BƯỚC THEO CHÚA TRONG KHIÊM HẠ-  Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ

Sau khi biến hình, Chúa Giêsu cùng với các môn đệ từ trên núi xuống tiến về Giêrusalem để sống Lễ Vượt Qua cái chết và sự phục sinh của Người. Trước thảm kịch đau thương đang chờ đợi và iết trước cái chết ở Giêrusalem, đối với các môn đệ, niềm tin cần phải được Chúa củng cổ, Người loan báo cuộc thương khó lần thứ hai cho các ông, nhưng Người nhấn mạnh hơn đến sự đánh bại thần chết vào sống lại vinh quang.

Nhưng các môn đệ nào đâu có hiều, dọc đường tới ở Capharnaum họ vẫn tranh luận với nhau xem ai là người lớn nhất. Câu trả lời của Đấng Cứu Thế từ đó đến nay vẫn làm chúng ta ngạc nhiên : “Ai đón nhận một trong những trẻ nhỏ như thế này vì danh Thầy, tức là đón tiếp chính mình Thầy. Và ai đón tiếp Thầy, thực ra không phải đón tiếp Thầy, nhưng là đón tiếp Đấng đã sai Thầy” (Mc 9,37). Như thế kẻ lớn nhất sẽ là người phục vụ mọi người và Nước Thiên Chúa dành cho những ai đón nhận các trẻ nhỏ.         

Đoạn Tin Mừng này không phải hai phần khác biệt : phần thứ nhất Chúa Giêsu loan báo về cuộc khổ nạn, phần thứ hai Chúa giáo huấn các môn đệ. Đây chỉ là một diễn từ chúng ta có thể gọi là : “Thập giá của Chúa Giêsu và hậu quả của các môn đệ”. Trở thành đầy tớ, đón tiếp trẻ nhỏ nhân danh Chúa Giêsu là hai hành động mà Chúa Giêsu, nhẹ nhàng nhưng cương quyết dạy các môn đệ phải “thi hành” cùng lúc. Thi hành để bắt chước Chúa Kitô, theo Chúa đến chân Thập giá, và như Chúa, trở nên tôi tớ phục vụ mọi người, “Ai muốn làm lớn nhất, thì hãy tự làm người rốt hết và làm đầy tớ mọi người “(Mc 9, 35).

Từ ngày Con Thiên Chúa nhập thể bước vào lịch sử loài người sau một chặng đường dài, từ cái nôi Belem để “cái nôi” trên đồi Calvariô ở Giêrusalem, đỉnh cao là (cây Thập giá). Những tiêu chí để đánh giá giá trị và nhân phẩm của con người hoàn toàn đảo lộn : phẩm giá của một người không tùy thuộc vào vị trí người ấy đang có, hay chức vụ người ấy thi hành… Sự vĩ đại của con người không lệ thuộc vào cái làm cho người ta quan trọng, nhưng dựa trên sự phục vụ người ấy làm đối với Thiên Chúa và tha nhân để tỏ bày vinh quang, sự tốt lành và tình yêu của Chúa.

Đón nhận là một phương tiện làm thi hành việc phục vụ này. Thánh sử Marcô dùng động từ ” đón nhận ” vào những dịp khác nhau với cách thức khác nhau, nhưng tất cả đều qui về một mối. Thánh sử nói với chúng ta về thái độ đón nhận Lời Chúa (x. Mc 4,20), đón nhậ Nước Thiên Chúa (x. Mc 10,15). Đón nhận có nghĩa là lắng nghe, sẵn sàng, đón nhận Đấng Vô Cùng trở thành Hài Nhi, đón nhận các trẻ nhỏ còn trong nôi, phản ánh của trời cao.

Đem một em bé đặt giữa các môn đệ, ôm nó, Chúa Giêsu dạy các ông một bài học. Đứa trẻ Chúa ôm lấy là chính Người, vì Người là dấu chỉ Chúa Cha sai đến. Trẻ em là dấu chỉ lòng trắc ẩn của Thiên Chúa và sự vâng phục đầy tình con thảo đối với Con Một Chúa đã trở nên bé nhỏ vì yêu thương và chịu đóng đinh trong sự vâng phục giữa những kẻ gian ác. Hài Nhi ấy đến từ Thiên Chúa ; những lời sau đây của Chúa Giêsu : ( “Ai đón nhận một trong những trẻ nhỏ như thế này vì danh Thầy, tức là đón tiếp chính mình Thầy. Và ai đón tiếp Thầy, thực ra không phải đón tiếp Thầy, nhưng là đón tiếp Đấng đã sai Thầy “Mc 9,37) thật rõ ràng : đứa trẻ đặt giữa các ông là hình ảnh của Chúa Kitô, đồng thời cũng là hình ảnh của người kitô hữu, hơn nữa là hình ảnh của chính Thiên Chúa. Đón nhận trẻ nhỏ nhân danh Chúa Kitô là đón nhận mầu nhiệm của Thiên Chúa.

Tin Mừng hôm nay là một bài giáo lý nhấn mạnh đến nhân tính của Con Thiên Chúa: Chúa Giêsu là Con của loài người. Đó là lý do tại sao cái chết và sự phục sinh của Chúa là những điều cụ thể, có thật. Chúa không trách các môn đệ nhưng giải thích cho các ông về cách thức của người đứng đầu: đón nhận trẻ nhỏ là đón nhận chính Chúa và Chúa Cha (x. Mc 9,37).

Các môn đệ phải khó khăn lắm mới hiểu rằng bước theo Chúa Giêsu đồng nghĩa với việc từ bỏ mình vác thập giá mình mà bước, nên họ sợ. Chúng ta cũng thế, chúng ta sợ hiểu, không phải chúng ta không hiểu, nhưng vì chúng ta không muốn hiểu. Em bé được đặt giữa các môn đệ là dấu chỉ nhiệm mầu tự hủy của một vì Thiên Chúa nộp mình cho con người. Nghĩa cử đón nhận “trẻ nhỏ” chứng thực lòng mộ mến Đấng Vô Cùng đã trở nên Hài Nhi bé nhỏ cho chúng ta và vì chúng ta.

Trong cuộc Thương Khó chúng ta thấy có lòng thương xót. Không có tình yêu nào cao cả và lớn lao hơn là trở nên nhỏ bé và trao dâng chính mình vì bạn hữu, bước lên thập giá và tự hào, như thánh Tông Đồ Phaolô khao khát : “Ước chi tôi chẳng hãnh diện về điều gì ngoài thập giá của Đức Giêsu Kitô Chúa chúng ta “(Gal 6,14). Nhưng khi nói đến thập giá, nó không chỉ là hai miếng gỗ, nhưng là toàn thể loài người. Chúng ta là thập giá của Chúa Giêsu, vì khi dang tay ra, con người được coi như là hình hài của cây thập. Trong thực tế, đó là tất cả tình yêu mà Chúa Giêsu đã chấp nhận khi đến với chúng ta, mang vào thân cho đủ mức để sinh ơn cứu độ đời đời cho chúng ta.

Vì thế, việc theo Chúa luôn đòi con người phải có sự hoán cải sâu xa, thay đổi lối sống và suy nghĩ, mở rộng con tim để lắng nghe và biến đổi nội tâm. Nơi Thiên Chúa không có sự kiêu ngạo, chỉ có yêu thương và ban sự sống. Con người tuy bé nhỏ, nhưng lại khao khát được coi là cao cả, được chiếm chỗ nhất, trong khi Thiên Chúa không do dự hạ mình xuống, trở nên người rốt cùng.

Lạy Mẹ Maria, chúng con tín thác khẩn cầu Mẹ là Ðấng hoàn toàn sống hợp với Thiên Chúa, xin dạy chúng con trung thành theo Chúa Giêsu trên con đường yêu thương và khiêm hạ.

CHÚA NHẬT XXV THƯỜNG NIÊN- Năm B

AI LÀ NGƯỜI LỚN NHẤT-  Lm Gioan M. Nguyễn Thiên Khải, CMC

Thưa anh chị em,

Bài Tin Mừng chúng ta vừa nghe, đây là lần thứ hai Chúa Giêsu báo trước cho các môn đệ biết về cuộc tử nạn và phục sinh của Ngài, vậy mà xem ra các ông không mấy đồng cảm với sứ mạng của Chúa mà lại tranh giành ngôi thứ với nhau.

Nhân cơ hội này, Đức Giêsu dạy các ông biết tinh thần phải có của người môn đệ là: “Ai muốn làm lớn, thì hãy làm người rốt hết và làm đầy tớ mọi người” (Mc 9, 35).

Mặc dù các ông được Chúa kêu gọi sống với Chúa, từng nghe lời Chúa giảng, từng thấy phép lạ Chúa làm, ấy thế mà các ông vẫn còn mang nặng tính thế tục là tranh giành chỗ thấp chỗ cao, vẫn còn hàm ý đi theo Chúa là để mong sau này trở thành công hầu khanh tướng, quyền cao chức cả.

Thế nhưng, Chúa Giêsu không buồn lòng khi thấy các môn sinh của mình có những hành vi đặc quyền đặc lợi như thế, vì Ngài đã gọi chọn các ông với tất cả thực chất những con người đầy tham vọng và yếu đuối, để rồi đây với thời gian, Chúa sẽ biến đổi các ông trở thành những môn đệ đích thực. Điều làm cho con người trở thành người lớn trong Nước Trời, đó là tự hạ mình khiêm tốn và làm đầy tớ mọi người.

Và để dạy cho các môn đệ bài học thực tế, Đức Giêsu gọi một em bé, đặt em đứng giữa các ông và nói: “Ai tiếp đón một em bé như thế này vì danh Thầy là tiếp đón chính Thầy” (Mc 9, 37). Em bé đây tượng trưng cho những người tầm thường, thấp cổ bé miệng trong xã hội Do thái lúc bấy giờ.

Như vậy đối với Chúa, người làm lớn sẽ là người phục vụ. Và đối tượng được phục vụ là những người bé nhỏ, nghèo hèn thấp kém trong xã hội. Chúa Giêsu đã nhập thể làm người bé nhỏ, nghèo hèn trong xã hội, để từ nay ai đón tiếp những người như thế, là đón tiếp chính Chúa. Ai giúp đỡ những người nghèo khổ, là giúp đỡ chính Ngài. Ai tận tâm tận tình quan tâm đến những người tàn tật đau yếu là làm cho chính Chúa. Cho nên, điều quan trọng không phải là làm lớn hay làm nhỏ, mà là chúng ta có phục vụ theo tinh thần của Chúa hay không?.

Anh chị em thân mến,

Trước khi Chúa Giêsu dạy các môn đệ sống tinh thần bé nhỏ, khiêm tốn phục vụ, thì Ngài đã làm gương trước rồi.

 Là Thiên Chúa quyền năng làm được mọi sự, nhưng đã tự hạ trở nên phàm nhân giống chúng ta mọi đàng ngoại trừ tội lỗi.

Là Đấng cầm quyền sinh tử vạn vật, nhưng đã hạ mình vâng lời Chúa Cha cho đến chết.

Là Thầy nhưng đã quì xuống rửa chân cho học trò.

Là người lãnh đạo, nhưng không đặc quyền đặc lợi, mà lại sẵn sàng hiến dâng mạng sống để làm giá cứu chuộc nhân loại.

Nếu nhân loại hôm nay bắt chước sống tinh thần khiêm tốn trong cách ứng xử. Khiêm tốn phục vụ theo gương Đức Giêsu. Những người quyền cao chức cả không còn hành quyền loại trừ lẫn nhau. Những vị lãnh đạo không còn hình thức sai khiến nữa, nhưng là tinh thần quan tâm phục vụ dân chúng, thì nhân loại sẽ có một nền văn minh tình thương, đất nước sẽ không còn tranh chấp hận thù, nhưng là sống trong bình an ấm áp tình người với nhau.

Lắng nghe Lời Chúa hôm nay, xin cho chúng ta biết nâng dậy những số phận hẩm hiu. Biết quan tâm những mảnh đời nghiệt ngã đau thương. Mỗi người tích cực góp phần xây dựng nền văn minh tình thương, sống cho người khác. Cần sống tình liên đới quan tâm đặc biệt những người bị xã hội bỏ rơi, những người cần sự hiện diện thăm hỏi của chúng ta. Những người bị con cháu bỏ rơi nằm ở đầu đường xó chợ, hãy đem họ về quán trọ trong trái tim của mình.

Ngày chúng ta nhắm mắt lìa đời, Chúa không hỏi chúng ta làm chức vụ gì, biết được bao nhiêu ngôn ngữ, đọc một ngày bao nhiêu kinh, đi hành hương mỗi năm bao nhiêu lần… nhưng chỉ hỏi chúng ta một điều duy nhất đó là: “Con có yêu mến Ta không?”. Mà thước đo lòng yêu mến Chúa được căn cứ vào đức bác ái đối với tha nhân, đặc biệt là những người bé nhỏ nghèo hèn.

Chớ gì khi đối diện với Thiên Chúa là Đấng giàu lòng thương xót trong giờ sau hết, chúng ta được nghe những lời âu yếm mời gọi: “Hỡi những kẻ được Cha Ta chúc phúc, hãy đến lãnh lấy phần gia nghiệp đã dành cho các ngươi, vì xưa Ta đói các ngươi cho ăn, Ta khát các ngươi cho uống… hãy vào hưởng sự vui mừng hạnh phúc với Ta” Amen.

CHÚA NHẬT XXV THƯỜNG NIÊN- Năm B

LÀM ĐẦY TỚ CHO MỌI NGƯỜI  –  Lm. Phêrô Lê Văn Chính

Trên trường đời, học hỏi để tự thay đổi, để tự huấn luyện bản thân là điều cần thiết. Học hỏi bằng lắng nghe người khác và nhất là lắng nghe Lời Chúa với lòng chân thành để lần hồi biết sửa đổi chính mình, để thực tập nhân đức, biết khiêm nhường phục vụ. Tự bản tính con người dễ nghiêng chiều theo đường xấu, dễ trở nên ác độc và phê phán làm hại người khác. Bài đọc thứ nhất từ sách Khôn ngoan cho thấy âm mưu của những người gian ác, không biết chân thành lắng nghe để sửa đổi, trái lại âm mưu để làm hại người công chính. Dù người công chính không làm gì chống họ, nhưng những kẻ ác độc này lại lấy việc người công chính sống và hành động ngay thẳng như một lời phê phán và khiển trách họ. Thay vì thành tâm sửa đổi những lỗi lầm của chính mình, những kẻ gian ác lại còn âm mưu bàn tính với nhau để làm hại người công chính. Hình ảnh người công chính bị những người gian ác âm mưu làm hại người  nhắc nhớ cái chết của các tiên tri và nhất là báo trước cái chết của Chúa Giêsu trên thập giá là điều mà Chúa Giêsu bận tâm giải thích cho các môn đệ về vận mệnh của người, Đấng cứu thế bị loại trừ, bị giết chết.

Bài Phúc âm theo thánh Marcô thuật lại hành trình Chúa Giêsu và các môn đệ trên đường đi ngang qua miền Galilêa cách âm thầm kín đáo không để cho ai biết. Sau một thời gian hoạt động và rao giảng ở Galillêa, Chúa Giêsu đã thực hành nhiều phép lạ, đã rao giảng về Nước Thiên Chúa, hoạt động này đã đủ để những người ở Galilêa hiểu người là Đấng cứu thế. Giờ đây, người tập trung vào việc huấn luyện cho các môn đệ nhiều hơn nhằm dẫn đưa các môn đệ đến chỗ nhận thức sâu sắc về căn tính Đấng cứu thế của người là Đấng cứu thế bị loại trừ, bị giết chết: “Con người sẽ bị nộp vào tay người đời, họ sẽ giết người. Khi đã bị giết, ngày thứ ba người sẽ sống lại”. Đây là lần thứ hai mà Chúa Giêsu lại nhấn mạnh cho các môn đệ hiểu về vận mệnh Đấng cứu thế bị khai trừ của người với những lời như lần trước: con người sẽ bị nộp vào tay người đời. Động từ được nói đến là “trao nộp”. Nhưng ai sẽ trao nộp người. Thánh sử Marcô sẽ cho biết những kẻ trao nộp người chính là Giuđa, các thượng tế, Philatô. Nhưng ở đây, động từ được dùng ở thời thụ động: “bị trao nộp” được hiểu theo nghĩa thể thụ động thần linh. Chính Thiên Chúa là chủ thể của hành động, nhưng không nói rõ ra vì lý do kính trọng. Cái chết của Chúa Giêsu, dù được qui gán cho những người đã lên án và giết Chúa trong lịch sử cụ thể, nhưng cái chết này không phải chỉ là một tình huống đơn giản xảy ra trong lịch sử. Giáo hội, qua giảng huấn của các tông đồ, đã hiểu rằng cái chết này, cớ vấp phạm đối với những người do thái, điều điên rồ đối với những người hy lạp, lại phát xuất từ dự định mầu nhiệm của Thiên Chúa Cha. Đó chính là điều được diễn tả qua lời loan báo của Chúa Giêsu: “Con người phải chịu đau khổ và bị giết chết”. Chính Chúa Giêsu luôn hiểu, dù hoàn cảnh xảy ra như thế nào, mọi sự xảy đến cho người đều không ngoài thánh ý của Chúa Cha, và người vẫn luôn hướng theo thánh ý của Chúa Cha mà người tiến bước. Trong khi đó, thái độ của các môn đệ lại luôn chậm hiểu những điều Chúa Giêsu dạy dỗ nhắc nhở họ. Các ông tỏ ra đóng kín, không mau mắn đón nhận mạc khải của thầy. Các ông sợ hãi không dám hỏi thầy để hiểu rõ ý nghĩa những thử thách và đau khổ mà thầy sẽ gánh chịu. Về phần Chúa Giêsu, người luôn cố gắng để huấn luyện các môn đệ đón nhận một nhận thức mới mẻ và rất quyết định về vận mệnh cứu thế của người.

Sau đó, các ngài trở về nhà ở Carpharnaum. Khung cảnh có vẻ như thuận lợi vì cách xa dân chúng, để Chúa Giêsu có điều kiện để ở riêng với các môn đệ và có thể huấn luyện các ông nhiều hơn. Người hỏi các ông xem dọc đường các ông đã tranh luận gì. Người cũng khởi đầu bằng một phương pháp rất sư phạm là hỏi xem các môn đệ đã tranh luận gì. Các môn đệ thinh lặng bởi vì dọc đường các ông đã tranh luận xem ai là người lớn nhất, một chủ đề nghịch lại với lời dạy khiêm nhường phục vụ của thầy. Thánh sử Marcô đã trình bày rất trang trọng cử chỉ và thái độ của Chúa Giêsu: người ngồi xuống, gọi mười hai vị lại và dạy cho họ. Ngồi giảng dạy là tư thế của người thầy giảng dạy với uy quyền, đồng thời gọi nhóm mười hai lại với người nhằm muốn nói giáo huấn mà người sắp dạy các ông là giáo huấn quan trọng người muốn dành riêng cho các ông là nhóm mười hai sẽ giữ vai trò lãnh đạo các cộng đoàn tương lai. Người đảo lộn trật tự thường tình của con người bằng cách đặt người lớn hơn hết phải là người phục vụ mọi người, và người biết trở nên nhỏ bé để phục vụ mọi người sẽ là người được kể lớn hơn hết giữa mọi người. Và để minh họa cho lời giáo huấn của mình, Chúa Giêsu đã bồng một trẻ nhỏ, đặt em ở giữa và nhắc nhở các môn đệ. Cử chỉ ôm một em nhỏ, đặt em nhỏ ở giữa có nghĩa quan trọng. Theo tập tục của người xưa, họ thường không quan tâm đến vai trò của các trẻ em, mà ngược lại người ta coi thường các trẻ em. Ngay cả người ta vẫn có thói quen loại trừ các trẻ em bởi vì các em không biết lề luật. Thái độ của Chúa Giêsu thực khác thường, người đặt em nhỏ là thành phần bị loại trừ, một cách rất âu yếm ở giữa các môn đệ và nói với các môn đệ: “Ai muốn làm lớn nhất, thì hãy tự làm người rốt hết và làm đầy tớ mọi người”. Đây quả là câu trả lời rất lạ thường của thầy Giêsu đối với vấn đề mà các môn đệ đang tranh luận : ai là người lớn nhất, bởi vì tranh luận xem ai là người lớn nhất trong khi thầy của mình đang cố gắng để theo con đường khiêm nhường phục vụ bằng cách đón nhận đau khổ và cái chết là điều vô nghĩa. Chúa Giêsu mở rộng viễn tượng cho các môn đệ bằng cách đưa các môn đệ đến một thái độ mới: tiếp đón những người bị loại trừ và khinh dễ, thay vì nhốt kín mình trong việc tìm kiếm những danh lợi cho riêng mình. Chúa Giêsu là người được Thiên Chúa sai đến, đón tiếp người chính là đón tiếp chính Thiên Chúa, nhưng để đón tiếp người, người ta phải can đảm để đón tiếp những người bị loại trừ trong cộng đoàn, đó là câu trả lời quyết định cho vấn nạn mà các môn đệ đang theo đuổi xem ai là người lớn nhất. Người lớn nhất quả là người biết phục vụ trong khiêm nhường cởi mở.