HÃY ĐỐI XỬ NHÂN TỪ-  Lm. Trần Bình Trọng

Theo khuynh hướng đổi chác tự nhiên của loài người, thì ai làm ơn cho mình, mình nên trả ơn cho họ; ai ghét mình, mình phải ghét lại; ai chửi mình, mình phải chửi lại họ. Theo luật công bình cũng vậy. Luật công bình trong Cựu ước đòi: mắt đền mắt; răng đền răng. Điều đó có nghĩa là ai móc mắt mình, mình có quyền móc lại mắt họ, và ai bẻ gẫy răng mình, mình có quyền bẻ lại răng họ, Luật cônh bình trong xã hội hiện tại cũng vậy. Người phạm pháp phải bị kết án tuỳ theo tội nặng nhe họ đã phạm.

Vì thế mà lời Chúa dạy trong Phúc âm hôm nay phải yêu kẻ thù có thể trở thành đề tài cho người đời nhạo báng. Làm sao người ta có thể yêu kẻ thù? Ai lại nhu nhược đến nỗi theo lời Chúa dạy khi người khác vả má này, mình lại đưa cả má kia cho họ vả. Ai lại khờ dại đến nỗi khi người khác lấy áo ngoài, lại cho cả áo trong. Ai lại vô tư đến nỗi khi người khác lấy gì của mình, mình không đòi lại. Trong cái xã hội hưởng thụ và tranh sống, cái nguyên tắc yêu vô vị lợi của Chúa xem ra như là một giáo lý không tưởng, xa lạ với cuộc sống thực tế.

Chúa đến dạy ta luật từ bi, nhân hậu và bác ái thay vì luật báo thù báo oán. Nếu chỉ nghĩ đến chuyện tư lợi, trao đổi và đề đáp, thì đó là đổi chác và thương mại. Chúa nhận xét: Nếu anh em yêu những kẻ yêu thương mình,.. làm ơn cho kẻ làm ơn cho mình,.. cho vay mà hi vọng đòi lại được, thì còn gì là ân với nghĩa, ngay cả người tội lỗi cũng làm như vậy (Lc 6:32-34). Và rồi Chúa bảo: Anh em hãy yêu kẻ thù, hãy làm ơn và cho vay mà chẳng hề hi vọng được đền trả (Lc 6:35). Và Chúa bảo thêm: Anh em hãy có lòng nhân từ, … Anh em đừng xét đoán, … Anh em đừng lên án, … Anh em hãy tha thứ, … Anh em hãy cho, … (Lc 6:36-38).

Hôm nay ta cần nhận thức rằng xét đoán là quyền của Chúa, và chỉ có Chúa là Đấng phán xét công minh, vì Chúa thấu suốt tâm hồn của mỗi người. Khi ta đoạt lấy quyền xét đoán của Chúa, thì cái xét đoán của ta rất dễ bị sai lầm. Ngay cả tại tòa án dân sự, mặc dầu có luật sư biện hộ cho can phạm, chánh án và bồi thẩm đoàn cũng sai lầm. Theo hiệp hội tranh đấu cho tự do nhân quyền ở Hoa ky, thì từ năm 1900 tới 1992, có 25 người bị hành quyết oan, vì toà kết án lầm và 318 người bị tù cũng vì toà án lầm lẫn. Trước toà án lương tâm của mỗi người, biết bao lần ta cũng kết án người khác cách vô căn cớ. Tệ hơn nữa ta còn kết án người khác là xấu thay vì chỉ kết cái cái hành động xấu của họ. Hành động xấu của một người có thể chỉ xẩy ra một lần vì yếu đuối hay vì bệnh hoạn. Ta kết án người khác nhiều khi chỉ dựa trên một lời nói, một cử chỉ hay một hành động của họ, thay vì dựa trên toàn diện con người của họ và dựa trên tất cả các công việc làm của họ.

Nguyên tắc từ bi, nhân hậu, bác ái của Chúa dạy ta tránh việc phê bình, xét đoán. Tuy nhiên trong cuộc sống hằng ngày, ta vẫn phê bình, chỉ trích và xét đoán. Vậy có lẽ ta cần tìm ra cái căn nguyên cội rễ của việc tại sao có chuyện phê bình, xét đoán vô cớ. Tìm ra cái căn nguyên cội rễ của việc hay phê bình chỉ trích vá xét đoán vô căn cớ là bước khởi đầu cho việc chữa trị tính xét đoán. Sở dĩ người ta phê bình, chỉ trích, xét đoán có thể là để che đậy những cái chướng, những khuyết điểm và thất bại của mình để đánh lạc hướng người khác về mình. Và đó là một hình thức tự vệ.

Sống đức ái chân thực như lời Chúa phán là cái thước đo cái mối liên hệ của mỗi người với Chúa, thước đo mức độ đời sống thiêng liêng của mỗi người. Ta không thể trở nên môn đệ đích thực của Chúa, nếu giáo lý về đức ái chân thực của Chúa không ăn nhập gì đến cuộc sống hiện tại của mỗi người.

CHÚA NHẬT VII THƯỜNG NIÊN- NĂM C

LUẬT YÊU THƯƠNG- Lm. Gioan M. Nguyễn Thiên Khải CMC

Thưa anh chị em,

Một người hỏi Đức Khổng Tử: Muốn có lòng nhân trong đạo thì phải làm sao? Đức Khổng Tử trả lời: “Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân”. Có nghĩa là điều gì không muốn người khác làm cho mình, thì mình đừng làm cho người khác. Những người theo đạo Nho giáo họ coi lời đó như luật vàng, như một nguyên tắc để sống. Nhưng Đức Khổng Tử là bậc thầy của nho giáo chỉ trình bày có tính cách tiêu cực thôi.

Còn Đức Kitô, Thầy của đạo yêu thương, thì dạy tích cực hơn khi nói về luật yêu thương: “Tất cả những gì các con muốn người khác làm cho mình, thì các con hãy làm cho người khác như vậy”.

Làm cho người khác trước tiên là nhận biết sự hiện diện của người khác. Ai trong chúng ta cũng muốn cho người khác nhận biết mình hiện diện của mình, thì mình cũng nên nhận biết sự hiện diện của người khác. Chúng ta phải đấm ngực ăn năn, vì nhiều khi chúng ta chưa nhận biết và trân trọng sự hiện diện của anh chị em, chưa nhận biết sự hiện diện với tất cả nhu cầu của người khác. Đôi khi chưa nhìn thấy tất cả những công lao người khác đóng góp cho công việc chung cách này hay khác. Có thể nói mặc trái của tình yêu là sự dững dưng ơ hờ, không quan tâm đến người khác, trường hợp này nằm trong dụ ngôn nhà phú hộ và Lazarô nghèo khổ.

Làm cho người khác là yêu mến nhau. Ngay từ trang đầu sách GLGHCG dạy: mục đích con người sống ở đời này là để nhận biết kính mến Đức Chúa Trời là Cha chúng ta, và thương yêu mọi người như anh em, cùng nhau xây dựng một xã hội tốt đẹp, cho ngày sau được hưởng hạnh phúc Nước trời.

Theo khuynh hướng tự nhiên, không ai ước ao cho người khác ghét mình. Yêu và được yêu là nhu cầu thiết yếu của con người. Cho nên, theo nhu cầu đó thì chúng ta được mời gọi để sống yêu thương nhau, như Chúa đã yêu thương chúng ta. Khi muốn người khác yêu thương mình thì mình cũng phải yêu thương người khác. Có qua có lại mới toại lòng nhau.

Làm cho người khác là tha thứ cho nhau. Bài Tin Mừng hôm nay đã nâng khái niệm yêu thương, tha thứ lên bình diện cao hơn, mới hơn. Đó là “yêu thương và làm ơn cho kẻ thù”. Đòi hỏi một lối sống cao hơn điều mong muốn. Thường tình của người đời “nếu anh em chỉ yêu thương kẻ yêu thương mình thì có gì là ân với nghĩa, có gì là mới mẻ. Ngay cả những ai tội lỗi cũng yêu thương kẻ yêu thương họ.”

Một trong những đòi hỏi mạnh mẽ nhất của Tin Mừng mà Đức Giêsu thường nhắc nhở, đó là tình yêu thương tha nhân, nhất là yêu thương kẻ thù.

Bởi lẽ, nhu cầu được tha thứ là nhu cầu của mọi người, nên chúng ta cũng cần phải sẵn sàng có một trái tim mở rộng để tha thứ cho nhau. Việc này là một bổn phận bắt buộc chứ không là một việc tùy ý chọn lựa. Không phải là muốn tha hay không tha cũng được. Nếu chúng ta muốn được người khác tha, muốn được Thiên Chúa tha, thì chính chúng ta cũng phải có một quyết tâm là sẵn sàng tha thứ. Tha thứ hết cho mọi người, tha hết những xúc phạm.

Đây lệnh truyền khó thực hiện nhất trong các lệnh truyền của Chúa dạy đó là: ” Yêu thương kẻ thù và làm ơn cho kẻ oán ghét mình, phải chúc lành cho kẻ nguyền rủa mình và cầu nguyện cho kẻ nhục mạ mình. Ai vả anh em má bên này, thì hãy giơ cả má bên kia nữa.

Tha thứ là điều khó khăn nhất nhưng cũng là điều cao cả nhất. Trao ban tiền của, trao bao thì giờ, và ngay cả trao ban chính mạng sống mình là điều xem ra còn dễ làm hơn là trao ban sự tha thứ. Tha thứ là tuyệt đỉnh của yêu thương, bởi vì tha thứ là yêu thương chính kẻ thù của mình.

Hiến tế thập giá của Chúa Giêsu đã nên trọn hảo khi Ngài thưa với Chúa Cha: “Lạy Cha, xin tha thứ cho chúng, vì chúng không biết việc chúng làm.” Chúng ta nên nhớ rằng: “tha thứ là của lễ đẹp lòng Chúa nhất và qua đó, chúng ta được nên giống Chúa nhiều hơn.

Làm cho người khác là phục vụ tha nhân. “Ơn riêng Chúa ban là để phục vụ”. Chúng ta không phải là “Đấng toàn năng”, làm được hết mọi sự. Do đó chúng ta cần sự giúp đỡ của người khác.  Không ai dám vỗ ngực là mình không cần ai. Vì thế nhu cầu cần được người khác giúp đỡ đó là nhu cầu của mọi người. Và vì cần người khác giúp đỡ, nên đối lại, chúng ta cũng phải giúp đỡ người khác, đó là lẽ đương nhiên.

Thành tâm vì yêu mến mà phục vụ người khác đó phải là cao điểm. Chúng ta đến để phục vụ chứ không phải để được phục vụ, đến đây để hiến thân chứ không phải tiến thân, mà nếu có tiến thân là để xây dựng cộng đoàn chứ không phải cho mình.

Cuối cùng, làm cho người khác là cầu nguyện cho nhau. Lời Chúa dạy: Các con hãy cầu nguyện cho những kẻ vu khống mình. Mọi người đều có nhu cầu cần người khác cầu nguyện cho mình. Chúng ta thường xin người khác cầu nguyện cho mình, thì mình cũng có bổn phận cầu nguyện cho người khác nữa. Chúng ta cần quan tâm đến người khác để cầu nguyện cho họ, để ý đến nhu cầu của anh chị em cùng chung sống, họ có những trăn trở, những khổ tâm, những hoàn cảnh khó khăn cách này hay cách khác.

Ai trong chúng ta cũng đều biết “Nhân vô thập toàn, chín người mười ý, bá nhân bá tánh”. Vì thế, khó tìm đâu được những người vừa ý, hợp tính hợp tình với chúng ta. Ngay chính bản thân của mình cũng bất toàn và đầy giới hận. Vì thế, xin Chúa cho chúng ta biết chấp nhận sự thật đó, là thông cảm, là tha thứ, là bao dung…. được như thế, là chúng ta thi hành luật yêu thương mà hôm nay Chúa mời gọi tất cả chúng ta thi hành. Amen.

CHÚA NHẬT VII THƯỜNG NIÊN- NĂM C

HÃY Ở NHÂN TỪ NHƯ CHÚA CHA – Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ

Tiếp tục sứ vụ rao giảng Tin Mừng, đào luyện các môn đệ và dạy dỗ dân chúng. Lời Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ, những người đang nghe Chúa nói, cũng là lời dành cho mỗi chúng ta đang nghe chính Lời Chúa qua thừa tác viên của Giáo hội giờ này : “Thầy bảo các con đang nghe Thầy đây” (Lc 6, 27). Chúa bảo chúng ta điều gì ? Thưa, Chúa bảo :  “Các con hãy yêu kẻ thù, hãy làm ơn cho những kẻ ghét mình, hãy chúc phúc cho những kẻ nguyền rủa mình, hãy cầu nguyện cho những kẻ vu khống mình” (Lc 6, 27-28). Yêu kẻ thù ư, làm điều tốt cho kẻ không thích ta ư, chúc phúc cho ai nói xấu ta, và cầu nguyện cho ai đối xử tệ với ta ư ? Thật không dễ dàng chút nào hết. Nhưng đây là bốn chi tiết để sống đời Kitô hữu của chúng ta.

Ghét kẻ thù là lẽ thường tình, làm ơn hay chúc phúc cho kẻ thù và những người thuộc phe đối lập là chuyện ngược đời, nhưng Chúa Giêsu khuyên chúng phải lội ngược dòng và hành xử với tư cách là con cái Chúa, giống Cha trên Trời. Ý thức mình là con phải nên giống Cha, và học sống sao cho có lòng nhân từ như Chúa Cha : “Vậy các con hãy ở nhân từ như Cha các con là Đấng nhân từ” (Lc 6, 36). Đây không phải là một câu khẩu hiệu, mà là một sự dấn thân của đời sống người Kitô hữu. Chúa là Chân, Thiện, Mỹ, là Đấng toàn năng, toàn thiện. Sự hoàn hảo của Thiên Chúa khích lệ chúng ta trở nên giống như Ngài, đầy tràn tình yêu và lòng trắc ẩn. Trở nên giống Thiên Chúa là trở nên hoàn hảo, nghĩa là hãy ở nhận từ và biết xót thương anh em.

Có người hỏi: Liệu những lời của Chúa Giêsu có thực tế không? Chúng ta là những con người sống trong thế gian làm sao có con tim đầy ắp yêu thương để yêu thương người khác như Thiên Chúa yêu và sống nhân từ như Chúa sống?

Nhìn vào lịch sử cứu độ, chúng ta khám phá ra rằng toàn bộ mạc khải của Thiên Chúa là một lịch sử tình yêu đối với con người. Thiên Chúa giống như một người cha hay người mẹ yêu thương hết mọi loài, đặc biệt con người bằng một tình yêu cao với khôn ví. Thiên Chúa không nói xuông, mà Ngài đã làm trước, bằng chứng là “không phải chúng ta đã yêu mến Thiên Chúa, nhưng chính Người đã yêu thương chúng ta, và sai Con của Người đến làm của lễ đền tội, vì tội lỗi chúng ta” (1Ga 4,10). Thánh Gioan còn viện lý : “Nếu Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta như thế, chúng ta cũng phải yêu thương nhau” (1Ga 4,11). Đavit đã không dám tra tay đụng đến Saolê, người đã được Chúa xức dầu, ông việc cớ : “Chớ giết ngài, vì có ai đưa tay phạm đến Đấng Chúa xức dầu mà vô tội đâu?” (1 Sm 26, 22-23).  Cái chết của Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa trên thập giá là đỉnh cao của lịch sử của tình yêu ấy. Thiên Chúa là Tình Yêu, còn chúng ta là kẻ có tình yêu, nên chúng ta có lúc yêu lúc ghét, nghĩa tình yêu của chúng ta sẽ luôn có khiếm khuyết. Khi Chúa Giêsu mời gọi chúng ta ở nhân từ như Chúa Cha, Chúa muốn chúng ta hãy trở thành dấu chỉ, và chứng nhân của lòng từ tâm Chúa giữa thế gian.

Thế còn Giáo hội, vì được cấu thành bởi những con người bất toàn như chúng ta, Giáo hội cũng khó có thể, nhưng Giáo hội trở thành bí tích của lòng nhân từ Chúa trong thế giới, chúng ta được mời gọi để trở thành chứng nhân của lòng Chúa từ tâm. Lòng từ tâm ấy được thể hiện bằng hai động từ: “Tha thứ” và “Cho đi” như Chúa bảo : “Đừng xét đoán, thì các con sẽ khỏi bị xét đoán; đừng kết án, thì các con khỏi bị kết án. Hãy tha thứ, thì các con sẽ được tha thứ” ( Lc 6, 37).

“Đứng xét đoán” (Lc 6,37) ở đây không phải là không phê phán ai cho dù người ấy gây gương mù gương xấu. Nếu hiểu chữ xét đoán như thế thì tại sao Chúa Giêsu lại lên án những kẻ gây gương mù.

Chữ “xét đoán” ở đây được hiểu là chỉ trích, phê bình, lên án người khác cách vô trách nhiệm. Chúng ta thường hay xét đoán không tốt cho người khác là điều mà Chúa cấm. Chúa Giêsu cũng đã từng so sánh thái độ của người con Chúa với thái độ của các luật sĩ, biệt phái… họ thường ra vẻ đạo đức, hay lên án người khác và cho rằng chỉ có mình mới tốt, còn tất cả mọi người anh em khác là không tốt bằng.

Tại sao Chúa dạy người con Chúa không được xét đoán và lên án ? Thưa là vì con người nhân vô thập toàn không có quyền lên án, chũng không thể xét đoán đúng và công bằng được. chỉ có Chúa là Đấng công mình, cầm quyền sinh tử mới có quyền lên án, kết án con người. Ngài là Đấng nhân từ đã không lên án, vậy cớ sao ta lại lên án nhau. Tuy nhiên, Chúa cho phép con người nhận định về nhau, phê bình nhau với tình yêu thương xây dựng, và giúp nhau thăng tiến.

Còn câu Chúa nói : “Đừng lên án các người sẽ không bị lên án” (Lc 6, 37). Câu này không có nghĩa là nếu chúng ta không bao giờ lên án ai thì Chúa không lên án chúng ta dù chúng ta tội lỗi. Thưa không phải thế. Cầu này chỉ muốn nói với chúng ta rằng, nếu chúng ta không muốn người khác khắt khe với mình thì trước hết chúng ta đừn đối xứ với họ như vậy, đó là cách xử từ tâm.

“Hãy tha thứ” Chúa bảo chúng ta phải tha thứ. Đơn giản vì chúng ta đã được Thiên Chúa thứ tha. 

“Hãy cho…Vì các con đong đấu nào, thì cũng sẽ được đong trả lại bằng đấu ấy” (Lc 6,38). Thiên Chúa đã cho chúng ta quá nhiều, vượt xa công trạng của chúng ta. Chúa Giêsu không nói điều gì sẽ xảy ra nếu người ta không cho đi, nhưng nếu chúng ta thấy rõ có một luận lý chắc chắn: theo cách mà người ta nhận lãnh từ Thiên Chúa, thì người ta hãy cho anh em mình như thế, và theo đúng cách mà người ta cho một người anh em, thì người ta sẽ nhận lãnh từ Thiên Chúa!

Lạy Chúa, xin ban ơn trợ giúp cho chúng con, để chúng con ngày một nên giống Chúa hơn. Amen.