thế, tôn giáo và các hệ tư tưởng cũng bị biến thành thị trường cạnh tranh mua bán, và người ta cứ việc mua thứ tôn giáo nào hợp với sở thích của mình. Đức Kitô cũng nhào nặn, được make up theo sở thích và lợi nhuận của họ để rao bán khắp nơi. Nói như Cha Cantalamessa, ngày xưa Chúa bị bán bởi Giuđa, còn hôm nay Chúa cũng bị bán bởi các nhà viết sách và làm phim, mà lợi nhuận không phải ba mươi đồng bạc nhưng là cả triệu dollar!

Nhưng chúng ta phải tĩnh thức, vì đó không phải là Đức Kitô của Kinh Thánh, của niềm tin Giáo hội, mà là Đức Kitô của «người ta»: một Đức Kitô của tưởng tượng và sự hiếu kỳ của họ. Chúng ta không cần phải hoang mang và lo sợ gì!

Niềm tin của chúng ta vào đức Kitô được gói ghém trong câu hỏi thứ hai của Chúa Giêsu "Còn các con bảo Thầy là ai?" Anh chỉ Em và tôi bảo Đức Giêsu là ai? Câu này mới là quan trọng. Nhân danh tất cả Phêrô trả lời: "Thầy là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống". Đây là mạc khải và là trung tâm điểm niềm tin chúng ta vào Đức Kitô và kể từ năm 325 (Công Đồng Nicée) trở thành định tín kitô học của Giáo hội mà chúng ta tuyên xưng trong Kinh tin Kính: «Tôi tin kính một Chúa Giêsu Kitô, Con một Thiên Chúa, sinh bởi Đức Chúa Cha từ trước muôn đời. Người là Thiên Chúa bởi Thiên Chúa, ánh sáng bởi ánh sáng. Thiên Chúa Thật bởi Thiên Chúa thật, được sinh ra mà không phải được tạo thành, đồng bản thể với Đức Cha, nhờ người mà muôn vật được tạo thành. Vì loài người chúng ta và để cứu độ chúng ta, Người đã từ trời xuống thể... ». Nghĩa là Đức Kitô đó là Thiên Chúa thật và người thật, vrai Dieu et vrai homme. Ngài cũng biết khóc biết cười, ngài cũng có nhu cầu ăn uống và nghĩ ngơi, Ngài giống chúng ta mọi đàng chỉ trừ tội lỗi thôi. Nhưng Ngài là "Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống", nghĩa là ngài là chính Thiên Chúa. Ngài nhập thể để cứu độ chúng ta nên Giáo hội tuyên xưng Ngài là Đấng Cứu Độ duy nhất và phổ quát của nhân loại. Và nói như thánh Gioan: Ai tin vào con của người thì cứu độ (x. Ga 3,14). Chỉ nhờ Ngài mà chúng ta được cứu độ. Chỉ qua Ngài chúng ta tới Thiên Chúa.

Đức tin đó không phải là một sự hiểu biết suông, nhưng là một sự gắn bó đời mình với Đức Kitô. Người kitô hữu là người xây dựng cuộc đời và những dự phóng đời mình trên Đức Kitô, lấy Đức Kitô làm trung tâm điểm của cuộc sống. Bởi vì nơi Ngài chúng ta tìm được tất cả những giải đáp cho những thắc mắc, những khát vọng sâu thẳm nhất về ý nghĩa cuộc đời. Đó là một đức tin trưởng thành, mang tính cá vị và không bị lung lay trước thử thách.

24. Các bạn nói Chúa Giêsu là ai? – Charles E. Miller

(Trích trong ‘Mở Ra Những Kho Tàng’)

Khi vị tổng thống Hoa Kỳ làm một cuộc họp báo, các phóng viên sẽ đưa ra một số lớn câu hỏi. Hầu như mọi điều do Tổng thống nói đều là những tin tức đáng giá không phải vì lời của Tổng thống sâu xa hay sẽ thay đổi các biến cố trên thế giới nhưng đơn giản chỉ vì ông ta là Tổng thống. Ngay sau khi ông xuống khỏi chức vụ, ông sẽ chẳng còn hấp dẫn mấy với những phương tiện truyền thông đại chúng nữa.

Một con người là ai sẽ làm cho mọi chuyện ra khác lắm. Đó là lý do vì sao Chúa Giêsu đặt câu hỏi về chính mình khi Người hỏi các môn đệ, phần các con bảo Thầy là ai? Phêrô hành động như một vị phát ngôn cho tất cả các tông đồ, ông không mắc phải sai lầm như những người khác nghĩ Chúa Giêsu là Gioan Tẩy Giả hay một tiên tri nào khác đã trở lại trái đất này. Phêrô đã tuyên bố cách trang trọng: “Thầy là Đấng Mêsia, Con Thiên Chúa hằng sống”.

Tuyên bố của thánh Phêrô có hai phần: trước hết, ông nhận ra Chúa Giêsu là Đấng Mêsia. Câu trả lời này là sự xác tín của các môn đệ. Niềm hy vọng một Đấng Mêsia đã trở nên nồng cháy và rõ ràng trong suốt thời cai trị của vua Đavít, đặc biệt là qua tiên tri Nathan vào thế kỷ thứ X trước công nguyên. Niềm hy vọng này đã lớn lên cách mạnh mẽ vào thời Chúa Giêsu, một số người đã trông đợi Đấng Mêsia xuất hiện vào bất cứ lúc nào. Bây giờ các tông đồ đặt trọng tâm niềm hy vọng của mình vào Chúa Giêsu.

Nhưng phần hai lời tuyên bố của thánh Phêrô đã làm kinh ngạc mọi người có mặt ở đấy. Thánh Phêrô tuyên bố rằng Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa, không phải bằng cảm giác mà người ta có thể xác định được đức tin của một người nào, nhưng chỉ có một cách duy nhất người ta có thể áp dụng vào một mình Chúa Giêsu. Chúa Giêsu nhấn mạnh không phải do con người đã tỏ lộ cho Phêrô biết điều này, nhưng Người không bằng lòng với cách nói đơn giản: “Thiên Chúa đã mạc khải điều đó”. Người tuyên bố cách rõ ràng: “Chính Cha Thầy ở trên trời đã mạc khải điều này”.

Kiểu ngôn ngữ này làm cho các tông đồ kinh ngạc, Chúa Giêsu đặt nền tảng cho sự thật đáng sợ Thiên Chúa là Cha của Người, rằng Người thật sự là Con Thiên Chúa, không thể mơ hồ hay phân tích cách nào khác nhưng chỉ có một ý nghĩa được chuyển trao cho trí hiểu của cả nhân loại.

Trong việc đáp lại sự diễn tả đức tin của Phêrô, Chúa Giêsu đã nói những lời nổi tiếng này: “Con là Đá trên Đá này, Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy”. Sự nối kết giữa chân lý Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa và Giáo hội được đặt nền tảng trên đá thì không có gì làm thay đổi được. Đúng hơn nó trở thành một sứ vụ chắc chắn của Giáo hội để làm rõ ràng, để dạy dỗ và sống theo chân lý Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa.

Ý nghĩa này đã được các công đồng sơ khai của Giáo hội (mà Công đồng Vaticano II là Công đồng thứ 21) đã xác định cách rõ ràng Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa. Qua những thế kỷ, Giáo hội vẫn tiếp tục giảng dạy cho mỗi thế hệ người công giáo mới, để làm cho lời tuyên xưng đức tin của thánh Phêrô trở nên chính họ, như chúng ta cũng phải làm cho lời tuyên xưng ấy trở nên chính chúng ta vậy. Chúng ta tin Chúa Giêsu là Đấng Mêsia đại diện của Thiên Chúa. Chúa Giêsu thật sự là Người Con duy nhất của Thiên Chúa, ngang với Đức Chúa Cha trong mọi sự. Sự đồng nhất thật sự này của Chúa Giêsu là những gì làm cho những lời của Người trở nên quý giá cho chúng ta và những hành động của Người thì vô giá. Sự đồng nhất thật sự này của Chúa Giêsu cũng là những gì làm cho mọi sự Người đã làm, làm đẹp lòng Cha người và mang lại ơn cứu độ cho chúng ta. Mọi sự nơi Chúa Giêsu tuôn trào từ sự đồng nhất thật sự này. Ôi, sự khôn ngoan và hiểu biết của Thiên Chúa sâu xa biết bao, đã mạc khải cho chúng ta sự đồng nhất của Chúa Giêsu. Đây là chân lý được củng cố trên thế gian và còn tiếp tục trên thiên đàng cho đến đời đời.