Không thể làm tôi hai chủ

(Suy niệm của Lm. Nguyễn Tiến Huân)

"Trung thần bất sự nhị quân" (Người tôi trung không thờ hai vua). Đó là câu người Việt Nam chúng ta thường nói. Trong bài Phúc Âm hôn nay Chúa dạy: "Không đầy tớ nào có thể làm tôi hai chủ... Các con không thể làm tôi Thiên Chúa mà lại làm tôi tiền của được" (Lc 16:12-13).

Đó là nguyên tắc phải noi theo triệt để. Nguyên tắc này lại rất khó thực hiện cách hoàn toàn và nhiều khi, nếu không hiểu đúng, còn làm chúng ta hoang mang trong đời sống vật chất phức tạp này. Vì, một đàng Chúa truyền chúng ta phải chu toàn nghĩa vụ lo lắng cho gia đình được ấm no (Giới răn 4), phải lo làm việc không được lười biếng như thánh Phaolô nói: "Ai không làm việc thì đừng có ăn" (2 Thes 3:10) và thực tế "có thực mới vực được Đạo". Nhưng đàng khác Chúa cũng dạy: "Con lạc đà chui qua lỗ kim còn dễ hơn người giàu có vào nước thiên dàng" (Mt 19:24). Nước Trời chỉ dành cho những ai có tinh thần nghèo khó: "Phúc cho những ai có tinh thần nghèo khó vì nước Trời là của họ" (Mt 5:3). Và rõ ràng nhất trong bài Phúc Âm hôm nay: "Không ai có thể làm tôi hai chủ... các con không thể vừa làm tôi Thiên Chúa vừa làm tôi tiền của được" (Lc 16:13).

Vậy phải làm sao đây? Phải khôn ngoan như viên quản lý trong bài Phúc Âm. Chúa không khen việc gian lận của anh ta, nhưng ngài khen việc anh ta biết khôn ngoan khéo léo quyết định trong lúc "bí". Đó cũng là thái độ của chúng ta phải có khi đứng trước biến cố cứu rỗi, đứng trước sự "dùng tiền của gian dối mà mua lấy bạn hữu để được tiếp đón vào chốn an nghỉ đời đời" (c. 9).

Tiền của là con dao hai lưỡi, biết dùng thì tốt không biết dùng thì sinh hoạ. Tiền của là tên đầy tứ tốt nhưng là ông chủ rất xấu. Vậy cái nguy hiểm không phải là tiền của. Tiền của Chúa dựng nên tự nó không xấu. Cái nguy hiểm, cái xấu là nơi lòng dạ chúng ta, người xử dụng nó. Chúng ta có quyền và phải dùng tiền của mà sinh sống mà mua sắm nước thiên đàng bằng việc bác ái xã hội. Tiền của phải là phương tiện, là tên đầy tớ để chúng ta sai khiến và làm việc theo ý ta, không được để tiền của trở thành cùng đích, thành ông chủ sai khiến ta, bắt ta làm nô lệ nó. Chúa dạy "không được làm tôi tiền của" chứ không dạy "không được có tiền của". Chúa dạy hãy bắt chước viên quản lý nọ biết dùng tiền của mà vào thiên đàng: hãy chú ý tới tinh thần và cách thức dùng tiền của.

Lạy Chúa, tuần này con quyết thực tập bài học Chúa dạy: dùng tiền của để vào thiên đàng bằng việc bác ái công đức xã hội.

41. Chữ T.

Với cơ chế kinh tế thị trường như xã hội ngày nay, người ta đã áp dụng khoa học kỹ thuật vào việc tổ chức quản lý công ty, doanh nghiệp nhà nước, công ty liên doanh nước ngoài cũng như đủ luật lệ về kinh tế tài chánh, thanh tra kiểm soát, vậy mà người ta vẫn không ngăn chặn được những chuyện làm ăn gian dối, trái pháp luật. Sở dĩ có những vụ tham nhũng, cuộc đời thay đen đổi trắng, bạn bè lừa dối nhau, người thân ly cách chung qui cũng chỉ vì đồng tiền. Chính vì thế mà lời Chúa đã vang lên thức tỉnh lòng người: “Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa, vừa làm tôi tiền của được”. Chúng ta không thể vừa sống vì tiền bạc vừa sống vì Thiên Chúa được. Chỉ chọn một trong hai mà thôi: Hoặc là Thiên Chúa hoặc là tiền bạc. Trước khi quyết định, tôi xin bật mí cùng các bạn một điều quan trọng. Nếu ai không phục vụ Thiên Chúa thì không được vào Vương Quốc của Người đâu nhé! Vậy, mỗi người chúng ta được quyền ưu tiên chọn lựa. Vậy bạn chọn bên nào giữa Thiên Chúa và tiền tài?

Câu chuyện anh quản lý trong bài Tin Mừng hôm nay bị ông chủ khiển trách vì đã phung phí của chủ. Đây cũng là hành vi bất lương và gian dối của anh quản lý khiến cho ông chủ sa thải. Bấy giờ anh quản lý mới thức tỉnh về thân phận của mình. Anh tự hỏi: “Tôi phải làm thế nào, vì chủ tôi cất chức quản lý của tôi? Cuốc đất thì không nổi, ăn mày thì hổ ngươi”. Anh đang đứng trước một vực thẳm, tương lai thật tối tăm mù mịt. Sắp mất việc, anh lâm vào cảnh nghèo đói và chờ chết. Chỉ còn cách sống nương tựa vào người thân và bạn bè. Sau khi suy xét tỉ mỉ và tính toán xảo quyệt, anh lợi dụng cơ hội này để bóc lột ông chủ, dùng tiền bạc của chủ để lo cho tương lai của mình bằng cách đối xử tốt với những con nợ, để con nợ mang ơn và đón tiếp nồng hậu sau khi anh bị sa thải. Giả sử như trong các bạn có ai đó nợ một trăm triệu đồng, được chủ nợ xí xóa một nửa. Rồi một ngày kia, người chủ nợ đến nhà bạn đó chơi. Bạn đó sẽ tiếp rước ông ta như thế nào? Chắc chắn bạn đó sẽ vui mừng đón tiếp ông và cho ông ta tá túc chẳng những đôi ba ngày mà “mươi bữa nửa tháng” cũng còn được…! Có qua có lại mới toại lòng nhau. Đây cũng là cách đối nhân xử thế của con người trong cuộc sống ngày nay.

Theo thói đời xưa nay, những can tội lừa đảo, chiếm đoạt tài sản công dân và những phiên tòa xét xử các bị can phạm tội gian lận trong quản lý tài chánh hay làm thất thoát vốn đầu tư của doanh nghiệp nhà nước mà chúng ta đã từng nghe như: hãng nước hoa Thanh Hương, Ep-cô Minh Phụng, Trần văn Huy… Thường những kẻ bất lương thì người đời chê trách, nhưng anh quản lý bất lương trong bài Tin Mừng hôm nay được Chúa khen ngợi. Vì sao vậy? Chúa khen vì anh khôn khéo, biết sử dụng thời gian ngắn ngủi để tính sổ và lo cho tương lai lâu dài. Chắc chắn Chúa không khen sự bất lương gian trá của anh ta.

Có lẽ khi kể dụ ngôn này, Chúa Giêsu không có ý dạy các tông đồ sống gian xảo như anh quản lý bất lương mà Người muốn các tông đồ phải nhanh trí khôn như người quản lý biết ứng phó kịp thời, hoàn cảnh, nhất là biết tìm những đảm bảo cho tương lai mình.

Chúng ta sẽ làm gì để chuẩn bị cho đời sống mai sau của mình khi mà xã hội ngày nay coi tiền bạc là thần tài?

Trong cuộc sống con người, tiền bạc là một thực tại quan trọng. Những người giàu biết rõ điều đó, vì họ có nhiều tiền và thường sợ bị mất tiền. Những người nghèo cũng biết, vì họ thiếu tiền và thường rất khó khăn mới kiếm được vài đồng. Tiền bạc không thể là cùng đích nhưng thực tế nó chi phối tất cả, bao trùm từ kinh tế, chính trị, văn hóa đến cả luân lý đạo đức. Và có lẽ vì thế mà đời hay nói rằng: “Tiền là tiên, là phật, là sức bật lò so, là thước đo lòng người, là nụ cười tuổi trẻ, là sức khỏe của tuổi già, là cái đà danh vọng, là cái lọng che thân, là cán cân công lý”. Chúng ta không lạ gì khi thấy người ta cứ quay cuồng lên vì đồng tiền và sẵn sàng làm tất cả vì đồng tiền bất chấp cả luân thường đạo lý. Lừa gạt kẻ khù khờ, bóc lột người yếu kém, trả lương thấp cho người làm công, không gì làm cho họ bối rối lương tâm cả. Họ chỉ nghĩ một điều duy nhất là kiếm tiền thế thôi. Tiền bạc không cần con người nhưng ai cũng cần tiền bạc. Dù tiền rách, tiền bẩn, tiền cũ… người ta vẫn dành cho nó một cảm tình. Có ai chê tiền đâu, từ người già cho tới trẻ em. Tình nghĩa là chín, tiền bạc là mười, vàng là hai mươi bốn. Thánh Kinh thường nói về tiền bạc và bao giờ cũng nói nghiêm túc. Chúa Giêsu cũng nói như vậy. Khi nói về tiền bạc hầu như nói về sự sống sự chết. Với tiền bạc, người ta làm cho mình hư mất, nhưng người ta cũng có thể cứu sống mình nữa. Tiền bạc có thể mở cửa thiên đàng cho ai đó nếu con người dùng nó như một phương tiện, nhưng cũng có thể đóng lại với người ấy nếu con người tôn thờ nó. Phải chăng đời là một chữ “T”? Thực ra, tiền bạc giúp cho con người ta sống và nó có giá trị nhất thời tạm bợ ở đời này, vì khi cái chết ập đến nó trở thành vô nghĩa vì không thể đem bạc tiền châu báu sang bên kia thế giới. Hơn nữa, trong hoàn cảnh suy thoái, làm ăn thua lỗ, tiền bạc là thứ bấp bênh nhất.

Chỉ có một giá trị vĩnh cửu là tình yêu. Tình yêu là tồn tại mãi mãi. Có một câu hát của cha Kim Long mà tôi không bao giờ quên đó là: “Oi mọi sự đều hão huyền, giả trá và đảo điên. Một điều bền vững thiên thu: đức kính yêu Chúa Trời. Chúng ta nhận thấy rằng tiền bạc không phải là tất cả. Tiền bạc chỉ mua được tình dục chứ không mua được tình yêu. Tiền mua được sách chứ không mua được kiến thức. Tiền mua được máu chứ không mua được sự sống… Nhưng tiền của có thể trở nên hữu ích khi biến nó thành phương tiện làm giàu cho sự sống đời sau bằng cách dùng tiền của để giải thoát con người khỏi nợ nần, đói kém, lạnh lẽo… Chúng ta chia sẻ cho tha nhân và phục vụ cho lợi ích chung. Việc làm như vậy là mua lấy bạn hữu đời sau vì những việc lành phúc đức, chúng ta có thể an tâm một ngày kia sẽ được đón nhận vào Nước Trời. Mỗi người chúng ta đừng để vật chất chi phối nhất là trong thời đại lệ thuộc vật chất ngày nay. Chúa không cấm chúng ta tìm kiếm của cải vật chất, Ngài cũng không ngăn cấm chúng ta sử dụng và hưởng dùng. Chính Ngài đã dựng nên chúng và làm quà tặng cho chúng ta. Ngài chỉ muốn chúng ta đừng sa lầy, đừng chỉ còn biết có vật chất dưới mọi hình thức: tiền tài, danh vọng, lạc thú… Ngay cả khoa học và bao tiện nghi mà người ta quá tôn sùng hay lạm dụng. Tất cả những cái đó làm cho tâm hồn con người tê liệt, lâm vào cõi hôn mê. Khó khăn biết chừng nào để con người thoát khỏi ràng buộc, chi phối bởi vật chất có phải không nào? Thế mà hôm nay Đức Giêsu lại muốn chúng ta phải sống siêu thoát đối với những hấp dẫn vật chất, phải biết tìm sự giàu có theo sự đánh giá của Chúa. Ngài muốn chúng ta dùng chúng như những nấc thang vươn lên những sự cao vời. Ngài muốn chúng ta thành những người cao cả chớ không tầm thường. Thánh Phanxicô Assidi từ bỏ cuộc sống giàu sang để sống khó nghèo vì hạnh phúc Nước Trời.

Mỗi người chúng ta ai cũng có tiền. Kẻ nhiều người ít. Chúng ta làm gì với số tiền đó? Chúng ta có biết sử dụng nó và dùng nó để phục vụ kẻ khác mà không bao giờ làm nô lệ cho nó chăng? Chúng ta có biết dùng nó để mua lấy bạn bè là những người sẽ đón nhận chúng ta vào Nước Trời không? Tiền bạc làm cho chúng ta xa Thiên Chúa hay giúp chúng ta gần Ngài hơn? Đó là những câu hỏi được đặt ra mà mỗi người chúng ta tự trả lời.

42. Suy niệm của Fx. Đỗ Công Minh

Ai trung tín trong việc nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn (Lc 16, 10 )

Câu chuyện mà Đức Giêsu kể trong Tin Mừng Thánh Luca không chỉ là chuyện của hơn 2000 năm trước. Hôm nay, những sự kiện tương tự như thế vẫn diễn ra. Mới đây, khi điều tra về nợ xấu của các ngân hàng, người ta phát giác ra những cán bộ được phân công định giá tài sản của những người vay ngân hàng. Những người này đã kê khống giá trị tài sản thế chấp để người đi vay được vay tiền nhiều, rồi chia lại cho người định giá. Ví dụ miếng đất thế chấp trị giá 500 triệu đồng thì người định giá kê thành 3 tỷ đồng để số tiền vay được duyệt là 1,8 tỷ. Người cho vay và cán bộ định giá chia nhau số tiền vay được. Khi đổ bể, người vay không có đủ tiền trả, ngân hàng thu nợ bằng tài sản thế chấp thì mới biết giá trị không đáng là bao so với số tiền đã cho vay, dẫn đến nợ xấu là vậy. Người quản lý trong Tin mừng kể, xem ra còn lương thiện một chút khi ông ta chỉ chịu phần thiệt của mình lần này, mà người chủ không bị thiệt( giảm cho người đi vay số tiền ông ta đã kê lên thêm ), và người làm công tác định giá hôm nay cùng một thói khôn khéo: thiếu trung thực để hưởng lợi. Đức Kitô không khuyên ta làm điều gian dối, lấy tiền bạc mà mua nước trời như có người nghĩ theo nghĩa đen: Cứ làm ăn gian dối, lừa lọc, rồi lấy số nào đó trong số tiền bất chính thu được làm từ thiện, bác ái, chắc Chúa sẽ ban ơn thêm cho?.

Chuyện vui nhà đạo hôm nay còn kể: Một cặp vợ chồng kia sống không lương thiện, chỉ ham kiếm tiền bằng mọi cách có thể. Một hôm người chồng nghe kể về việc có người được ơn nhờ đi khấn đền Thánh Giuse. Anh ta cũng nghe đồn Ông Thánh Giuse rất thiêng, xin gì được nấy. Nhân ngày thứ tư đầu tháng, anh ta nói vợ mua chục bông huệ, cả hai áo quần tề chỉnh lên xin khấn. Đặt bó huệ trước chân tượng đài Thánh Cả, người chồng lớn tiếng kêu cầu:” xin Ông Thánh Giuse thương giúp cho con trúng số chiều nay, con có mua một cặp 5 tấm, nếu con trúng độc đắc, con xin dâng vào đền Thánh 3 tấm”. Bà vợ nghe thấy vậy bèn bấu tay chồng nói nhỏ:-“ Sao mà nhiều thế, ông Thánh chỉ cần 2 tấm là Ngài vui rồi “, Chồng nạt lại:” Bà biết cái gì, tôi đã hứa dâng là dâng cho đúng, đừng có mà bủn xỉn, Thánh không nhận lời đâu?” Về đến nhà, thấy vợ không vui, hắn tiết lộ:” Tôi nói là nói vậy với ông Thánh thôi. đây nè! trong bóp tôi còn cặp này 10 tấm lận. Chiều nay tha hồ mà hốt...”

Con người dễ dàng chóa mắt trước tiền của, lừa nhau và lừa cả Thánh, cả Chúa. Tiền bạc có thể mua chuộc con người với nhau, nhưng không thể mua chuộc nước trời. Chúa khen tài của người quản lý khôn khéo biết mua chuộc tình cảm con người. Nhưng Ngài không đề cao cách sống không trung thực của ông ta, mà mong muốn con cũng biết khôn ngoan, dùng mọi khả năng Chúa ban, kể cả tiền bạc chân chính có được để biết lo cho vun đắp kho tàng trên trời. Khôn ngoan là biết dọn chỗ cho mình tại nơi vĩnh phúc bằng những việc làm bác ái chân thật, yêu thương, chia sẻ với đồng lọai những gì mình có. Dám hy sinh phần có cho anh em, không phải là thứ dư thừa, bỏ đi, không dùng đến, mà bằng lòng yêu mến Chúa, vì nhận ra có Chúa trong những người anh em con.

Lạy Chúa,

“Xin cho con biết mến yêu và phụng sự Chúa trong mọi người”, xin cho con biết trung tín trong việc sử dụng tiền bạc, của cải Chúa trao ban, khả năng, sức lực Chúa cho để phụng sự Chúa và giúp ích mọi người. Chớ gì con trở nên người trung thành với người chủ duy nhất là chính Chúa, cứu Chúa của con. Con tin chắc chắn Chúa sẽ cho con được hưởng niềm hạnh phúc với Chúa trên nước trời. Amen.

43. Tính cách

Người quản gia trong câu chuyện của Đức Giêsu không đáng tin cậy và bất lương. Rõ ràng có những lúc anh ta hoàn toàn như thế. Có lẽ bắt đầu là những việc bất lương nhỏ, nhưng dần dần trở thành một cách sống. Anh ta phải biết rằng mình sống trong nguy hiểm. Nhưng anh ta tránh né được sự phán xét của dư luận và của bản thân một thời gian dài. Tuy nhiên, dù có quỷ quyệt, anh ta cũng có lúc bị phát hiện và ông chủ của người quản gia bắt anh ta phải tính sổ.

Đây quả là một thời điểm rất nhọc nhằn và đau đớn cho quản gia. Anh ta không chỉ mất việc làm mà còn mất danh tiếng, anh ta rước lấy xấu hổ và sỉ nhục cho mình và gia đình mình nếu anh có một gia đình. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm của chân lý và sự thật được tiết lộ. Nó cho anh ta một cơ hội để bỏ lại sau lưng mình ảo tưởng và dối trá. Do đó, thời điểm ấy có thể là một khúc quanh trong cuộc đời anh ta.

Nhưng điều gì đã xảy ra? Anh ta không học hỏi được gì từ điều đó. Cả sau khi bị cho thôi việc, anh ta tiếp tục sống theo con đường bất lương trước đây. Không hề có một thay đổi nào dù rất nhỏ trong tính cách của anh ta. Không hề có vết trầy xước nào trên bộ áo giáp của anh ta. Anh ta từ chối nhận lãnh trách nhiệm về loại người mà anh ta đã trở thành.

Thay đổi thói quen của một cuộc đời rất khó. Dostoevsky nói: “Nửa sau của cuộc đời một người thường được tạo thành bởi những thói quen được thủ đắc trong suốt nửa đầu của cuộc đời ấy”. Đây là một tư tưởng hay nhưng đáng sợ.

Dường như đến một lúc nào đó trong cuộc đời chúng ta khi thể chất quí giá mà chúng ta được tạo thành đã trở nên khô cứng và chai đá đến nỗi từ lúc đó trở đi chúng ta không thể đảm nhận một hình thể mới. Con người bất lương vẫn cứ bất lương mãi cho đến cùng. Con người tham lam sẽ cứ tham lam mãi cho đến cùng. Một minh họa.

Một lần kia, một người thánh thiện vừa đi dạo trong rừng vừa giáo huấn các môn đệ. Ông chỉ vào một cây sồi con và yêu cầu một môn đệ nhổ nó lên. Dù với sự giúp đỡ của tất cả các bạn, anh ta cũng không thể nhổ lên được.

Và ông thầy kết luận: “Những đam mê và các thói quen cũng thế. Lúc ban đầu, trước khi chúng đâm rễ sâu xuống, người ta dễ dàng trừ khử chúng. Nhưng nếu chúng ta để cho chúng đâm rễ sâu rồi, thì hầu như chúng ta không thể thoát khỏi chúng”.

Điều đó hầu như đã xảy đến với người quản gia trong câu chuyện của Đức Giêsu. Anh ta đã quá quen với cách sống bất lương đến nỗi không thể thay đổi được. Tuy nhiên, điều gì chúng ta không thể làm được trở thành có thể với sự giúp đỡ của ân sủng Thiên Chúa.

Trong khi câu chuyện cho chúng ta thấy sự nguy hiểm của thói quen xấu nó cũng chỉ ra tầm quan trọng của việc hình thành những thói quen tốt. Bởi lẽ sự bất lương cũng có thể trở thành một cách sống như sự lương thiện. Sự lương thiện có thể trở thành tập quán, tự phát và bản tính thứ hai.

Làm thế nào để một người đạt đến tình trạng hạnh phúc ấy? Nó không thể được hoàn thành trong một sớm, một chiều. Nó phải được học tập và thực hành lâu dài. Nó không hoàn thành bởi một ít công trình vĩ đại nhưng bằng nhiều công việc nhỏ. Phần thưởng thật sự cho một việc làm tốt là nó làm cho việc làm tốt kế tiếp sau đó được dễ dàng hơn. Mỗi hành động nhỏ của ngày thường tạo nên hoặc không tạo nên tính cách.

44. Quản lý bất lương – Lm Giacôbê Tạ Chúc

Người quản lý là người thừa lệnh của ông chủ, để lo các công việc khi ông chủ vắng nhà. Họ được chủ thương yêu, tín nhiệm và giao phó mọi công việc. Từ những công to, chuyện nhỏ, quản lý có thể xử lý và lên kế hoạch thay cho ông chủ. Cũng có thể vì thế mà chúng ta dễ dàng tìm thấy, trong cuộc sống hằng ngày, những quản lý bất lương.

Thật vậy, ông chủ biết người quản lý của mình đã thất trung, nên có ý định sa thải anh ta. Quyết định này sẽ bất lợi cho người quản lý, vì anh sẽ trắng tay, sẽ phải vất vả mà lợi nhuận chẳng là bao. Đứng trước một tình cảnh hết sức khó khăn này, người quản lý đã sáng suốt chọn một giải pháp khôn khéo và không kém phần tinh ranh. Kêu các con nợ của chủ và giảm số nợ cho họ. Và để chắc chắn hơn, viên quản lý đã cho viết bằng văn tự giấy tờ, vì: “ bút sa gà chết”. Lập tức hành động của anh đã lôi kéo thêm nhiều đồng minh với mình, và cũng sẽ có nhiều người mang ơn viên quản lý này. Bỗng chốc, trong một nước cờ bí, anh ta đã tự giải thoát mình bằng một việc làm khá mạo hiểm. Những người thụ ơn rồi đây, họ sẽ trả ơn. Và đúng như vậy, viên quản lý sau khi bị sa thải sẽ trở thành ân nhân của những con nợ của chủ.

Chúa Giê-su kể dụ ngôn và Ngài gọi với cái tên: Người quản lý bất lương. Bất lương vì lẻ ra, trong cương vị của mình, và với sự tin tưởng của chủ, anh phải hết mực phục vụ ông chủ để khỏi phụ lòng anh. Thế nhưng điều hoàn toàn xảy ra và ngược lại: anh đã phản bội lại chủ của mình. Bởi thế người chủ không còn tín nhiệm anh nữa. Anh phải tự mình xoay sở và với bản chất có phần tinh khôn, anh đã có kế hoạch khi tìm cách làm ơn cho những người mắc nợ chủ, được bớt đi phần nào gánh nặng, và như thế họ là những người hậu thuẫn cho anh, sau khi anh không còn làm quản lý nữa.

Việc làm của anh quản lý không mấy tốt đẹp. Thế nhưng, cách thức anh chọn lại là một giải pháp sáng suốt, và chính điều này đã cứu anh lúc sa cơ lỡ vận. Chúa Giê-su muốn khẳng định cho mỗi người thấy, trong thế gian này, con người luôn tìm nhiều cách để trục lợi, kể cả những con đường sai trái. Và một điều được đặt ra: con cái thế gian này, khôn ngoan hơn con cái sự sáng, hãy dùng tiền của mà mua nước thiên đàng.

Lạy Chúa Giê-su, chúng con là những người quản gia của Chúa. Chúa vì yêu thương, tin tưởng mà Ngài đặt để chúng con làm chủ vũ trụ, vạn vật và cuộc đời. Xin cho chúng con biết tìm mọi cách thế thích hợp, để làm thật tốt công việc mà Chúa giao. Đừng để chúng con biến thành những ông chủ: kiêu căng, ích kỷ. Thay vì làm sáng Danh Chúa, chúng con lại đi tìm kiếm vinh quang cho chính mình. Đừng để chúng con trở nên những quản lý bất lương trong vườn nho của Ngài. Amen.

45. Suy niệm của P. Đamianô Đinh Ngọc Thiệu

Câu hỏi gợi ý:

Đâu là những điểm khác biệt giữa khôn ngoan thế gian và khôn ngoan của con cái Chúa?

Mỗi người chúng ta có ý thức mình là quản gia của Chúa không?

Chúa dạy chúng ta phải sống thế nào để trở thành những quản gia tốt?

Suy tư gợi ý:

1. Đâu là những điểm khác biệt?

Khôn ngoan thế gian:

Thử hình dung câu chuyện người quản gia bất lương trong Tin Mừng Luca:

Anh ta là một người có vẻ tốt bụng. Không biết anh sống thế nào và đối đãi với ông chủ ra sao mà được ông tín nhiệm trao phó cả sản nghiệp cho anh quản lý. Ong chủ dường như hoàn toàn tin tưởng vào công việc anh làm. Anh báo cáo sao ông tin như vậy.

Anh thật khôn khéo: Lợi dụng chức vụ quản gia, lợi dụng lòng tốt và tài sản của chủ để có được lợi lộc cho riêng mình: An sung mặc sướng, sống an nhàn không phải đổ mồ hôi sôi nước mắt trong lao động như những người khác dưới quyền anh. Nhưng “Đường đi hay tối, nói dối hay cùng”: Công việc mờ ám của anh rốt cuộc tới tai chủ, ông chủ nổi giận, kêu anh lên bắt tính sổ lại hầu cách chức anh. Nhưng nhanh tay hơn, anh đã “chuyển bại thành thắng”: Anh lần lượt gọi các con nợ của chủ đến và một cách hào phóng anh đã giảm nợ cho họ. Các con nợ riu ríu ngồi xuống viết lại giấy nợ, và trước mặt họ anh ta hiển nhiên trở thành “vị đại ân nhân”. Và ông chủ khen tên quản gia bất lương đó đã hành động khôn khéo. Bởi thế con cái đời này khôn khéo hơn con cái ánh sáng khi xử sự với đồng loại (Lc 18,8).

Câu chuyện kết thúc ở chỗ người quản gia bất lương còn đang hanh thông trong mưu đồ của mình, nhưng chân tướng gian dối của anh đang lộ dần: ông chủ đã biết chuyện và sắp sửa đuổi anh. Các con nợ cũng biết nhưng người ta chưa tố cáo anh vì còn mong lợi dụng được anh. Điều chắc chắn là anh không bao giờ được bình an vì luôn phải tìm cách đối phó che đậy. Mục tiêu anh nhắm tới là tiền bạc tài sản mau qua và có thể bị lấy mất bất cứ lúc nào.

Khôn ngoan của con cái Chúa:

Chúa dạy chúng ta:”phải khôn ngoan như con rắn và hiền lành như chim bồ câu”. Sự khôn ngoan phải phục vụ sự tốt lành và đặt nền tảng trên sự thật. Mục tiêu đạt tới không chỉ hạn hẹp trong cuộc sống trần gian mà phải vươn tới đời sống vĩnh cửu. Như người kia tìm được ngọc quý trong thửa ruộng nọ anh ta sẵn sàng bán hết của cải để mua thửa ruộng đó, những người con Chúa, khi cần, phải sẵn sàng hy sinh danh lợi trần thế vì Nước Trời. Họ luôn an vui và hy vọng trong mọi tình huống vì đã bám chặt vào Chúa, Đấng toàn năng và chân thật.

2. Là những quản gia của Chúa, chúng ta đã quản lý tài sản Chúa trao như thế nào? Đâu là những sai lầm cần tránh và phải sửa chữa ra sao?

Sách Sáng Thế trong cựu ước diễn tả lại việc Chúa tạo vũ trụ vạn vật trong đó con người được dựng nên giống hình ảnh Ngài và được Ngài trao cho quyền làm chủ vạn vật (St 1,1-3).

Trong dụ ngôn những yến bạc (Mt 25, 14-30) Chúa Giêsu một lần nữa đã xác định vai trò quản lý của mỗi người chúng ta: Tuỳ theo khả năng, người thì được giao mười yến, người năm yến … có người một yến … để sinh lợi. Và chúng ta đã làm gì với số vốn đó?

Cái lỗi lớn nhất, mà chúng ta thường mắc phải đó là quên rằng mình chỉ là quản gia của Chúa, chứ không phải là chủ. Hậu quả thật tai hại. Người ta đã tự cho phép mình phá thai, sản xuất hàng loạt những vũ khí giết người, tàn phá thiên nhiên gây hậu quả nghiêm trọng. Ngay cả con người cũng trở thành đồ hàng để trao đổi: Thời ngôn sứ A-mốt những tay buôn giàu có “đã dùng tiền mua đứa cơ bần, đem đôi dép để đổi lấy tên cùng khổ” (Amos 8, 6). Ngày nay tệ nạn buôn người vẫn còn tiếp diễn: Nhiều phụ nữ trẻ em trở thành món hàng phục vụ cho những ý đồ bất chính của những kẻ giàu có cường quyền. Tất cả những điều trên đều đi ngược với ý Chúa. Trong phạm vi đời thường có bao nhiêu phần trăm Ki-tô hữu đã dùng số vốn Chúa ban: khả năng, sức khoẻ, tiền bạc … để thực thi ý Chúa? Chúng ta thật có lỗi và nào có khác gì người quản gia bất lương trong Tin Mừng hôm nay. Phải làm sao đây?

3. Chúa dạy chúng ta phải sống thế nào?

Qua bài Tin Mừng Luca Đức Giêsu dạy:”Ai trung tín trong việc rất nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn; ai bất lương trong việc rất nhỏ thì cũng bất lương trong việc lớn”.Ngài đưa ra một phương thức huấn luyện đơn giản nhưng thực tế và đầy tính thuyết phục. Ngài không đòi hỏi chúng ta phải làm những việc to tát trọng đại nhưng là những việc nhỏ. Trong tin mừng chúng ta tìm thấy rất nhiều những hình ảnh đó: một li nước lã cho kẻ khó (Mt 10, 42), hai trinh bà goá bỏ vào hòm tiền (Lc 21, 1-24)… Ngài đưa ra những gương sống đơn sơ của trẻ nhỏ: Ai muốn vào Nước Trời phải bắt chước trẻ nhỏ (Mt 19, 13-15), phải sinh lại (Lc 21, 1-5). Và khi thực hành phải kín đáo: bố thí kín đáo (Mt 6, 1-4), cầu nguyện kín đáo (Mt 6, 5-6), ăn chay kín đáo (Mt 6, 16-18).

Chính trong những chuyện nhỏ mọn kín đáo đó mà chúng ta,những quản gia của Chúa, biểu lộ được tấm lòng yêu mến, sự trung tín của mình đối với Thiên Chúa, Đấng là chủ duy nhất của vũ trụ vạn vật

NGUYỆN

Lạy Cha! Chúng con là những kẻ yếu hèn, dễ dàng bị lôi cuốn theo danh vọng lợi lộc trần gian. Chúng con đã nhận được rất nhiều ơn lành từ tay Cha. Nhưng nhiều khi, vì tư lợi, chúng con đã không sử dụng những ơn lành đó để làm sáng danh Cha và mưu ích cho anh chị em chúng con. Xin Cha ban sức mạnh để chúng con luôn làm theo ý Cha.