THÁNH GIA NGUYÊN MẪU CHO GIA ĐÌNH KITÔ HỮU

I. Dẫn vào Phụng Vụ Thánh lễ

Tại Á Châu có một truyền thống lâu đời về sự trân trọng đặc biệt đối với gia đình. Gia đình được coi là kho chứa di sản của nhân loại, và tương lai của nhân loại được định đoạt bởi gia đình. Cách riêng đối với Việt Nam, từ ngàn xưa, hạnh phúc gia đình là một khát vọng, là sự phấn đấu của mọi thế hệ. Lễ Thánh Gia Thất hôm nay mời gọi chúng ta trở về với định hướng nền tảng của Tân Phúc Âm hoá đời sống gia đình theo gương mẫu Thánh gia: Đức Giêsu, Mẹ Maria và Thánh Giuse.

Giáo hội Việt Nam đã và đang nỗ lực đem tinh thần của Phúc Âm chiếu sáng đời sống gia đình. Đặc biệt năm 2018, Giáo hội quan tâm đồng hành với các gia đình trẻ, với mục đích làm cho các gia đình thăng tiến trong đời sống đức tin, cũng như trong tình liên đới hài hòa giữa các thành viên, theo mẫu gương sống động của gia đình Thánh gia.

II. Ý nghĩa sứ điệp Tin Mừng (Lc 2,22-40)

Các bài đọc sách Thánh Lễ Thánh gia hôm nay: bài đọc 1 trích sách Sáng thế và bài đọc 2 trích thư gởi tín hữu Do Thái đều ca ngợi đức tin phó thác của ông Abraham. Mặc dù tuổi đã cao mà chưa có con để nối dõi tông đường, ông vẫn tin vào lời Chúa hứa và niềm tin của ông đã được Chúa thưởng công xứng đáng. Khi đã có con trai là Isaac, Abraham lại đứng trước một thử thách lớn lao, Chúa bảo ông dâng cho Chúa đứa con một. Ông đã sẵn sàng thực hiện lời Chúa không chần chờ nghi ngại. Ông là mẫu mực cho những người Cha trong gia đình luôn biết phó thác nơi Chúa và đặt ý Chúa là ưu tiên tối thượng của đời sống. Nhờ đức tin và lòng phó thác, Abraham đã trở nên Cha của những kẻ tin.

Nối kết bài Tin mừng Thánh Luca (2,22-40) hôm nay phụng vụ giới thiệu cho chúng ta mẫu gương Thánh Giuse và Đức Maria, là bậc cha mẹ có lòng tin tín thác vào Chúa, luôn luôn thể hiện trách nhiệm với luật Chúa và trách nhiệm với con cái. Để chu toàn luật Chúa, hai ông bà đã đem Hài nhi Giêsu lên đền thờ Giêrusalem để tiến dâng con mình cho Chúa, như đã chép trong luật Chúa: “Mọi con trai đầu lòng phải được thánh hiến dành riêng cho Chúa” (Lc 2,23). Ông bà cũng dâng lên của lễ theo luật Chúa truyền là một đôi chim gáy hay một cặp bồ câu non. Đó là lễ vật của người nghèo (Lv 5,7;12,8). Ông bà cũng lên đền thờ để thực hiện nghi lễ thanh tẩy cho Đức Maria sau khi sinh con. Đây là những nghi lễ đã được quy định trong luật Do Thái.

Đức Maria và Thánh Giuse là những tín hữu đạo đức, chuyên tâm và nhiệt thành thực hiện những gì đã được ấn định. Khi thi hành luật Chúa, ông bà đã thể hiện lòng đạo đức và lòng yêu mến đối với luật Chúa.

Cuộc tiến dâng Hài nhi trong đền thờ còn là cuộc gặp gỡ với cộng đoàn Phụng vụ, Ông Simêon và bà Anna là hai người đại diện cho cộng đoàn dân Thánh tại đền thờ. Cuộc gặp gỡ đã đem lại cho hai người niềm vui an ủi. Không những thế cả hai vị đều được soi sáng để nhận ra Hài nhi Giêsu chính là vị cứu nhân độ thế của nhân loại, là ánh sáng soi đường cho dân ngoại, là vinh quang của It-ra-en dân Ngài.

Sau khi hai ông bà đã hoàn tất mọi việc như luật Chúa truyền thì trở về thành của mình là Nazareth. Ở đây, Đức Giêsu ngày càng lớn lên đầy khôn ngoan, và hằng được ân nghĩa cùng Thiên Chúa. Thánh sử Luca đã diễn tả Ngôi Hai Thiên Chúa, với từng bước phát triển về thể lý và tâm linh như biết bao trẻ thơ khác và còn đặc biệt hơn là được “ân nghĩa cùng Thiên Chúa”.

Chúa Giêsu đã sống trong một gia đình có người Cha và người Mẹ luôn thực hiện trách nhiệm trong việc thực hiện luật Chúa truyền. Nhờ đó Hài nhi Giêsu từng bước lớn lên phát triển về mọi phương diện để chuẩn bị sứ mạng Thiên sai Chúa Cha trao phó.

Thánh gia một gia đình thánh thiện và hạnh phúc đã trở thành thành mẫu gương sống động cho mọi gia đình nhân loại, cho mọi nền văn hoá như Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI đã khẳng định: “Gia đình Thánh Gia thật sự là “nguyên mẫu” cho tất cả gia đình Kitô hữu được hiệp nhất trong Bí tích Hôn Nhân”. Chính vì thế mà gia đình Thánh gia được mọi gia đình Kitô hữu chiêm ngưỡng, cầu nguyện, dõi bước để tạo hạnh phúc trong gia đình. Từ đó, người ta thường chọn kết hợp hôn nhân vào dịp lễ Thánh gia tạo nên “mùa cưới” hằng năm.

III. Sống và chia sẻ Tin Mừng

Ngày hôm nay, hơn lúc nào hết, gia đình đang bị đe dọa từ nhiều phía: Những trào lưu xã hội đề cao sự tuyệt đối cá nhân đe dọa hạnh phúc gia đình; Những khó khăn xuất phát từ nội tại khác biệt của mỗi thành viên làm cho gia đình thiếu hiệp nhất. Chính vì thế trong những năm gần đây, Giáo huấn của Giáo hội quan tâm đặc biệt đến đời sống gia đình. Tháng 10 năm 2014, một Thượng Hội Đồng Giám Mục ngoại thường về gia đình được triệu tập là một bằng chứng Giáo hội quan tâm đến gia đình trong bối cảnh Tân Phúc âm hóa.

Gia đình một định chế lâu đời nhất của nhân loại, và gia đình đã tồn tại đến ngày nay vì được xây dựng trên nền tảng tình yêu. Gia đình hạnh phúc không thể tự dưng mà đến. Tình yêu hoà điệu, tương kính lẫn nhau vốn là những yếu tố cơ bản của một gia đình hạnh phúc. Thánh Gia Thất quả là một cộng đoàn yêu thương nhau. Do đó, gia đình Kitô hữu phải coi đó như là nền tảng xây dựng gia đình hạnh phúc. Gia đình phải là cộng đoàn hợp nhất thủy chung xuất phát từ Thiên Chúa tình yêu. Mối tương quan vợ chồng, con cái, cũng như anh chị em với nhau phải là dấu chỉ sống động của Tình yêu Thiên Chúa. Vì thế, gia đình Công giáo phải loại bỏ mọi thứ bạo hành, “hãy có lòng thương cảm, nhân hậu, khiêm nhu, hiền hậu, nhẫn nại, chịu đựng và tha thứ cho nhau.” (Cl 3,12-13).

Ngoài ra, noi gương Đức Mẹ và Thánh Giuse nơi gia đình Kitô hữu, người con phải được học tập, được trao tặng và đón nhận tình yêu, như Chúa Giêsu đã sống 30 năm ở gia đình Nazareth, hấp thụ nền giáo dục đạo hạnh của cha mẹ Giuse-Maria như Tin Mừng Luca cho biết “người theo cha mẹ về Nazareth và hằng vâng phục các Ngài, còn Hài Nhi ngày càng lớn lên, thêm vững mạnh đầy khôn ngoan và ân sủng trước Thiên Chúa và người ta.” (Lc 2,51-52). Do đó, mọi người trong gia đình từ ông bà cha mẹ hãy góp phần để những người con được lớn lên trong ơn nghĩa, tình yêu như ĐGH Biển Đức XVI đã gợi ý cho mỗi gia đình trở nên gia đình Thánh Gia: “Ước mong con cái của chúng ta được cảm nghiệm cuộc sống hoà thuận và yêu thương giữa cha mẹ hơn là cảm nghiệm cuộc sống bất đồng và chia rẽ, vì tình yêu giữa cha và mẹ là nguồn gốc lớn lao cho cuộc sống an toàn của con cái và cũng dạy con cái về cái đẹp của tình yêu chung thủy và bền vững”.

Những lời khuyên này của Thánh Phaolô và của ĐGH Biển Đức XVI, có thể được xem là hiến chương xây dựng hạnh phúc gia đình, là những nguyên liệu người Kitô hữu có thể sử dụng để hình thành nên đời sống thánh thiện của gia đình mình.

Nhân dịp lễ Thánh Gia, chúng ta cầu xin sự chở che của Đức Trinh Nữ Maria diễm phúc và của Thánh Giuse luôn đồng hành với tất cả anh chị em và trợ giúp anh chị em hiệp nhất trong tình yêu và phục vụ lẫn nhau để anh chị em chu toàn được ơn gọi và sứ mạng của mình trong khung cảnh gia đình như gia đình Thánh Gia xưa. Amen.

Lm. Giuse Phạm Thanh Minh

Gp. Mỹ Tho