Chuyện người đàn bà 2000 năm trước

(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Hữu An)

Nhạc sĩ Song Ngọc viết ca khúc “Chuyện Người Đàn Bà 2000 Năm Trước” từ trang Tin Mừng hôm nay.

Chuyện người đàn bà 2000 năm trước

Áo rách tả tơi, xác thân mệt nhoài.

Chuyện người đàn bà nơi thành phố đó

Dấu tích hành thân.

Vì đâu? Vì đâu? Vì đâu,

Nên tội tình mang nhục hình.

Vì yêu, tội yêu, tội tình yêu.

Đoàn người cổ thành vây chặt khu phố

Thế giới hiền lương ánh mắt cuồng căm.

Nhìn người đàn bà đang chịu tội chết

Đống đá ngổn ngang.

Chờ ai?

Chờ tay người ném chết một người không hận thù.

Người ơi vì sao đoạ đầy nhau

Ai, ai người vô tội. Ai, ai người không tội

Hãy mạnh tay ném đá ném đá ném trước đi còn đợi gì?

Ai, người vẹn toàn, Ai người trong sạch

Còn chờ chi?

Ném chết ném chết

Ném chết tội đồ nhân gian.

Chuyện người đàn bà 2000 năm trước

Sách cổ đã ghi, đống đá còn nguyên.

Vì người vô tội hay đời giả dối,

Thế giới giả nhân chào thua

Người ơi, tình ơi.

Ai tội đồ, ai tỉnh ngộ

Người ơi, đời ơi, cũng vậy thôi….

Chuyện người đàn bà 2000 năm trước

Sách cổ đã ghi, đống đá còn nguyên.

Nhạc sĩ khéo léo dùng những chữ tương phản như “Thế giới hiền lương, ánh mắt cuồng căm” và đặt câu hỏi, có phải vì người đời giả dối, sợ phải đối mặt với tòa án lương tri với tội của chính mình nên đã lẵng lặng bỏ đi: “Vì người vô tội hay đời giả dối? Thế giới giả nhân? Chào thua! Người ơi, Tình ơi! Ai tội đồ? Ai tỉnh ngộ?…”. Nhưng dù sao thì “cũng vậy thôi”, ca khúc có kết thúc tốt đẹp và câu hỏi dành riêng cho lương tâm mỗi người.

Với giai điệu chậm buồn, nhạc phẩm kể về một câu chuyện thật lạ lùng, xảy ra hơn hai ngàn năm về trước tại xứ Do thái. Một phụ nữ bị bắt quả tang đang phạm tội ngoại tình. Các kinh sư và những biệt phái dẫn người đàn bà ấy đến trước mặt Chúa Giêsu để gài bẫy Ngài: “Trong sách Luật, ông Môsê truyền chúng tôi phải ném đá hạng người này, còn Thầy, Thầy nghĩ sao?” Một câu hỏi bất ngờ, nham hiểm và lịch sự.

Có lẽ sau khi hỏi Chúa như thế, họ hí hửng với những nụ cười hóm hỉnh ranh mãnh. Họ thì thầm với nhau cách thích thú: lần này thì đừng hòng mà thoát. Cái bẫy đã giăng ra. Nếu Chúa bảo cứ ném đá đi thì đó là một lời nói sẽ xoá nhoà tất cả lòng nhân hậu của Chúa: tôi đến để cứu vớt chứ không phải để kết án. Những người tội lỗi,thu thuế, đặt niềm hy vọng vào Chúa, nếu nghe lời kết án chắc chắn họ sẽ thất vọng và xa lánh, thế thì chỉ có thất bại, mất uy tín. Nhưng nếu Chúa bảo, không được ném đá, họ càng vui hơn vì Chúa dám chống lại Luật Môsê, chỉ chờ thế là họ có dư bằng chứng để bắt và lên án Ngài rồi.

Thái độ Chúa Giêsu thật trầm tĩnh “cúi xuống lặng lẽ vẽ trên đất”. Họ cứ hỏi mãi. Chúa ngẫng lên nói với họ một đề nghị nhỏ nhẹ ôn hòa nhưng ngầm chứa một thách thức sinh tử quyết liệt ” ai trong các ông sạch tội thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi”. Họ lặng lẽ rút lui, bắt đầu từ những người lớn tuổi. Công bằng mà nói, những người đàn ông có mặt hôm ấy, ngoài Chúa Giêsu ra, đều là những kẻ còn có liêm sỉ và tự trọng.

Chúa Giêsu bị đẩy vào thế làm quan tòa bất đắc dĩ, buộc phải ra một bản án xét xử thật nặng, bỗng nhiên trở thành Trạng sư với một bài biện hộ vỏn vẹn có mỗi một câu rất ngắn. Chỉ một câu nói mà Chúa đã hoá giải bẫy giăng sẵn. Hoá giải, bởi lẽ Chúa mời gọi họ hãy nhìn vào bên trong tâm hồn.

Còn lại một mình Chúa với người phụ nữ. Ánh nắng buổi sáng đang lung linh nhảy múa trên bậc thềm.Với giọng nói ấm áp, Chúa hỏi: “Họ đâu hết rồi? Không ai lên án chị nữa hay sao?”. Lần đầu tiên từ lúc bị lôi tới đây, người phụ nữ ngẩng mặt lên. Chị nhận ra khuôn mặt của Chúa Giêsu, Ngài đôi mắt chứa chan tình người,long lanh ánh sáng thiên đàng, đôi mắt hiền dịu sáng lên niềm cảm thông. Chị bưng mặt, giọng nghẹn ngào: “Thưa Thầy, không còn ai nữa. Họ bỏ đi hết rồi”. Bình minh chiếu sáng rạng ngời khuôn mặt, Chúa nói thật nhẹ nhàng: “Tôi không lên án chị đâu! chị về đi, và từ nay đừng phạm tội nữa. Tội nhân bị luận tội trước tòa, rõ ràng nằm trong khung án tử hình, nay ngơ ngác thấy mình được tha bổng, kèm một lời dặn dò: từ nay thôi đừng phạm tội nữa! Chúa Giêsu không kết án nhưng là mở cho chị một con đường đi về phía tương lai, về phía trước.

Hai câu nói của Chúa Giêsu với hai hạng người đều nhẹ nhàng mà sâu xa thấm thía. Với các người kết án, Chúa mời họ nhìn vào phía bên trong. Với người bị kết án, Chúa mở ngõ về phía tương lai.

1. Nhìn về phía bên trong

Một phiên tòa lạ lùng, xử lưu động theo kiểu nói ngày nay. Phe công tố nhao nhao buộc tội và hằm hè chất vấn, không ngờ sau đó lại lần lượt cúi đầu lặng lẽ rút lui. Chỉ vài phút trước đó, họ hung hãn tố cáo đòi ném đá, và bây giờ họ âm thầm ra về. Một sự chuyển biến bất ngờ phát sinh từ lời mời gọi của Chúa Giêsu: “ai trong các ông sạch tội hãy ném đá người phụ nữ này đi”. Khi người ta đòi ném đá tha nhân, người ta tự cho mình là kẻ sạch tội và có quyền lên án kẻ có tội. Nhưng khi người ta khám phá ra mình cũng là tội nhân, người ta không dám lên án nữa vì như thế cũng là tự lên án chính mình. Sự khám phá có được là do cái nhìn về phía bên trong chính mình. Chi tiết mà Thánh Gioan ghi nhận “bắt đầu từ những người lớn tuổi” rất ý nghĩa. Vì càng lớn tuổi càng có bề dày cuộc sống, càng dễ nhận ra bề dày tội lỗi. Càng lớn tuổi càng có cái nhìn nội tâm nhiều hơn.

Có những cái gần mình nhất mà mình lại khó thấy nhất. Đó là bản thân mình. Có những sự thật người ta tìm cách trốn chạy nhiều nhất là sự thật về chính mình. Sự thật ấy chỉ khám phá ra được khi nhìn vào phía bên trong. Nhìn vào bên trong là đi vào nội tâm để nhìn lại chính mình, soi gương tâm hồn. Nhìn lại cuộc sống, lời nói, việc làm mình đã làm, đã sống. Giáo hội luôn khuyên con cái mình xét mình mỗi ngày. Các linh mục, tu sĩ, giáo dân đều có thời gian tĩnh tâm, linh thao để biết mình mà sửa mình. Biết mình là đầu mối của sự khôn ngoan.

Nhìn vào phía bên trong là một đòi hỏi cần thiết giữa cuộc sống xô bồ, ồn ào với quá nhiều tranh đấu vất vả mưu sinh. Có khi chúng ta ngại vì sợ phải đối diện với chính mình, đối diện với sự thật về mình. Cần có thời gian tĩnh lặng để dâng lễ, cầu nguyện, viếng Chúa. Khi có thời gian nhìn lại chính mình, chúng ta có gương soi và một khoảng cách ngắm nhìn. Tấm gương tốt nhất là Chúa Giêsu. Ngài là mẫu mực. Nơi Ngài và nhờ Ngài mà chúng ta nhận ra những lỗ hổng cuộc đời, nhận ra lý tưởng cần vươn tới.

2. Nhìn về phía trước.

Người ta đòi ném đá người phụ nữ, đóng khung cuộc đời chị trong quá khứ. Quá khứ được đóng dấu bằng tội lỗi. Người ta đánh giá, phán đoán, hành động trên quá khứ đó. Chúa Giêsu không chấp nhận lối nhìn và cách đánh giá ấy. Ngài không đồng loã với tội lỗi. Ngài nhìn nhận người phụ nữ có tội. Nhưng Ngài mở ra một tương lai, gieo vào lòng chị niềm tin tưởng rằng chị có khả năng xây dựng một tương lai mới, một cuộc đời mới,một con người mới:”Chị hãy về đi, và từ nay đừng phạm tội nữa”. Chúa Giêsu không kết án cũng như không giảm án, không ân xá cho tội nhân. Chúa mở cho chị một con đường hướng về tương lai, làm lại cuộc đời. Đó là con đường sám hối trở về với tình yêu, trở về với đời sống là con cái Thiên Chúa, trở về với tâm hồn bình an. Người phụ nữ ra về lòng tràn ngập niềm vui hoán cải, quyết tâm làm lại cuộc đời.

Thiên Chúa, Đấng mở ngõ cho tương lai. Ngài không khoá chặt cuộc đời một con người cũng như lịch sử nhân loại vào quá khứ, cho dẫu quá khứ ấy có bi thảm và tàn tạ đến đâu chăng nữa. Thiên Chúa luôn luôn mở ngõ và vạch lối cho tương lai.

Vẫn biết tội lỗi trái với đạo giáo, trái với luân thường đạo lý, nhưng đâu chỉ căn cứ vào đạo giáo luân lý để khinh khi, coi thường, kỳ thị sự sống con người được. Đạo giáo luân lý giúp con người sống thăng tiến về mặt tinh thần chứ không bao giờ là bước cản trở nhận chìm con người xuống bùn đen. Đã là người, ai cũng có những khuyết điểm, ai cũng có lúc làm điều lầm lỗi. Nhưng ai cũng có khả năng ý chí ước muốn làm điều lành thánh thiện tốt đẹp. Thiên Chúa dựng nên con người với khả năng như thế.

Chúa Giêsu đã sống và đã nêu gương. Ngài không kết án, không giảm án, nhưng là mở ra con đường hướng về tương lai cho con người tội lỗi làm lại cuộc đời. Lêvi, Giakêu, Mađalêna, Augustinô…và còn biết bao con người đã được Chúa mở ngõ tương lai tươi sáng. Niềm tin đó tạo nên nơi người tín hữu một lối nhìn mới. Đó là nhìn về phía trước, băng mình về phía trước như thánh Phaolô diễn tả: “Tôi chỉ chú ý tới một điều là quên đi chặng đường đã qua để lao mình về phía trước” (Pl 3,13). Đối với Phaolô quên đi chặng đường đã qua là qua khứ bắt bớ Giáo hội Chúa để lao mình về phía trước, phía tương lai mà Chúa Giêsu đã mở ra, đặt ngài làm khí cụ, làm tông đồ dân ngoại. Và Phaolô đã sống hết mình cho tương lai mới.

Trong cách nhìn về tha nhân, có khi người ta khoá chặt người khác trong quá khứ lỗi lầm của họ. Đã một thời “chủ nghĩa lý lịch” khoá chặt con người trong quá khứ, cái quá khứ đâu có do họ!!! Vì lẽ đó mà nhiều nhiều người trẻ tài năng không có cửa cho tương lai, họ bị loại trừ. Con người vốn vẫn hay nhìn phía đàng sau hơn là nhìn về phía đàng trước. Trong khi niềm tin vào Thiên Chúa, Đấng mở ngõ cho tương lai lại luôn thúc bách chúng ta nhìn về phía trước

Nhìn vào phía bên trong để khám phá sự thật về chính mình. Người Hylạp đã từng gắn trên cổng Đền Thờ Deiphes câu châm ngôn ” Bạn hãy biết chính mình” và coi sự biết mình như là khởi điểm của khôn ngoan.

Nhìn về phía đàng trước để luôn hy vọng và tin tưởng. Tin vào chính mình, vào con người, vào cuộc đời. Và trên hết là tin vào Thiên Chúa, Đấng mở ngõ cho tương lai chúng ta.

53. Tha thứ

“Anh em hãy yêu thương kẻ thù và làm ơn cho kẻ oán ghét mình..” (Lc 3, 24)

Tin Mừng theo Thánh Luca ghi lại lời Chúa “Người nào trong các ông có một trăm con chiên mà bị mất một con, lại không để chín mươi chín con kia ngoài đồng hoang, để đi tìm cho kỳ được con chiên bị mất” (Lc15,4). Rồi Chúa nói tiếp: “Vậy tôi nói cho các ông hay: trên trời cũng thế, ai nấy sẽ vui mừng vì một người tội lỗi ăn năn sám hối, hơn là chín mươi chín người công chính không cần phải sám hối ăn năn”. (Lc15,7) Qua câu chuyện này cho thấy hình ảnh vị Mục tử, người thầy, người chăn chiên cao cả và đầy lòng nhân từ. Câu chuyện bài Tin Mừng Chúa nhật hôm nay cũng tương tự như thế.

1. Chúng ta trở lại câu chuyện Tin Mừng chúa nhật hôm nay: Các kinh sư muốn gài bẫy Chúa Giêsu nên nhân dịp người ta bắt qủa tang một người đàn bà đang phạm tội ngoại tình, họ liền dẫn ngay đến Chúa và chất vấn. Họ nói: chị này đang ngoại tình và bị bắt quả tang. Theo luật Môisen, chị ta sẽ bị ném đá cho tới chết. Phần Thầy, Thầy sẽ xử thế nào?

Các kinh sư và biệt phái đến hỏi ý kiến Chúa Giêsu; thực ra họ chẳng nể nang gì Ngài, cũng chẳng có ý tốt lành gì đâu. Họ rất ghét Chúa, vì Người hay chỉ trích những thói hư tật xấu, giả hình của họ, mà từ lâu họ chưa tìm được chứng cớ gài bẫy, để tố cáo Chúa. Hôm nay nhân có một phụ nữ bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình, đây là một cơ hội tốt để bắt bẻ Chúa mà trả thù; vì thế họ hỏi như trên… Nếu Chúa trả lời: tha bổng cho người đàn bà, thì họ sẽ bắt bẻ Chúa làm thế là không giữ lề luật. Còn nếu Chúa kết tội chị ta thì rõ ràng Chúa rất tàn ác, và còn làm ngược lại với lời dạy của chính mình nữa là: yêu thương, tha thứ… Xem ra bề nào, Chúa cũng bị các kinh sư kết tội cả. Rốt cuộc họ không ngờ Chúa có một câu trả lời mà không ai nghĩ đến: “ai trong các ông sạch tội thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi” (Ga 8,7) Chúa Giêsu lại thắng keo nữa. Thực tế ai có thể thắng Thiên Chúa?

1. Trên đời này có một nghịch lý rất lớn và cũng rất đáng trách, đó là: Thiên Chúa là Đấng muôn ngàn lần thánh thiện thì lại đầy lòng thương xót, đầy bao dung với người tội lỗi. Trong khi con người tội lỗi đầy tràn, lại thường hay lên án kẻ khác, thích phê bình chỉ trích người ta (chính các thánh còn chưa ai dám tự nhận mình là thánh thiện). Từ chỗ phê bình chỉ trích, rất nhiều khi chúng ta vô tình đẩy kẻ tội lỗi vào vũng lầy không có lối thoát. Các kinh sư và biệt phái trong câu chuyện Phúc âm hôm nay là một ví dụ điển hình. Một câu châm ngôn Á Đông khá chí lý: “chân mình còn lấm mê mê, lại đi cầm đuốc mà rê chân người.”

Lòng rộng lượng của Con Thiên Chúa (trong câu chuyện hôm nay) thật là to lớn và cũng thật đúng với những gì chúng ta biết về Thiên Chúa, vì Người sẳn sàng để 99 con chiên không lạc, mà đi tìm cho được con chiên bị lạc và Chúa: “không nở bẻ cây lao bị dập”, “cũng không dập tắt tim đèn còn khói..” Những hình ảnh này rõ ràng diễn tả quá đủ lòng thương xót vô cùng của Thiên Chúa.

1. Gợi ý sống và chia sẻ:

* với lòng nhân hậu và khôn ngoan tuyệt vời, Chúa Giêsu đã giải thoát và tha thứ cho người đàn bà tội lỗi, nhưng Chúa cũng kêu gọi chị từ nay đừng phạm tội nữa. Mùa chay cũng là mùa kêu mời mọi kitô hữu suy niệm về lòng bao dung vô bờ của Thiên Chúa, đồng thời cũng nhắc nhở chúng ta thực tâm sám hối, sửa đổi đời sống và mau quay về với Chúa.

* Chúa không hề có một lời lên án người đàn bà ngoại tình: phần ta, ta có phải là hạng người hay chỉ trích kẻ khác? Nhìn lại bản thân mình đã sửa đổi như thế nào trong cuộc sống hàng ngày. Đặc biệt là mùa chay này?

54. Án tử hình bị hủy bỏ – Lm Phêrô Bùi Quang Tuấn

Người Phụ Nữ Ngoại Tình. Câu chuyện ấy đã sảy ra trong thời Chúa Giêsu, khi Ngài đang trên đường rao giảng Tin Mừng Tình Yêu. Lúc bấy giờ danh tiếng Ngài được đồn thổi khắp nơi. Nhiều người mộ mến. Nhưng cũng lắm kẻ ghét ghen. Nhất là hạng thượng tế, luật sĩ, và biệt phái. Bao cuộc tranh cãi gay go về luật lệ đã nổ ra. Người ta muốn tố cáo, truất phế Ngài khỏi tâm hồn quần chúng, nhưng chưa đủ khả năng. Đã bao lần gài bẫy và nêu các vấn đề hóc búa, đều bị Ngài hoá giải dễ dàng. Bẽ bàng. Xấu hổ. Nhưng giới chống đối vẫn ngấm ngầm tìm cách.

Cơ hội thuận tiện chợt đến. Một phụ nữ bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình. Họ lập tức tóm ngay con người khốn nạn đó. Lại đang lúc Chúa Giêsu có mặt trong đền thờ Giêrusalem. Dân chúng đông đảo bao quanh Ngài. Bằng miếng mồi mới bắt được, người ta chắc mẩm chuyến này Đức Giêsu phải sa lưới. Bởi lẽ theo luật Môisen ghi lại trong sách Lêvi: “Người nào ngoại tình với đàn bà có chồng, người nào ngoại tình với vợ của tha nhân, tất phải chết. Cả gian phu lẫn dâm phụ” (Lv 20:10). Cách xử tử những kẻ phạm tội ngoại tình sẽ là “kéo ra khỏi cổng thành mà ném đá chúng cho chết đi” (Đnl 22:24).

Lâu nay, giới chống đối cứ thấy Đức Giêsu giao du với phường thu thuế, đàng điếm, tội lỗi. Nhắc chuyện thì Ngài lại phán: “Ta không đến để kêu gọi những người công chính mà là hạng tội lỗi.” Nghe nhức tai quá. Chịu không được. Trong khi đó, Ngài cũng dạy người ta về sự công minh của Thiên Chúa: Cây nào không sinh trái tốt sẽ bị chặt xuống mà quăng vào lửa đời đời. Thành ra, hôm nay, khi giương chiếc bẫy với miếng mồi “con mụ ngoại tình”, và câu hỏi “Thầy dạy sao, có nên ném đá con dâm phụ này không?”, nhóm luật sĩ biệt phái cầm chắc ưu thế trong tay.

Họ nhủ thầm: Nếu Đức Giêsu trả lời “Ném đá hắn” thì còn gì là yêu thương nữa. Giáo lý Ngài truyền dạy bấy lâu cũng chẳng có mới lạ. Bọn thu thuế đàng điếm sẽ mở mắt ra mà thấy Giêsu cũng chẳng thương xót gì họ.

Như thế là tạo mối nghi ngờ, rạn nứt ngay từ bên trong. Hạng tội lỗi sẽ mất tin tưởng vào Đức Giêsu. Còn Ngài sẽ không đi đi lại lại với chúng được nữa. Đó là chưa nói đến việc chính quyền đô hộ Rôma sẽ trừng phạt gắt gao người Do thái nào dám lên án tử cho kẻ khác.

Song nếu câu trả lời là “Đừng ném đá” thì lập tức Đức Giêsu sẽ lãnh viên đá đầu tiên, vì Ngài đã công khai chống lại luật Môisen, và dám dung túng, bao che cho phường ngoại tình, tội lỗi. Lúc này, nếu có trốn thoát được cái chết của “mưa đá” thì Đức Giêsu cũng bị khai tử nơi tâm hồn người ta. Ngài sẽ không còn mặt mũi nào để gặp gỡ dân chúng nữa.

Thật thâm độc! Miếng mồi không thể trốn chạy mà con mồi cũng chẳng thể chạy trốn. Chuyến này, có lẽ bất cứ lời nói nào của Đức Giêsu cũng sẽ trở thành bản án cho chính Ngài. Chiếc lưới đã giương lên chỉ còn chờ giờ sụp xuống.

Nhưng kìa, tại sao Ngài không nói gì cả? Câu hỏi dồn dập đổ xuống, ấy thế mà Ngài vẫn lặng im? Trước đây khi nêu vấn đề nộp thuế cho hoàng đế, Chúa Giêsu đã trả lời tức khắc, và nhanh chóng khoá miệng đối phương. Nhưng sao hôm nay Ngài lại thinh lặng? Có phải vì đây là vấn đề của lương tâm nên cần thời gian suy xét? Hay sự thinh lặng của Ngài thúc giục người ta nhìn lại chính mình? Nhìn lại để thấy sự giả dối núp bóng chân lý, lòng nham hiểm ẩn mình dưới lọng dù công chính. Tố cáo người phụ nữ ngoại tình nhưng lại nhằm lên án Chúa Giêsu. Hỏi “Thầy dạy sao?” nhưng vẫn cứ muốn ý gian của mình được thực thi.

Nhìn lại chính mình phải là thái độ tôi cần có trong mọi hành xử với tha nhân. Nhìn lại chính mình để biết cảm thông và tha thứ. Bởi lẽ, khi thinh lặng nhìn sâu vào cõi lòng, người ta sẽ không thể không khám phá ra sự thật này: Không có ơn Chúa thì đời tôi cũng chẳng hơn gì đời người; e rằng có khi còn tệ hơn. Khám phá được như thế chắc chắn người ta sẽ không hà khắc và tàn bạo với tha nhân.

“Ai trong các ông vô tội?” Lời mời gọi nhìn lại chính mình đó đã đưa đến quả: không còn ai lên án hay kết tội nữa, nhưng “kẻ trước người sau họ rút lui hết” (Gn 8:9). Thế mới hay khi con người biết thinh lặng xét mình, sự sống sẽ tồn tại. Những gì là độc ác, máu me, chết chóc, hận thù, la lối phải rút lui, nhường chỗ cho tình thương bộc phát và tràn lan.

Ở đâu có tình thương, ở đó có sự sống. Ở đâu có thứ tha ở đó có an bình. “Ta cũng không kết tội ngươi đâu. Đi đi. Và từ nay đừng phạm tội nữa” (Ga 8:11). Tình thương không kết án, nhưng luôn mở ngỏ cho sự sống mới được lớn lên.

Từ lâu lắm, tại một làng bên nước Ý, người ta có thông lệ ném từ đỉnh núi cao xuống cho tan xác những người đàn bà phạm tội ngoại tình.

Một hôm, có người phụ nữ không may bị bắt quả tang phạm tội khi chồng vắng nhà. Dân làng chuẩn bị hành quyết người đàn bà trước sự chứng kiến của người chồng. Thế nhưng, ngay hôm trước ngày xử tử, người chồng bỗng biến mất. Giờ hành quyết đã đến mà ông chồng vẫn biệt tăm. Mọi người chờ đợi. Đợi chờ.

Cuối cùng, dân làng cũng đưa người đàn bà lên núi. Và sau vài tiếng trống đưa hồn, bà ta bị đẩy xuống vực sâu.

Mấy hôm sau, dân làng vô cùng bỡ ngỡ khi thấy người đàn bà đó lại đang ra vào ngôi nhà của bà ta. Ai nấy lo sợ vì tưởng rằng hồn ma quay về phá phách. Nhưng rõ ràng họ thấy người chứ đâu phải ma. Mãi sau người ta mới khám phá ra. Số là, vì biết không thể nào phá bỏ được tục lệ để cứu vợ, nên trước ngày xử án, người chồng âm thầm vào rừng tìm những sợi dây mây nhỏ, bền, và đan thành một tấm lưới. Sau đó anh đem giăng dưới chân núi nơi thân xác người vợ sẽ bị xô xuống. Nhờ vậy mà nàng còn sống để trở về mái nhà xưa. Anh đã làm thế vì muốn tha thứ và cứu vợ mình khỏi án chết.

Trước tình yêu và hành vi tha thứ cao cả, dân làng đã nhất trí huỷ bỏ thông lệ tử hình vốn đã kéo dài bao trăm năm.

“Ta không kết tội ngươi đâu. Đi đi. Và từ nay đừng phạm tội nữa.” Noi gương Đức Giêsu, bạn và tôi cũng hãy mở đường cho hy vọng, thứ tha, và sự sống vươn lên. Nhưng trước hết chúng ta hãy cùng khởi đi từ gia đình và cộng đoàn của mình.

55. Con đường hướng về tương lai

(Suy niệm của Lm. Nguyễn Ngọc Long)

Theo suy nghĩ thông thường: tội lỗi và hình phạt đi liền với nhau. Nhưng có trường hợp lại không thể như thế được. Điều này các quan toà thường cân nhắc, tra cứu kỹ càng về nguyên do đưa đến tội lỗi trước khi tuyên bố hình phạt. Vì thế có nhiều trường hợp được ân giảm hay chỉ cảnh cáo thôi.

Tôi được nghe kể lại, ngày xưa thời cha mẹ tôi còn sinh sống trong xứ đạo làng xóm miền bắc Việt Nam, hễ ai, nhất là phụ nữ sống làm điều gì trá i với luân thường đạo lý, trái với công dung ngôn hạnh, trái với lẽ đạo, liền bị mọi người khinh khi, miệt thị dèm pha. Họ không còn cơ hội gì hội nhập với cuộc sống chung trong làng, trong xứ đạo được nữa và cả gia đình họ cũng bị lên án theo như vậy! Có những nạn nhân phải bỏ quê hương trốn đi nơi xa lạ để tìm cơ hội xây dựng cuộc sống mới.

Xã hội Do Thái ngày xưa, như trong phúc âm diễn tả lại (Ga 8,1-11), cũng cứng nhắc theo khuôn luân lý đạo đức nên đời sống con người bị khinh khi miệt thị, bị lên án ném đá cho tới chết, nếu ai làm điều gì trái với khuôn phép đạo giáo.

Chúa Giêsu đến, ngài không đối xử với con người như thế, nhưng với trái tim tình thương, với lòng nhân ái. Ngài loan truyền luật lệ khuôn phép cho đời sống, nhưng ngài không dựa hay nhân danh những luật lệ đó để kết án ai. Tội lỗi là sự xấu, ngược lại với tình yêu của Thiên Chúa, Đấng là tình yêu là thánh thiện. Tội lỗi mang lại những hậu quả tiêu cực về mặt xã hội và nhất là làm tâm hồn con người mất bình an. Tội lỗi huỷ diệt đời sống làm con Thiên Chúa. Tội lỗi tạo hố ngăn cách con người với Thiên Chúa xa nhau và giữa con người với nhau. Tội lỗi vì thế cần phải bài trừ, nhưng không được bài trừ người có tội.

Chúa Giêsu đối diện với một nạn nhân của xã hội cứng nhắc theo luân lý đạo giáo, đối diện với một người làm điều tội lỗi như phúc âm thuật lại (Ga 8, 1-11). Trước hết ngài bảo cho mọi người: Các ông hãy soi gương xem mình có sạch không đã. Các ông hãy xét mình xem mình có vô tội không đã, trước khi bảo người khác là có tội và kết án họ!

Sau cùng ngài không dựa theo nguyên do để giảm án ân xá cho tội nhân, nhưng ngài mở cho chị ta con đường hướng về tương lai làm lại cuộc đời: Thầy không lên án con đâu. Chị đi về bằng an và từ nay đừng phạm tội nữa!(Ga 8, 11). Đó là con đường ăn năn sám hối trở về với tình yêu, trở về với đời sống là con cái Thiên Chúa, đấng là sự thánh thiện. Trở về để tâm hồn có lại bình an.

Vẫn biết tội lỗi trái với đạo giáo, luân lý là điều không lành mạnh, không tốt. Nhưng đâu chỉ có thể căn cứ vào đạo giáo luân lý để khinh khi coi thường, kỳ thị sự sống con người được. Đạo giáo luân lý giúp cuộc sống con người thăng tiến nhất là về mặt tinh thần, chứ không bao giờ là bước cản trở nhận chìm nhân vị con người xuống bùn đen.

Sự sống con người thể xác lẫn tâm hồn là điều cao quý hơn mọi thứ ở đời. Sự sống vì thế cần phải được kính trọng bảo vệ nâng đỡ. Đã là người ai cũng có khuyết điểm, cũng có thời gian làm điều lầm lỗi, nhưng ai cũng có khả năng ý chí lòng muốn làm điều lành, điều thánh thiện, điều tốt hợp với luân lý đạo giáo.

Thiên Chúa đã dựng nên con người với khả như thế và Chúa Giêsu đã sống làm gương: ngài không kết án hay giảm án nhưng ngài kêu gọi và mở con đường hướng về tương lai cho người phụ nữ tội lỗi làm lại cuộc đời, ăn năn trở lại với tình yêu Thiên Chúa và với đời sống con người.

56. Một câu truyện phổ biến

Một câu chuyện cổ tích Do thái kể rằng có một thầy Rabbi nổi tiếng thường hay vắng mặt tại hội đường vào mỗi ngày Sabbath vài tiếng đồng hồ. Sự vắng mặt này làm cho các học sinh của ông thắc mắc. Nhiều học sinh cho rằng thầy Rabbi của mình đã tìm được một chỗ mà ông có thể gặp gỡ Thiên Chúa, Đấng toàn năng. Sau cùng, bọn học sinh đã đồng ý cử ra một người đi theo thầy Rabbi của mình để xem ông làm gì. Anh ngạc nhiên thấy thầy mình mặc một bộ áo cũ kỹ của một người ăn xin và đi ra một ngõ hẻm rồi đi vô một căn nhà hoang. Qua khe cửa sổ, người học sinh nhìn thấy thầy mình cặm cụi dọn dẹp, và chuẩn bị bữa ăn cho một cụ già bị tàn tật. Sau đó, người học sinh đã chạy về, và bạn bè của anh đã hấp tấp hỏi anh, “Sao, ông ấy có bay về trời không?” Người học sinh trả lời, “Có, không còn chỗ nào cao hơn nữa!” Chứng kiến việc làm nhân đạo của thầy mình mà người học sinh đã vô tình khám phá ra ánh sáng của trời cao.

Phúc âm kể lại nhiều truyện Chúa Giêsu lên án những kẻ đạo đức giả. Họ hay đi nhà thờ mà không bao giờ biết tỏ lòng nhân hậu và nhạy cảm với người khác. Trong Phúc Âm Thánh Marcô, có một đoạn gây chú ý, tả lại cảnh Chúa Giêsu tức tối với loại người như thế. Chúa Giêsu “nhìn quanh họ một lượt vừa thịnh nộ vừa buồn phiền vì lòng chai đá của họ” (Mc 3,5). Đáng tiếc thay, vấn đề vẫn còn ở trong chúng ta.

Bài Phúc Âm hôm nay tả lại cảnh Chúa Giêsu đương đầu với những thầy thông luật và Pharisiêu, những người đáng kính trong tôn giáo, nhưng có “lòng chai đá.” Họ đem đến trước mặt Chúa Giêsu một người đàn bà và hỏi, “Thưa Thầy, phụ nữ ngoại tình này bị bắt tại trận. Theo Luật, Maisen truyền cho chúng tôi phải ném đá hạng đàn bà như thế. Vậy, Thầy dạy sao?” (Ga 8,4-5). Phúc Âm đã kể lại cho chúng ta rằng những người đã định tâm để gài bẫy Chúa Giêsu. Nếu Chúa Giêsu không đồng ý với họ để ném đá, thì họ có quyền tố cáo Ngài là không tôn trọng lề luật. Tuy nhiên, nếu Ngài nói là ném đá, thì họ sẽ nói là Ngài mâu thuẫn với luật yêu thương Ngài dạy. Câu trả lời của Chúa Giêsu đã làm cho họ phải ngạc nhiên, “Trong các ông, ai vô tội thì hãy ném đá trước đi” (Gn 8:7). “Nghe thế rồi, kẻ trước người sau, họ rút lui hết, các kẻ cao niên dẫn đầu mà để lại một mình Ngài, và phụ nữ kia. Ngẩng lên, Chúa Giêsu nói với người ấy, “Bà kia, họ đâu rồi? Không ai xử tội bà sao? Người ấy đáp, Thưa Ngài, không ai cả! Đức Giêsu lại nói, “Ta cũng không xử tội bà! Đi đi! Và từ nay đừng phạm tội nữa! (Gn 8:10-11).

Vấn đề của chúng ta là ở chỗ chúng ta nghĩ mình là những người tốt, đáng kính, thường hay đi lễ, nhưng đồng thời chúng ta cũng thường có chiều hướng nghĩ rằng lời Chúa Giêsu nói về tội lỗi và sự dữ là để cảnh cáo người khác. Qua bài Phúc Âm hôm nay, chúng ta thấy Chúa Giêsu coi việc ngoại tình là một tội lỗi. Người đàn bà ngoại tình đó cần phải được tha thứ, và chúng ta hiểu điều đó. Bà còn cần phải thống hối, chúng ta cũng hiểu điều đó. Sau cùng, khi Chúa Giêsu cho bà đi, Ngài còn dặn, “Đừng phạm tội nữa”, chúng ta cũng biết điều đó. Tuy nhiên, chúng ta có hiểu rằng Chúa Giêsu cũng nhìn sự thiếu lòng nhân ái và thương xót của những thầy thông luật và bọn Pharisiêu như là một tội lỗi không? Chúng ta có biết rằng những thầy thông luật và bọn Pharisiêu cũng cần phải được tha thứ không? Chúng ta có biết rằng những người mà tự xưng là công chính cũng cần phải thống hối không?

Qua cách đối xử của các thầy thông luật và bọn Pharisiêu, nó nhắc nhở cho chúng ta một điều, đó là nếu chúng ta tự cho mình là công chính thì chúng ta sẽ huỷ diệt lòng trắc ẩn của mình. Cái lúc mà chúng ta bắt đầu áp dụng luật luân lý của bản thân mình trên người khác, là chính lúc chúng ta bắt đầu bị mất đi khả năng để có thể cảm nghiệm và thông cảm cho người đó. Sự tự cho mình là đúng đắn không phải là một ảo tưởng, mà là một sự huỷ diệt tình yêu.

Chúa Giêsu đến thế gian không phải là để đem con người lên thiên đàng, nhưng là đem thiên đàng đến với con người. Qua lòng nhân ái đối với người phụ nữ ngoại tình, Chúa Giêsu đã cho chị ấy thấy được một tia sáng của thiên đàng. Cũng giống như thế, Chúa Giêsu đến không phải là để cứu con người ra khỏi hoả ngục, nhưng là để xoá bỏ hoả ngục ra khỏi loài người. Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu muốn nhắc cho những thầy thông luật và Pharisiêu một chút ánh nhìn về hoả ngục mà họ đang đâm đầu xuống chỉ vì sự tự cho mình là đúng, là đạo đức, rồi phán xét kẻ khác một cách độc ác, đối với những người khác. Khi nào chúng ta cho phép cá nhân của mình xa cách Thiên Chúa, chúng ta sẽ để cho hoả ngục đi vào cuộc sống của chúng ta. Cách đi ra khỏi cái hoả ngục này là, “Hãy nhân ái như Cha các con trên trời là Đấng nhân ái.”

Chúng ta không đến nhà thờ để qua đó chúng ta muốn chứng minh cho người khác sự đạo đức của mình. Chúng ta tụ họp nơi đây bởi vì ở đây chúng ta tìm thấy Chúa Giêsu ở giữa chúng ta và Ngài ban cho chúng ta một chút ánh nhìn về sự sống đời đời với Thiên Chúa.

57. Mở đường cho cuộc đời mới

Một đứa con trong gia đình nọ, sau một lần được cha mẹ giao trông chừng nhà đã vì quá ham chơi nên đã để cho ăn trộm vô lấy một số tài sản quý giá. Khi phát hiện được, đứa con đã rất run sợ nên đã không dám ở nhà mà đã chạy qua nhà hàng xóm trốn. Trở về thấy vậy, cha mẹ nó rất buồn giận. Họ định đi tìm con về đánh cho một trận hả giận. Tuy nhiên, họ suy nghĩ tài sản ấy có thể lấy lại được. Còn đứa con nếu không khéo đối xử, nó sẽ trở thành một người xấu chăng. Thế là họ quyết định đón con về. Với tấm lòng nhân hậu và bao dung họ đã tha thứ cho con mình. Đặc biệt, họ đã nói với con: “Cha mẹ tin là con đã biết lỗi của mình. Cha mẹ cũng tin là con sẽ biết sửa đổi…”. Quả thật, khi lớn lên đứa con này đã trở thành người tốt. Không những thế anh còn là một người rất cẩn thận trong mọi việc. Nhờ đó, công việc làm ăn của anh luôn được trôi chảy. Kết quả là anh đã sắm lại tất cả những gì đã bị mất trước kia cho gia đình và còn hơn thế nữa.

Như thế, nếu như người cha người mẹ trên vì quá tiếc của nên đã đối xử không khéo với con thì không biết sau này nó sẽ như thế nào. Nhờ họ đã biết dằn lại cơn nóng giận đúng lúc và nhất là họ đã biết giáo dục con đúng cách. Họ đã biết tin vào khả năng phục thiện của con mình. Họ đã biết mở cho con con đường mới.

Cũng thế, Tin mừng Chúa nhật hôm nay Chúa Giêsu đã nói với chị phụ nữ bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình: ” Tôi cũng vậy, tôi không lên án chị đâu! Thôi chị cứ về đi, và từ nay đừng phạm tội nữa! “. Một câu nói hết sức trân trọng và đầy lòng thương xót cũng như tin tưởng mà Chúa Giêsu dành cho chị. Phải công nhận tội ngoại tình là một tội khó có thể chấp nhận và tha thứ được. Bởi lẽ, đây là tội đi ngược lại với luân thường đạo lý. Thế nhưng, đâu phải vì thế mà ai muốn xử sao thì xử.

“Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi “. Đây là câu nói nghe êm tai nhưng rất nặng cả ngàn cân. Câu nói ấy đã bắn trúng vào tim đen của những Kinh sư và Pharisêu. Kết quả là sau câu nói này thì: ” Họ bỏ đi hết, kẻ trước người sau, bắt đầu từ những người lớn tuổi “. Công bằng mà nói tội ngoại tình thì cũng như bao tội lỗi khác thôi.

Có lẽ thái độ của các Kinh sư và Pharisêu cũng là thái độ của mỗi người chúng ta. Ông bà ta thường nói: ” Tiên trách kỷ hậu trách nhân ” (Hãy tự trách mình trước rồi hãy trách người) hay ” Chuyện người thì sáng còn chuyện mình oán “. Chúa Giêsu cũng đã một lần nhắc nhở: ” Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới? ” (Mt 7, 3). Mùa chay là thời gian thuận tiện để chúng ta quay lại với chính mình. Thiên Chúa luôn biết ta yếu đuối. Tội lỗi của ta tuy có lớn nhưng tình thương của Ngài lại con lớn hơn nhiều. Người sẵn sàng tin tưởng và sẽ cho cơ hội để ta làm lại cuộc đời mỗi khi trót phạm tội.

Mỗi khi lãnh Bí tích Hoà giải, Thiên Chúa qua vị Linh mục luôn nói: ” Cha tha tội cho con. Hãy đi bình an “. Đây là không chỉ là lời tha thứ mà còn là một lời an ủi khích lệ. Đồng thời, đây cũng là một lời nhắn nhủ đầy tin tưởng: ” Hãy đi và đừng phạm tội nữa “. Hãy xin Chúa Giêsu cho ta xác tín điều ấy luôn. Để rồi khi xác tín được điều ấy, ta sẽ biết phải làm gì để không phụ lòng tin tưởng mà Thiên Chúa dành cho ta.

58. Người đàn bà ngoại tình được tha

(Suy niệm của Lm Trần Bình Trọng)

Làm thế nào để trả lời một câu hỏi hóc búa, nhất là khi người hỏi có ý bắt bẻ? Chúa Giêsu trong Phúc âm hôm nay đã phải đối chất với một câu hỏi như thế. Những người Biệt phái và Luật sĩ trình lên Chúa một vụ về người đàn bà mà họ cho rằng họ đã bắt được quả tang phạm tội ngoại tình. Thực ra thì bắt được người đang phạm tội ngoại tình cũng khó, chứ đâu phải chuyện dễ, trừ khi cái tò mò tính len lỏi vào. Mà tò mò trong trường hợp này có thể là phạm tội bằng mắt. Tuy nhiên xem ra họ không quan tâm đến người đàn bà ngoại tình cho bằng việc muốn gài bẫy để đưa Chúa vào tròng và làm khó cho Chúa trước chính quyền La mã và giáo quyền Do thái giáo.

Theo luật Mô-sê, khi người đàn bà bị bắt được phạm tội ngoại tình, thì sẽ bị ném đá. Như vậy nếu Chúa Giêsu trả lời không phải ném đá, thì Người chống lại luật Môsê. Đàng khác luật La mã áp dụng cho cả người Do thái thời bấy giờ cấm ném đá một người cho đến chết. Vậy nếu Chúa Giêsu đồng ý cho ném đá người đàn bà ngoại tình, tức là Người chống lại luật La mã. Như vậy vâng luật Do thái, thì lại lỗi luật La mã, và ngược lại, vâng luật La mã thì lại lỗi luật Do thái. Đàng khác nếu Chúa bằng lòng cho ném đá, thì Người lại mâu thuẫn với đường lối yêu thương, nhân từ và tha thứ mà Người vẫn thường giảng dạy. Như vậy thì Chúa phải trả lời thế nào? Thật nan giải.

Phúc âm kể lại Chúa cúi xuống vạch vài nét trên đất. Chúa vẽ gì, Phúc âm không kể lại. Có lẽ Chúa chỉ vạch vài đường lả lướt chơi vậy cho đỡ buồn để tỏ ra Chúa không quan tâm đến câu hỏi của họ. Và rồi Chúa bảo họ ai không có tội thì hãy ném đá người đàn bà trước đi. Nhưng không ai trong nhóm họ đã dám làm. Đọc Phúc âm, ta thấy người Biệt phái và Luật sĩ thường bị Chúa quở trách nhiều nhất vì họ là những người hay bới lông tìm vết, hay phê bình chỉ trích, hay nói mà không làm. Chúa bảo họ là những người kiêu căng, tự phụ và giả hình vì họ giữ đạo theo hình thức bên ngoài, mà lòng họ xa Chúa.

Mục đích của việc Chúa quở trách là để dạy họ về đường lối Phúc âm của Người, và qua việc dạy họ, Chúa cũng dạy bảo ta nữa vì mỗi người chúng ta đều có những lúc giống người Biệt phái và Luật sĩ. Nếu có lời giảng dạy nào của Chúa và của người thừa hành mà làm ta suy nghĩ, thì đó là cái bước khởi đầu cho việc hối cải. Nếu Chúa khắt khe với người Luật sĩ và Biệt phái thì Chúa lại nhân từ với người chân thành khiêm tốn và thương xót người tội lỗi mà có lòng ăn năn sám hối. Vì tội lỗi của họ có thể là do hoàn cảnh xã hội hay nghèo túng gây ra như chuyện Thuý Kiều bán mình chuộc cha. Do đó cái hiện tượng đói ăn vụng, túng làm liều có thể được khoan hồng và ân xá. Vì thế áp dụng vào hoàn cảnh mỗi người, khi đi xưng tội ta phải xét cái cội rễ của tội hơn là quan sát và cắt cái ngọn. Cắt cái ngọn thì cây sẽ mọc lại, nhưng nếu nhổ cả rễ thì nó hết mọc. Cũng vậy, triệt cái cội rễ của tội mới hi vọng tránh phạm tội.

Trong Phúc âm hôm nay, Chúa kêu gọi người đàn bà bắt đầu cuộc sống mới, chấp nhận lòng nhân từ hay tha thứ của Chúa. Cái đề tài bắt đầu mới lại cũng được tìm thấy trong hai bài đọc Thánh kinh hôm nay. Tiên tri Isaia hôm nay nghĩ về cái cuộc xuất hành, cái cuộc giải thoát mới cho dân Chúa, không phải giải thoát khỏi ách nô lệ bên Ai cập, nhưng là giải thoát khỏi tội lỗi và nết xấu. Bài trích thư Thánh Phaolô tông đồ gửi tín hữu Philípphê cũng chứa đựng cái gì mới. Thánh Phaolô rao giảng việc bắt đầu mới trong đời sống mới, đời sống ân sủng với Chúa. Đọc Phúc âm ta thấy Chúa Giêsu ghét tội, nhưng Chúa lại nhân từ với người có tội. Chúa tỏ lòng từ bi, ban ơn tha thứ cho chị đàn bà tội lỗi để chị ta xa tránh tội. Trước hết Chúa ban cho chị lời trấn an: Không ai kết án con sao? (Ga 8:11). Theo sau là lời tha thứ: Ta cũng không kết án con (Ga 8:11).. Sau cùng là lời khuyên răn chỉ đạo: Con hãy đi và đừng phạm tội nữa (Ga 8:11).

59. Luật yêu thương đòi hỏi thông cảm và tha thứ

(Suy niệm của JKN)

Câu hỏi gợi ý:

1. Luật Môsê – cũng là luật của Thiên Chúa – buộc phải xử tử những kẻ ngoại tình bị bắt quả tang. Đức Giêsu có tuân theo luật ấy không? Tại sao?
2. Luật mới của Đức Giêsu – luật yêu thương – đòi hỏi những gì? Nếu không biết thông cảm và tha thứ, mà chỉ thích phán xử và kết án, ta có phải là kẻ giữ luật mới của Ngài không?

Suy tư gợi ý:

1. Các kinh sư Do Thái gài bẫy Đức Giêsu

Các nhà lãnh đạo Do Thái giáo muốn dùng trường hợp người phụ nữ ngoại tình này để gài bẫy Đức Giêsu hầu tìm ra cớ tố cáo Ngài. Nếu Ngài tuyên bố không nên ném đá phụ nữ này, thì Ngài đã không tuân luật Môsê. Môsê viết: “Nếu một người đàn ông bị bắt gặp đang nằm với một người đàn bà có chồng, thì cả hai phải bị xử tử” (Đnl 22,22; x. Lv 20,10). Mà Ngài đã không tuân luật Môsê, thì họ sẽ tố cáo Ngài trước dân chúng, và dân chúng buộc phải tẩy chay Ngài. Vì giữa luật Môsê và Ngài, thì dân chúng phải tin vào luật Môsê hơn. – Nếu Ngài tuyên bố phải ném đá, thì họ sẽ tố cáo Ngài với chính quyền Rôma, và Ngài sẽ bị chính quyền Rôma xét xử, vì Ngài đã vi phạm luật Rôma. Theo luật Rôma, người dân thuộc địa không có quyền lên án giết ai cả (x. Ga 18,31). Nhưng cách giải quyết của Ngài chẳng những giúp Ngài thoát cái bẫy này một cách tài tình, mà còn làm ê mặt các nhà lãnh đạo tôn giáo, đồng thời còn cho họ và cho chúng ta một bài học để đời.

2. Tại sao Đức Giêsu không tuân theo luật Môsê?

Luật Môsê là luật của Thiên Chúa (x.2Mcb 7,11; Tv 1,2; Lc 2,23-24). Thời Cựu ước, dân Do Thái ai nấy đều tin rằng đã là luật của Thiên Chúa thì sẽ là luật muôn đời không bao giờ thay đổi. Trong Kinh Thánh, có rất nhiều câu xác định luật này là luật vĩnh viễn cho con người (x. Xh 12,17.24; 27,21; 30,21; Lv 6,11.15; 7,34; Br 4,1; v.v…), là luật chung cho cả địa cầu (x.1Sb 16,14; 2Sm 7,19; Tv 105,7). Và con người phải tuân giữ luật, vì có như thế mới là tôn kính và yêu mến Thiên Chúa (Đnl 17,19; Gs 22,5; Hc 2,16; 15,1). Ai tuân giữ luật thì được hạnh phúc, được sống đời đời (Tv 119,1.165; Cn 29,18; Kn 6,18). Ai không giữ luật thì chính mình và cả con cháu ba bốn đời sẽ Thiên Chúa bị nguyền rủa, trừng phạt (x.1Sb 15,13; Xh 34,7; Er 7,26; Gr 19,15).

Vậy, luật Môsê buộc phải xử tử hình những kẻ phạm tội ngoại tình, tại sao Đức Giêsu không tuân theo luật ấy mà lại tìm cách tha cho người phụ nữ này? Đức Giêsu không giữ luật? Có phải vì Ngài không muốn vi phạm luật Rôma nên đành vi phạm luật Môsê? Hay Ngài chỉ muốn tìm cách nào thoát khỏi cái bẫy này? Hay Ngài là một nhà làm luật mới?

3. Đức Giêsu đến lập luật mới là luật yêu thương và tha thứ

Nhiều người tưởng rằng hễ đã là luật của Thiên Chúa thì sẽ là thứ luật muôn đời không thay đổi theo không gian và thời gian, nghĩa là luật của Ngài phải được áp dụng cho mọi dân tộc trong mọi thời đại. Nhưng không phải như vậy! Thiên Chúa lập luật cho con người chứ không phải cho Ngài. Luật đó vì con người, nên phải phù hợp với con người. Mà con người thì luôn luôn thay đổi: trình độ tâm linh và sự hiểu biết của con người luôn luôn tiến triển. Nên để phù hợp với con người, luật Chúa cũng phải thay đổi. Thật vậy, lịch sử cứu độ cho thấy luật cũ của Môsê đã được thay thế bằng luật mới của Đức Giêsu: “Ngày nay, sự công chính của Thiên Chúa đã được thể hiện mà không cần đến Luật Môsê” (Rm 3,21; x. Ep 2,15; Dt 7,18). Các tông đồ đã chính thức tuyên bố bãi bỏ luật Môsê (x. Cv 15,28-29).

Con người thời Cựu ước giống như nhân loại còn là trẻ con. Khi ta còn là trẻ con, cha mẹ ta ra luật cho ta, và bắt ta giữ. Nếu ta không giữ thì bị đòn, nếu ta giữ thì được khen thưởng. Động cơ giữ luật của ta là sợ phạt và ham thưởng. Nhưng khi lớn lên, ta không còn giữ những luật đơn sơ ngày xưa nữa, không giữ luật một cách nô lệ nữa. Động cơ khiến ta giữ luật không còn là sợ hãi hay ham thưởng nữa, mà là tình yêu (đối với Thiên Chúa, với chân, thiện, mỹ, với cha mẹ, với mọi người). Khi trưởng thành, ta biết điều nào là đúng, là hợp lý, là phù hợp với tình yêu, và ta biết ta phải hành động thế nào.

Thời Đức Giêsu, nhân loại đã trưởng thành về tâm linh hơn thời Môsê, nên Ngài đã khai mạc một kỷ nguyên mới, với luật mới của Ngài. Luật của Ngài chỉ có một khoản duy nhất: “Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hãy yêu thương nhau, như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 13,34). Vì thế, Ngài cũng như chúng ta, những kẻ theo Ngài, không còn hành xử theo luật Môsê nữa, mà hành xử theo sự thúc đẩy của tình yêu.

4. Luật yêu thương đòi hỏi sự thông cảm và tha thứ

Tình yêu đòi hỏi phải thông cảm và tha thứ… Thông cảm vì bản thân ta cũng như mọi người khác đều rất yếu đuối và bị lệ thuộc rất nhiều vào hoàn cảnh. Kết cuộc, con người “ai cũng phạm tội” (Rm 5,12): “Không ai là người công chính, dẫu một người cũng không” (Rm 3,10; x.1Ga 1,10). Nếu mình cũng phạm tội, mà mình lại kết án người khác, thì quả thật có chút gì “vô liêm sỉ” ở trong đó.

Đức Giêsu tuy không hề phạm tội (x.1Pr 2,22), nhưng Ngài lại không lên án ai. Ngài đã từng chịu ma quỉ cám dỗ, nên Ngài rất am hiểu sự yếu đuối của con người. Vì thế, đứng trước người phụ nữ này, Ngài hiểu hết những tình huống đã dẫn chị ta đến với cơn cám dỗ, và từ cơn cám dỗ đến những hành vi tội lỗi. Ngài hoàn toàn thông cảm với chị. Ngài ghê tởm những kẻ tuy cũng cảm thấy mình yếu đuối như chị, cũng đã từng sa ngã khi gặp cám dỗ như chị, nhưng lại vẫn muốn kết án chị. Dường như kết án chị, họ mới thoả mãn niềm kiêu hãnh phát xuất từ một ảo tưởng rằng họ vô tội. Họ thích sống trong ảo tưởng đó, và muốn củng cố ảo tưởng đó bằng cách kết án người khác. Họ nghĩ càng kết án thì càng chứng tỏ mình trong sạch, vô tội.

Đức Giêsu thấy ác tâm của họ, Ngài kêu gọi lương tâm họ, đánh thức tính liêm sỉ trong lòng họ. Ngài bảo họ: “Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi”. Ngài biết đã là con người yếu đuối, nếu không có ơn siêu nhiên giúp, họ không thể nào tránh được tội lỗi. Lời nói của Ngài buộc họ phải tự xét lại chính mình. Và một khi đã tự xét mình một cách thành thật, chắc chắn ai cũng thấy ít nhiều tội lỗi của mình. Ngài đã cho họ một kinh nghiệm tâm linh: hãy thông cảm với tội lỗi của kẻ khác, vì chính bản thân mình cũng có tội.

Một khi đã thông cảm với tội lỗi người khác, thì chỉ còn biết tha thứ, bỏ qua, rồi lại tiếp tục yêu thương, tôn trọng họ.

CẦU NGUYỆN

Lạy Cha, con cảm thấy mình rất yếu đuối. Nhiều khi con đã phạm tội, và con đã từng phải xấu hổ vì tội của con. Nhưng lạ thay, khi thấy tha nhân chung quanh con phạm tội, nhiều khi con lại mạnh mẽ lên tiếng kết án họ. Khi con phạm tội, con muốn Cha và tha nhân thông cảm và tha thứ cho con. Nhưng khi người khác phạm tội, con lại không muốn thông cảm và tha thứ cho họ. Tại sao con lại mâu thuẫn như vậy? Con là như vậy sao? Trái tim con quả là bằng đá. Xin Cha hãy sửa dạy con. Cho con một trái tim bằng thịt thật sự, biết yêu thương, thông cảm với những yếu đuối của mọi người, và sẵn sàng tha thứ tất cả.

60. Suy niệm của John Nguyễn

HÃY CẢM THÔNG VỚI NHỮNG YẾU ĐUỐI CỦA THA NHÂN

1. “Ai sạch tội, hãy ném đá trước đi!”

Đây là một đoạn Tin Mừng mà tôi rất thích, vì nó rất hữu hiệu trong việc ngăn cản tôi kết án người khác, nó làm cho tôi nguôi giận ngay mỗi khi có ai đó làm tôi bực mình muốn lên tiếng chửi bới, v.v… Gặp những trường hợp đáng bực bội đó mà kịp nghĩ đến lời Đức Giêsu: ” Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi”, thì tôi lại cười xòa, và mọi cơn giận hay khuynh hướng muốn kết án bị giập tắt ngay. Tại sao? Vì chính tôi cảm thấy rằng mình cũng đã từng làm một ai đó bực mình, bị thiệt hại, buồn phiền, đã từng làm những điều hết sức ngu xuẩn, v.v… y như người vừa mới làm phiền tôi, hay vừa làm một điều ngu xuẩn nào đó.

Chẳng hạn, ngoài công lộ, một ai đó chạy xe ẩu làm tôi suýt bị té, khiến tôi bực bội đến nỗi buột miệng chửi toáng lên. Nhưng khi tôi chợt nghĩ rằng trước đây mình cũng đã từng làm cho một vài người suýt bị té y như vậy, thì tôi hết bực mình ngay. Nhiều khi con cái tôi làm tôi tức lộn ruột lên, khiến tôi muốn phạt chúng một trận nên thân, nhưng khi chợt nhận ra rằng tôi cũng đã từng làm cho cha mẹ tôi tức lộn ruột y như vậy, thì tự nhiên cơn giận tôi biến mất ngay.

Làm sao tôi có thể kết án người khác, khi chính tôi cũng đã từng phạm một lỗi như họ? Đọc bài Tin Mừng hôm nay, tôi khá bất bình với những người giả bộ đạo đức đem người phụ nữ ngoại tình đến với Chúa để Ngài kết án. Nhưng khi nghe thấy họ từ từ rút đi hết sau khi nghe Đức Giêsu nói: ” Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi”, thì tôi cảm phục họ. Ít ra là họ cũng còn liêm sỉ khi thành thật nhận ra mình cũng chẳng tốt lành gì, để rồi lặng lẽ rút lui.

Nhưng có lẽ cũng có khá nhiều người Kitô hữu không đủ liêm sỉ bằng những kinh sư và những người Pharisiêu trong bài Tin Mừng này. Họ sẵn sàng kết án người khác, nuôi lòng hận thù với người khác, và rất khó tha thứ, đang khi chính họ cũng đã từng làm những hành vi tội lỗi tương tự như thế, hoặc còn hơn thế nữa.

2. Tội hồng phúc, những khiếm khuyết hồng phúc

Tôi nhận thấy tội lỗi hay khiếm khuyết cũng có mặt tích cực của nó. Nhờ tôi đã từng phạm một số lầm lỗi, sai lạc, yếu đuối, hay ít ra bị cám dỗ nặng nề về một số tội nào đó, mà tôi trở nên bao dung, dễ tha thứ và sẵn sàng thông cảm với những yếu đuối hay lầm lỗi của người khác hơn. Tôi cảm thấy nếu tôi chưa từng phạm những lầm lỗi, những điều đáng trách ấy, thì có thể tôi đã không dễ dàng thông cảm với những yếu đuối của tha nhân.

Trong hai trường hợp sau đây, nếu phải chọn một, thì bạn chọn trường hợp nào?

– một là không hề phạm một lỗi nào cả nên khó thông cảm tha thứ cho những yếu đuối của người khác,

– hai là đã từng yếu đuối, sa ngã, lầm lỡ, nên trở nên độ lượng, bao dung, dễ cảm thông với những yếu đuối lầm lỡ của người khác.

Riêng tôi, tôi sẽ nghĩ đến trường hợp thứ ba là tuy không phạm lỗi bao giờ nhưng lại rất thông cảm với những lầm lỗi người khác, và tôi cho trường hợp này là tuyệt vời nhất. Tuy nhiên, có lẽ trường hợp này khá hiếm. Nhưng nếu chỉ có hai trường hợp trên, thì tôi thích trường hợp thứ hai hơn. Loại người thứ hai chắc chắn được nhiều người thương mến hơn loại người thứ nhất. Và chắc chắn Chúa cũng thích như thế.

Nói thế không có nghĩa là tôi khuyến khích người ta phạm tội để họ có được sự thông cảm với những người tội lỗi. Tuy nhiên, nếu chúng ta đã từng yếu đuối, lỡ sa ngã phạm tội, thì hãy nhìn ra khía cạnh tích cực của tội lỗi. Nhận ra tội lỗi hay sự yếu đuối của mình sẽ giúp ta khiêm nhường, thông cảm, nhờ đó dễ tha thứ cho người khác. Đức khiêm nhường mà ta có được do nhìn nhận tội lỗi mình thì còn quí giá hơn là trong sạch mà kiêu căng, muốn tự hào và cho rằng mình hơn người vì sự trong sạch đó.

3. Thái độ thông cảm của Đức Giêsu đối với người tội lỗi

Đức Giêsu rất thánh thiện, không hề sai phạm một lầm lỗi nào, thế mà Ngài vẫn luôn luôn thông cảm được với sự yếu đuối của người tội lỗi, Ngài không kết án mà sẵn sàng tha thứ. Còn chúng ta, chúng ta cũng yếu đuối như tất cả mọi người, thế mà ta lại khó thông cảm với những yếu đuối của người khác, nhất là khi họ làm thiệt hại đến ta, đến quyền lợi, danh tiếng, hay cản trở ý muốn của ta. Có thể ta dễ dàng kết án người khác, làm như thể ta hoàn toàn vô tội, không hề phạm những sai lỗi như thế bao giờ. Kết án người khác dễ dàng, điều đó chứng tỏ ta không liêm sỉ bằng những người tự động rút lui sau câu nói của Đức Giêsu: ” Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi”.

Trong cuộc đời, nhiều khi ta khó chịu với những kẻ lên mặt đạo đức hay kết án hơn là với những kẻ phạm nhiều lầm lỗi. Chắc hẳn Thiên Chúa cũng không ưa những kẻ hay kết án cho dù họ đời sống của họ có tốt đẹp đến đâu. Thiên Chúa sẵn sàng tha thứ cho kẻ có tội nếu họ biết ăn năn hối lỗi, nhưng Ngài khó tha thứ cho những kẻ hay kết án. Ngài đã từng nói: ” Anh em đừng kết án để khỏi bị kết án”. Điều đó có nghĩa: kết án người khác chính là cách chắc chắn nhất để Thiên Chúa quay ngược lại kết án chúng ta! Vậy thì ta đừng bao giờ dại dột kết án người khác.

Tôi vẫn nghĩ rằng cách tốt nhất để Thiên Chúa khỏi kết án ta là ta đừng bao giờ kết án người khác. Nếu chúng ta luôn luôn tha thứ cho người khác một cách vô điều kiện, chắc chắn Thiên Chúa cũng không thua kém lòng quảng đại của chúng ta, Ngài cũng sẽ tha thứ cho chúng ta như vậy. Trong kinh Lạy Cha, chúng ta vẫn xin Chúa tha nợ chúng ta, giống như hay theo kiểu chúng ta tha nợ cho những kẻ nợ chúng ta. Ta tha thứ cho người khác kiểu nào, Thiên Chúa cũng tha thứ cho ta kiểu ấy. Ta chấp tội người khác thế nào, Thiên Chúa cũng chấp tội ta thể ấy. Vậy, một cách nào đó, chính ta quyết định việc ta có được Chúa tha thứ hay không.

CẦU NGUYỆN

Lạy Chúa, xin cho con ý thức được thân phận yếu đuối và tội lỗi của mình, để con thông cảm dễ dàng với những yếu đuối của anh chị em chung quanh con. Xin đừng để con kết án ai bao giờ, nhưng luôn luôn tìm ra những lý lẽ để thông cảm cho những lỗi lầm của họ. Xin cho con đủ bao dung quảng đại để sẵn sàng tha thứ một cách vô điều kiện cho bất kỳ ai xúc phạm đến con. Và con nghĩ đó là cách khôn ngoan nhất để con được Chúa tha thứ cho con một cách vô điều kiện.